Kirish I. Umumiy qism


Urug‘lik paxtani ishlab chiqarishda zavodning texnologik jarayonlarini



Yüklə 4,04 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/23
tarix26.05.2023
ölçüsü4,04 Mb.
#113013
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   23
uruglik paxtani yetishtirish saqlash va qayta ishlash texnologiyasi

 
2.5. Urug‘lik paxtani ishlab chiqarishda zavodning texnologik jarayonlarini 
nazorat qilish. 
Paxta tozalash zavodining ishlash davrida uskunalardan unumli foydalanish
sozlash, ishlash holati, sexlardagi texnologik jarayonlarni nazorat qilish shu 
korxonaning bosh muhandisi vazifasiga kiradi. 
Davlat standarti talablariga javob beradigan urug‗lik chigit tayyorlashda texnik 
nazorat bo‗limining ma‘suliyati katta bo‗ladi. 
Texnik nazorat bo‗limi (TNB) bosh muhandis funksiyasiga aralashmasdan 
sifatli mahsulot chiqarish uchun texnologik uskunalarning to‗g‗ri sozlanganligini 
doim nazorat qiladi. 
«O‗zdavurug‗nazoratmarkaz»ga qarashli korxona qoshidagi urug‗lik 
laboratoriyasi esa, urug‗lik fondining urug‗lik konditsiyasini tekshiruvdan o‗tkazish 
(aprabatsiya qilish) natijalari asosida urug‗lik chigitlardan foydalanishda seleksion 


navlarni tumanlarga tarqatish rejasini ta‘mmlash bo‗yicha ish olib boradi. Bosh 
muhandis, texnik nazorat bo‗limi va urug‗lik laboratoriyasining nazorat vazifalari 
birgalikda harakat qilish asosida, korxonaning sifatli mahsulotlar chiqarish va ishlab 
chiqarishga berilgan urug‗lik paxtasidan mo‗l hosil beradigan urug‗lik chigit 
tayyorlashga qaratilgan. Urug‗lik paxtani tayyorlash, saqlash va qayta ishlashi 
bo‗yicha asosiy nazorat yo‗nalishlari 2.4-jadvalda keltirilgan. 
2.4-jadval 
Joriy bosqichi, 
namuna olish joyi 
yoki parametrlarini 
o‗lchash 
Obekt va nazorat 
turi 
Tekshirilishi va 
nazorat usuli 
Nazoratni olib 
boruvchi tomonlar 
Qabul qilish va 
jamlash 
Namlik, ifloslik 
Har bir nazorat 
birligidan 
Texnik nazorat 
bo‗limi
Avtotransport 
g‗aramlaydigan
ombor 
Chigitli nav.
Texnik nav 
ko‗rsatkichlari.
Chigitning unib 
chiqishi.
Chigitning pishib 
yetilishi.
Chigitning 
mexanikaviy 
shikastlanishi 
Har bir nazorat 
birligidan.
Har bir nazorat 
birligidan.
Har bir nazorat 
birligidan.
Har bir nazorat 
birligidan. 
Texnik nazorat 
bo‗limi. 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Urug‗lik paxtani 
ishlab chiqarishga 
qo‗ymasdan oldin 
uskunalarni tozalash 
Chigitli paxta va 
chigitlardan to‗liq 
tozalash 
Paxta to‗dasini 
qo‗ymasdan oldin 
bir marta 
Texnik nazorat 
bo‗limi.
Urug‗lik 
laboratoriyasi 
Urug‗lik paxtani 
tozalanishi, jinni 
Paxtaning iflosligi. 
Chigitning 
Smenada 2+3 
marta
Texnik nazorat 
bo‗limi.


ta‘minlash navidan 
na‘muna olish 
mexanikaviy 
shikastlanishi 
Smenada 2+3 
marta 
Urug‗lik 
laboratoriyasi 
Urug‗lik paxtani 
jinlash, jindan 
chiqqan chigit 
Chigitni 
mexanikaviy 
shikastlanishi.
Chigitni tukdorligi 
Smenada 2+3 
marta
Smenada 2+3 
marta 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Texnik nazorat 
bo‗limi 
Chigitni linterlash, 
momiq ajralgan 
chigitni yig‗ishtirish 
konveyeri 
Chigitning 
mexanikaviy 
shikastlanishi. 
Chigitning namligi. 
Chigitning iflosligi. 
Smenada 2+3 
marta
Smenada 2+3 
marta 
Smenada 2+3 marta 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Chigit ustida qolgan 
tola. 1000 dona 
chigit vazni.
Chigitning 
tukdorligi 
Smenada 2+3 marta 
Smenada 1 marta 
Smenada 2 marta 
Texnik nazorat 
bo‗limi. Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Texnik nazorat 
blimi 
Linterlangan 
chigitni saqlash, 
saqlash joyida 
Chigitning unib 
chiishi.
Chigitning namligi.
Puch chigit midori.
Chigitlarning ombor 
zararkunandalari 
bilan zararlanishi 
har ikki oyda
har ikki oyda
har ikki oyda
har ikki oyda 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Urug‗lik 
laboratoriyasi. 
Urug‗lik 
laboratoriyasi 
 
2.6. Urug‘lik chigitni tayyorlash texnologiyasi. 
G‗o‗za o‗simligining Urug‗lik chigitini tayyorlashda tukli va tuksiz chigit 
tayyorlash uslublariga ajratiladi. 


