Kiberxavfsizlik asoslari “ fanidan mustaqil ish-2 Bajardi: Ahmadjonov A. Qabul qildi: Rustamov A. Qarshi 2023 reja

Xorijiy davlatlarning electron raqamli imzo algoritmlari tahlili.
Elektron raqamli imzoning qator algoritmlari ishlab chiqilgan. 1977-yilda AQSh da yaratilgan RSA tizimi birinchi va dunyoda mashhur elektron raqamli imzo tizimi hisoblanadi va yuqorida keltirilgan prinsiplarni amalga oshiradi. Ammo raqamli imzo algoritmi RSA jiddiy kamchilikka ega. U niyati buzuq odamga maxfiy kalitni bilmasdan, xeshlash natijasini imzo chekib boiingan hujjatlaming xeshlash natijalarini ko‘paytirish orqali hisoblash mumkin boigan hujjatlar imzosini shakllantirishga imkon beradi.
AQShning DSS standarti. 1991-yilda NIST (National Institute of Standard and Technology) tomonidan DSA (Digital Signature Algorithm) algoritmiga asoslangan DSS (Digital Signature Standard) ERI standartining loyihasi muhokamaga qo‘yildi. Ushbu algoritm bardoshliligi yetarli katta tub xarakteristikaga ega boigan chekli maydonda diskret logarifmlash masalasining murakkabligiga asoslangan. Ushbu elektron raqamli imzoni shakllantirish va tekshirish standartida 512 yoki 1024 bit uzunlikdagi kalitlar qoilaniladi va elektron raqamli imzoning 160 bitli 2 ta sondan iborat. Elektron raqamli imzoni shakllantirish va tekshirish jarayonlari. Klliptik egri chiziqlarga asoslangan raqamli imzo algoritmi ECDSA (Elliptic Curve Digital Signature Algorithm) - DSA algoritmga tuzilish jihatidan analog hisoblanadi, lekin hisoblashlar butun sonlar maydonida emas, balki elliptik egri chiziqlar nuqtalari guruhida bajariladi va uning kriptobardoshliligi elliptik egri chiziqlar nuqtalari guruhida diskret logarifmlash muammolariga asoslanadi. ECDSA algoritmi 1999 yilda ANSI standarti sifatida, 2000-yilda esa IEEE va NIST standartlari sifatida qabul qilingan.
ElGamal (El-Gamal sxemasi)
Shaxsiy kompyuterlarda hosil qilinishi qulay va nisbatan ishonchliroq ERI algoritmi 1984 yili arab millatiga mansub amerikalik Tohir El Gamal tomonidan ishlab chiqilgan va ElGamalSignatureAlgorithm(EGSA) nomini olgan. EGSA ning g‟oyasi katta butun sonni ko‟paytuvchilarga ajratishdan ko‟ra hisoblanishi qiyinroq masala diskret logarifmlash masalasida ERI ni soxtalashtirishning amaliy imkoni yo‟qligiga asoslangan. Bundan tashqari, ElGamal RSA ERI ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 5 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24411/2181-1385-2021-00907 Academic Research, Uzbekistan 433 www.ares.uz algoritmining oshkor kamchiligi yopiq kalitni bilmagan holda ba‟zi xabarlaryordamida ERI ni soxtalashtirish bilan bog‟liq kamchilikni bartaraf eta olgan[3]. ElGamal ochiq va yopiq kalitlarini hosil qilish algoritmi

El Gamal raqamli imzo sxemasi RSA raqamli imzo sxemasiga nisbatan bir qator afzalliklarga ega: 1) Belgilangan bardoshlilik darajasidagi raqamli imzo algoritmida hisoblashlarda qatnashadigan butun sonlar 25% ga kam va bu hisoblashni deyarli ikki barobarga kamaytiradi. 2) p modulni tanlagan vaqtda uning tub ekanligini va p-1 ko‟p sondagi tub ko‟paytuvchilari borligini tekshirish yetarli. 3) El Gamal sxemasi bo‟yicha imzoni shakllantirish protsedurasi yopiq kalitni bilmagan holda habarlar yordamida raqamli imzoni hisoblashga (RSA dagi kabi) yo‟l qo‟ymaydi. Biroq, raqamli imzo algoritmi El Gamal ham RSA raqamli imzo sxemasi bilan taqqoslaganda ba‟zi kamchiliklarga ega. Xususan, raqamli imzo uzunligi 1,5 barobar kata bo‟ladi, bu esa uni hisoblashga ko‟proq vaqt talab qiladi.