Qisqartirib bayon yozish uchun o'qituvchi yoki o'q u vch ilam in g
o'zlari matnni bir-ikki marta o'qiydilar, so'ng matn m azm uni yu
zasidan suhbat o'tkaziladi va yoziladigan asosiy fikr ham da tushirib
qoldiriladigan o'rinlar ajratiladi. Qisqartirib bayon yozishga og'zaki
tayyorgarlik jarayonida matn rejasi tuziladi, lug'at ustida ishlanadi, gap
va m atnning ayrim qismlari tuzdiriladi. Og'zaki qisqa qayta h ikoya-
lashdan m atnni qisqartib bayon yozishga o'tiladi. Qisqartib bayon
yozishga og'zaki tayyorgarlik mashqlari asta kamaytirilib boriladi.
Ijodiy qayta hikoyalash va bayon.
M etodikada ijodiy qayta hikoya-
lashning bir necha turi ajratiladi. Boshlang'ich sinflarda ijodiy qayta
hikoyalashning quyidagi turlaridan foydalaniladi:
1.
Shaxsini o ‘zgartirib qayta hikoyalash va bayon.
B oshlang'ich
sinflarda I shaxs tilidan berilgan hikoyani III shaxs tilidan qayta hikoya
qilishdan ko'proq foydalaniladi, ijodiy qayta hikoyalashning bu turida
o'quvchilar hikoyadagi gaplarni qayta tuzadilar. M asalan, I shaxs tili
dan berilgan m atnni o'quvchilar ITT shaxs tilidan qayta hikoya qilishlari
uchun o'qituvchi rahbarligida gapning kesim ini o ‘zgartiradilar, unga
m os ravishda gapning o ‘zini qayta tuzadilar; hikoya qiluvchi shaxsning
nom ini va
и
yoki
ular
s o ‘zini ishlatadilar. Shaxsini o'zgartirib qayta
hikoyalash va bayon yozish
0
‘qish darslarida olib borilgan bunday
og'zaki tayyorgarlikning davomi sifatida o'tkaziladi.
2. H ikoyada ishtirok etuvchi biror person aj tilidan qayta hikoya
qilish.
Dostları ilə paylaş: |
