9-Laboratoriya Silvinitdan kaliy xlorid olish Silvinit tarkibidagi kaliy va natriy xloridlarini ajratish, bu tuzlarni turli
haroratlarda turlicha erishiga asoslangan. Kaliy xloridning suvda suvda
eruvchanlidi harorat ortishi bilan ortib boradi, natriy xlorid eruvchanligi esa deyarli
o`zgarmaydi. Silvinit eritmasini sovutish natijasida undan kaliy xlorii kristalga
tushadi, qolgan eritmada natriy xlorid miqdori ko`p bo`ladi. Silvinitni issiq
boshlang`ich eritma bilan qayta ishlash natijasida kaliy xlorid eritmaga o`tadi,
qoldiq eritmada esa natriy xlorid qoladi.
Ishdan maqsad. Silvinit tarkibidagi kaliy va natriy xlorid tuzlarini ajratish
tuzlar arlashmasidagi hamda tanlab eritishdan hosil bo`lgan mahsulotlardagi kaliy
xlorid massa ulushini aniqlash.
Reaktivlar: Silvinit yoki natriy va kaliy xlorid tuzlaridan tayyorlangan aralashma.
Jihozlar: Silvinitni ajratish uchun qurilma issiqqa chidamli filtrlash voronkasi.
Ishni bajarish tartibi: ishni bajarish uchun 50gr silvinit yoki natriy va kaliy
xloridlarining aralashmasi olinadi 12,5 % KCl va 18,5 NaCl tutgan 150 gr eritma
tayyorlanadi. Tuzlar aralashmasi 250ml hajmli aralashtirgich va termometr bilan
taminlangan termik barqaror stakanga solinadi va elektr plitada qaynagunga qadar
qizdiriladi. So`ng eritma cho`kmadan filtr yordamida tez ajratib olinadi. Filtrda
qolgan cho`kma yana stakamga solinadi, filtrat esa xona haroratigacha sovutiladi,
tushgan kaliy xlorid cho`kmasi filtrlab operatsiya 2-3 marta takrorlanadi, filtratdan
tushgan cho`kma quritiladi, tarozida tortib olinadi va tarkibidagi kaliy xlorid
miqdori aniqlanadi.
34
Kaliy xlorid massasi aniqlash uchun perxlorat, tetrafenilborat, kobalnitrit,
dipikrilaminlardan foydalansa bo`ladi. Usulni tanlash laboratoriyada bor
reaktivlarga bog`liq.
