7
Ehtiyac
–insan
tərəfindən
nəyinsə
çatışmamazlığının
hiss
olunmasıdır.Deyilənlərdən belə bir nəticəyə gəlmək olur ki, tələbat –geniş mənada
insanların bütün ehtiyaclarının məcmusudur . Bəşər cəmiyyətinin mövcud olduğu
ilk anladan başlayaraq ,insanların həyat fəaliyyətinin əsas məqsədi məhz
tələbatların ödənilməsidir . “Tələbat” tələbdən daha geniş məfhumdur . Belə ki,
tələb tələbatın yalnız ödəmə qabiliyyəti ilə (pulla) təmin edilən hissəsidir . Başqa
sözlə ,tələb bazara çıxarılan tələbatdır.Bazar iqtisadi sistemində “tələbat” ,”tələb-
təklif ” kateqoriyaları ilə qarşılıqlı əlaqədə və üzüm dialektik vəhdətdirlər.
4
Tələbat onun ödənilməsi üçün potensial imkanlarının mövcud olmasından
xeyli əvvəl fəaliyyət göstərir. Tələbat cəmiyyətin inkişaf səviyyəsindən asılı olaraq
, daimi dəyişir, inkişaf edir və öz əksini “tələbatların artması ” qanunda tapır.
Bu qanun ümumi iqtisadi qanunlardan biri olub ,ictimai tələbatın inkişaf
istiqamətlərini keyfiyyət və kəmiyyətcə özündə əks etdirilir. Cəmiyyətin inkişafı
ilə əlaqədar olaraq , tələbat artır və öz mahiyyətini dəyişir. Belə ki,bir tələbat növü
aradan çıxır , onun əvəzində isə digər tələbat yaranır . Deməli tələb və tələbat
daim dəyişən və inkişaf edən dinamik prosesdir . Odur ki, bu səbəbdən tələbatın
dairəsi genişənir, quruluşu keyfiyyətcə dəyişir , eləcədə intellektual və sosial
tələbat artır fiziki tələbat isə əksinə , get-gedə azalır. K.Marks tələblə tələbat
arasındakı mürəkkəb ,uzun və qarşılıqlı əlaqəni çox düzgün izah edərək
göstərmişdir ki, “tələb” bazarda məhsullara təqdim edilən tələbatdır.
2
. EHTİYAC
(arzu, istək) – fərdin (şəxsin) mədəni səviyyəsinə və
şəxsiyyətinə uyğun olaraq konkret forma almış tələbatdır. Bəzən buna
konkretləşdirilmiş tələbat deyilir.
Dostları ilə paylaş: