Karakalpak tüRKÇESİndeki tip terimleri
Yüklə 190,23 Kb. Pdf görüntüsü
|
Karakalpak Türkçesindeki Tıp Terimleri 9 Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 13, 2012 Medsestralıq, < R. medsestra+lıq (is.) Hemşirelikle ilgili.
Merez, < Ar. maraz (is.) Bir tür hastalık (vücutta yaralar çıkar.) Merezdey, < Ar. maraz+dey (sf.) “Merez” hastalığı gibi. (bk. Merez) Mertil-, < T. mert-il- (f.) Ağır işten bir organına zarar gelmek, sakatlanmak. Mertin-, şekli.
Mertiliwşi, < T. mert-il-iw+şi (is.) Sakatlanan, kırılan, mertilen. Mertiliwşilik, < T. mert-il-iw+şi+lik (is.) Sakat hale gelme, kırılma halinde olma. Mıspıl, < ? (is.) Boyun veya damak bezlerinin irinleşip aktığı bir hastalık. Mıspılday, < ? mıspıl+day (sf.) “Mıspıl” hastalığı gibi. (bk. Mıspıl) Mışyak, < R. mış’yak (is.) Arsenik elementi, zırnık. Miy , < ? (is.) Beyin, beyin organı. Murın, < T. burun (ED, 366b) (is.) Burun, koku alma organı. Murınlı, < T. burun (ED, 366b) +lı (sf.) 1. Burunlu, burnu olan. 2. Burnu büyük olan. Müşe, < Moğ. muce “memur; üye” (is.) 1. Vücut azaları, organ. 2. Vücut, beden. Müşedey, < Moğ. müşe+dey (sf.) “Müşe” gibi. (bk. Müşe) Müşele-, < Moğ. müşe+le- (f.) Vücudu organlarına ayırmak, parçalamak. Müşelen-, < Moğ. müşe-le-n- (f.) Organları parçalanmak, vücudu parçalara ayrılmak. Müşeles-, < Moğ. müşe+le-s- (f.) Müşele- fiilinin işteş şekli. Müşelet-,< Moğ. müşe+le-t- (f.) Parçalatmak, hayvanın vücudunu parçalatmak. Müşelettirt-, < Moğ. müşe+le-t-tir- (f.) Parçalara ayırtmak, parçalattırtmak. Müşeli, < Moğ. müşe+li (sf.) Uzvu, organı olan. Müşesiz, < Moğ. müşe+siz (sf.) Uzuvsuz, organı olmayan. N
tiryakisi, eroinman. Narkotik, < Fr. narcotique
(is.) Uyuşturucu madde, narkotik. Nawqas, < ? (is.) Hasta, bîtap. Nawqaslan-, < ? nawqas+la-n (f.) Hastalanmak, sağlığı bozulmak. Nawqaslı, (sf.) Hasta, sağlığı bozulmuş. Nawqaslıq, (is.) Hasta oluş, hastalıklı oluş. Nawqaslılıq, < ? nawqas+lı+lıq bk. Nawqaslıq. Nawqasşılıq, < ? nawqas+şı+lıq (is.) Hastalıklı oluş, sağlıksız oluş. Nevralgiya, < Fr. névralgie (is.) Sinir ağrısı, nevralji. Nevroz, < Fr. névrose (is.) Sinir sisteminin bozulmasından doğan hastalık. Nevrolog, < Fr. neurologue (is.) Nörolojist, sinir sistemini araştıran, onunla ilgilenen uzman. Nevrologiya, < Fr. neurologie (is.) Nöroloji, sinirlerle ilgili bilim dalı. Nevropatolog, < Fr. neuropathologue (is.) Sinir doktoru.
Nevropatologiya, < Fr. neuropathologie (is.) Nöropatoloji. Neyron, < Fr. neurone
(is.) Nöron, sinir hücresi. Neyroxirurg, < Alm. neurochirurg (is.) Nöroşirurg, sinir cerrahı. Neyroxirurgiya, < Alm. neurohirurgija (is.) Nöroşiroloji. Nitroglitserin, < Fr. nitroglycerine (is.) Nitrogliserin ilacı.