Urug‗lik chigit uchun texnik talablar davlat standarti O‗zRST 663-96 - 
«Cemena xlopchatnika pocevnaya. Texnicheskiye usloviya» keltirilgan. Bu standart 
bo‗yicha paxtaning elita, birinchi (R1), ikkinchi (R2) va uchinchi (R3) 
reproduksiyalaridan olingan chigitlar Urug‗lik hisobida ekishga ruxsat etilgan. Ayrim 
paytlarda qishloq va suv xo‗jaligi vazirligining ruxsati bilan paxtaning (R4) 
reproduksiya chigitlaridan Urug‗lik sifatida foydalanish mumkin. 
Chigitning unib chiqishi uchta sinfga ajratiladi va 2.5.-jadvalda ko‗rsatilgan 
talablarga javob berishi kerak. Chigitning o‗sish energiyasi bo‗yicha 4 ta sinfga «A», 
«B», «V» va «G» bo‗linadi. 
2.5.-jadval 
Chigit 
reproduksiyas

Navning 
tozaligi, 
kamida, % 
Chigit sinfi 
Unib 
chiqishi, 
kamida % 
Chigit guruhi 
O‗sish 
energiyasi, 
kamida % 
Elita 
100 

95 

90 
R1 
99 

90 

80 
R2 
98 

85 

70 
R3 
96 

70 past 
Urug‗lik chigit namligi, iflosligi, tukdorligi, mexanik shikastlanishi va chigit 
ustida qolgan tolasi bo‗yicha 2.6.-jadvalda ko‗rsatilgan normalarga to‗g‗ri kelishi 
kerak. 
2.6.-jadval 
Ko‗rsatkichlar nomi 
Meyori (normasi) % 
Tukli chigit 
Tuksiz chigit 
Kategoriyasi 
Kategoriyasi 

II 
III 

II 
III 
Namligi, ko‗p emas 
9,0 
10,0 
9,0 
10,0 
10,0 
10,0 
Iflosligi, ko‗p emas 
0,5 
0,6 
0,7 
0,2 
0,3 
0,3 


Tukdorligi, ko‗p 
emas Mexanik 
shikastlanishi 



0,3 
0,4 
0,5 
Chigit ustida qolgan 
tola, ko‗p emas: 
5,0 
6,0 
7,0 
6,0 
7,0 
8,0 
a) tukdorli chigit 
uchun 
0,8 
0,8 
0,8 


b) tuksiz chigit uchun 
0,4 
0,4 
0,4 



Chigitning kategoriyasi namligi, iflosligi va mexanik shikastlanganligi 
bo‗yicha eng yomon ko‗rsatkich bilan aniqlanadi. Urug‗lik chigitlar qoplarga solinib 
saqlanadi. Dorilangan chigitlar uch qatlamli 25 kg qog‗oz qoplarda saqlanishi kerak. 
Qoplar ustidagi yorlig‗ida paxta zavodining nomi, masulot turi to‗da (partiya) raqami, 
seleksiya navi, reproduksiyasi, unib chiqish sinfi, kategoriyasi, Urug‗lik chigitning 
standart belgisi ko‗rsatilgan bo‗lishi kerak. 
Urug‗lik chigitni qabul qilishda uning konditsion vazni (massasi) quyidagi 
tenglama bilan hisoblanadi: 
kg
C
W
C
W
M
M
m
m
h
h
h
k
,
)
(
100
)
(
100
*





bunda: М - to‗dadagi chigitning haqiqiy vazni (massasi);
W - chigitning haqiqiy namligi, %;
W
m
- chigitning hisoblashda meyoriy namligi, (Wm=l0%);
C
H
- chigitning haqiqiy iflosligi; 
C
m
- chigitni hisoblashda meyoriy iflosligi, % (Cm=0,5%). 
Urug‗lik chigitni qaysi usul bilan tayyorlashiga qaramasdan, uni dorilash 
majburiy hisoblanadi. Dorilash OAO NPS «Paxtasanoatilm ko‗rsatmasi asosida 
amalga oshiriladi. 



Yüklə 4,04 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   23




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə