Grafik 2.2 Kayıt Dışı İstihdamın Büyüklüğü ve Kayıt Dışı İstihdam Oranı Kaynak: DİE,
Hanehalkı İşgücü Anketleri Grafik 2.2’de de görüldüğü üzere, 1989-2005 yılları arasında kayıt dışı
istihdam edilenlerin sayısı yıllık ortalama 11 milyon kişi civarında olup, bu rakam
1994 yılına kadar düzenli bir şekilde düşmüş iken 1994 yılındaki ekonomik kriz ile
beraber tekrar yükselmeye başlamış ve 11 milyon kişi civarında istikrarlı bir seyre
kavuşmuştur. Kayıtlı istihdam rakamı da 1994-2004 döneminde 10 milyon kişi
civarında seyrederken 2005 yılında 11 milyon kişiye ulaşmıştır. Dolayısıyla 1989
yılında % 59 olan kayıt dışı istihdam oranı, 1994 yılına kadar düzenli bir şekilde
azalarak % 46 seviyesine kadar inmiş, 1994 ekonomik krizi ile beraber tekrar
yükselişe geçmiş, 1995-2004 döneminde ise ortalama % 52 seviyesinde seyretmiş,
2005 yılında ise %50’ye gerilemiştir.
Bu dönemde toplam kayıt dışı istihdam içinde tarımsal kayıt dışı istihdamın
payının yüksekliği dikkat çekicidir. Hanehalkı işgücü anketi verilerine göre, tarımsal
istihdamın toplam istihdam içindeki payının yüksekliğine bağlı olarak 1989 yılında
toplam kayıt dışı istihdamın % 75’ini tarım sektörü oluştururken, 2005 yılında bu
oran tarımsal istihdamın da düşmesiyle % 52’ye inmekle beraber kayıt dışı
istihdamda tarım sektörü ağırlığını korumaktadır. Bu nedenle, bu çalışma
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
1
9
8
9
1
9
9
0
1
9
9
1
1
9
9
2
1
9
9
3
1
9
9
4
1
9
9
5
1
9
9
6
1
9
9
7
1
9
9
8
1
9
9
9
2
0
0
0
2
0
0
1
2
0
0
2
2
0
0
3
2
0
0
4
2
0
0
5
Toplam Kayıt Dışı İstihdam (Bin Kişi)
Kayıt Dışı İstihdamın Toplam İstihdam İçindeki Payı
26
kapsamında kayıt dışı istihdam konusu tarım ve tarım dışı sektörler bağlamında ayrı
başlıklar altında değerlendirilecektir.