Nitron, < Yun. nitron (is.) Petrolden, kömürden, kireçten alınan yapay parça, kumaş; nitron. F. Tokat 10 Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, Number 13, 2012 Nişter, < Far. nîşter (is.) İki yüzlü ve ucu sivri küçük keskin bıçak, neşter. Nişterdey, < Far. nîşter+dey (sf.) Neşter gibi, neşter bıçağına benzer. Nişterle-, < Far. nîşter+le- (f.) Neşterlemek, neşterle kesmek. Nişterlen-, < Far. nîşter+le-n- (f.) Neşterlenmek. Nişterles-,< Far. nîşter+le-s- (f.) Neşterleşmek. Nişterlet-,< Far. nîşter+le-t- (f.) Neşterletmek. Nişterli, < Far. nîşter+li (sf.) Neşterli, neşteri olan, neşter tutan. Nişterlik, < Far. nîşter+lik (is.) Neşter olabilen, neşterlik. Niştersiz, < Far. nîşter+siz (sf.) Neşteri olmayan, neşter tutmayan. Novokayn, < Lat. novacaine (is.) Ağrıyı azaltan ilâç.
O Oba , < Ar. vebâ’ (is.) Veba hastalığı, kolera. Omırtqa,< T. oğurğa: (ED, 92b) (is.) Omurga kemiği. *Moyın omırtqa: Baş ile gövdenin arasındaki omurga kemiği, omurganın boyun kısmı. Oñal-, < T. oŋal-/oŋul- ( ED, 185b) (f.) Hastalığın iyileşmesi. Oñaldır-, < T. oŋal-/oŋul- ( ED, 185b) oñ-al- dır- (f.) İyi ve rahat hale getirmek. Oñaldırt-,< T. oŋal-/oŋul- ( ED, 185b) oñ-al- dır-t- (f.) İyileştirmek, iyi ve rahat duruma getirtmek. Oñalıwşı, < T. oŋal-/oŋul- ( ED, 185b) oñ-al- ıw+şı (is.) Hastalıktan kurtulan, iyileşen. Oray, < T. ora-y (is.) Tepe saçının yuvarlak bir şekil alarak çıktığı yer. Organ , < Fr. organe (is.) Vücut âzası, organ. Organizm, < Fr. organisme (is.) Organizma, canlı vücut, canlı varlık. Organikalıq, < Fr. organika+lıq (sf.) Bitki, hayvan veya insanların vücutlarından çıkan veya onların kalıntısından meydana gelen (şey).
Ö Ökpe, isin-: Nefesi kesilmek, nefes alamamak, tıkanmak. Ötlew, < T. öt+le-w (is.) Bir iç hastalığının adı. Ötlewdey, hastalığı gibi. (bk. Ötlew)
yattığı oda, bölme. Pediatr, < Fr. pédiatr (is.) Çocuk doktoru. Pediatriya, < Fr. pédiatrie (is.) Çocuk hastalıklarıyla ilgili tıp dalı, pediatri. Pediatriyalıq, < Fr. pédiatrie+lıq (sf.) Pediatri ile ilgili, pediatrik. Pentsillin, < Fr. pénicilline (is.) Penisilin. Pes, < Far. pest ? (is.) Kötü hastalık, ağır hastalık. Pestey, < Far. pest+dey (sf.) Kötü (ağır) hastalık gibi. Pısqırıq, < T. pıs+qır-ıq Yansıma söz (is.) Nefes almayı zorlaştırıp hırıldatan bir hastalık; hasta. Piramidon, < İng. pyramidon (is.) Tadı acı, suda eriyen, ağrıyı ve ateşi alan bir ilâç tableti. Psixoterapiya, < Fr. psycothérapie (is.) Psikolojik tedavi usulü, psikoterapi. Plastır, < İng. plaster (is.) Yara bandı, flaster. Poliklinika, < Fr. polyclinique (is.) Poliklinik, hasta tedavi yeri. Porxan, < Hint. ? Burkan (is.) din. Fal açan, oynayıp zikrederek hastalığı tedavi eden adam, falcı; büyücü.
“porxan”a benzer. (bk. Porxan) Protez, < Fr. prothèse (is.) Eksik organın yerine takılan yapay organ, protez. Psixopatalogiya, < Fr. psychopathologie
(is.) Psikolojik hastalıklarla ilgili bilim dalı, psikopatoloji. Putevka, < R. putevka (is.) Dinlenme evi ve sanatoryumda dinlenme ve tedavi için verilen belge.
Yüklə 190,23 Kb. Dostları ilə paylaş:
|