Uslubiy qollanma Lab Kimyoviy texnologiya fanidan Ximiklar uchun
CuSO 4 ∙
5H 2 O-250; H 2 SO 4 -6 Misli qoplama olish uchun sxema bo`yicha moslama o`rnatiladi. Misli qoplamani
olish uchun detallar avval nikellanadi, yoki nikelli plastinkalar usti mis bilan
qoplanadi. Nikelli vannadan chiqarib olingan detallar oqib turgan suv bilan
yuviladi va mislash vannasiga olib o`tiladi.
Jarayon aralashtirmay turgan holda, xona xaroratida bajariladi. Tokning
katodli zichligi D=2A/dm
2
.
Vannada detalni ushlab turish vaqti mis qatlamining qalinligidan kelib
chiqqan holda tanlanadi. Mislanishdan keyin mahsulot vannadan chiqarib olinadi
va oqib turgan suv bilan yuviladi. Yuvib olingan maxsulot boshqa tajribalarda yana
qayta nikellanishi yoki xromlanishi mumkin.
Hisob –kitoblar: 1)elektrolizgacha va undan keyin elektrolitka solingan
mislanayotgan maxsulotni tarozida tortib olish bilan, katodda ajralib chiqqan
metallning miqdorini aniqlash mumkin (m
0
).
2)elektrolizga ma`lum vaqt o`tkanidan keyin qatlamning o`rtacha qalinlgi quyidagi
formuladan topiladi:
𝜹
𝒐`𝒓
= 𝒎
𝟎
∙ 𝟏𝟎𝟎𝟎/𝜸 ∙ 𝑺
𝜹
𝒐`𝒓
- qoplamaning o`rtacha qalinligi,
𝜇
.
𝒎
𝟎
- qoplashdan oldinva keyin og`irliklari farqi, gr.
S – namuna yuzasi, sm
2
.
𝜸
–mis zichligi, g/sm
3
(𝛾 = 8,35
g/sm
3
)
3)katotda ajralib chiqqan metallni nazariy jixatdan hisoblab topilgan miqdori
quyidagi tarzda aniqlanadi:
𝑚 =
𝐽 ∙ 𝜏 ∙ 𝐶
26,8
J – tok kuchi, Amper
47
𝝉
- tokni o`tish vaqti, soat
C –metallning ekvivalent og`irligi
Mazkur jarayon uchun tok bo`yicha unum quyidagi formuladan topiladi:
𝐾 =
𝑚
0
𝑚
∙ 100 =
𝑚
0
∙ 26,8
𝐽 ∙ 𝜏 ∙ 𝐶𝑒
∙ 100