564
418
faaliyetine destek veren herkese teşekkür ederek adada muhtaç insanlara yardım
konusunda gösterilen gayretten çok etkilendiğini söyleyerek adadaki şartların yardım
ihtiyacını acil hale getirdiğini belirtir.
180
Dr. Pamir ayrıca savaşın başlangıcından
itibaren Kızılay tarafından başlatılan vehalen devam eden her türlü yardım
faaliyetinin hiç bir fark gözetmeksizin herkese mümkün olduğunca ulaştırılmaya
gayret gösterildiğini, Kızılhaç’la işbirliği içinde çalıştıklarını ve dünyanın soruna
çözüm bulabilmek için gayret ettiğini bildirmekten memnun olacağını da söyler.
Kıbrıs’a yönelik çeşitli yardım faaliyetleri devam ederken Birleşmiş Milletler
Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından Sadrettin Ağa Han imzasıyla Birleşmiş
Milletler ve diğer yardım organizasyonlarına üye olan bütün devletlerin dışişleri
bakanlarına bir açık mektup gönderilir ve “BM Genel Sekreterinin Kıbrıs’a yardım
konusunda yaptığı çağrıyı size iletmekten şeref duyarım. Kıbrıs’a insani yardım
konusunda BM koordinatörü olarak bu yılın sonuna kadar acil ihtiyaç olan 22 milyon
dolar tutan yardımları sizin ve hükümetinizin dikkatine sunmak istiyorum. Bu yazım
30 Ağustos 1974 tarihli acil ihtiyaçlar konusundaki telgrafımın devamı niteliğindedir.
Hükümetinizin cömert ve hızlı yardımları Kıbrıs’ta yaklaşık 250.000 insanın acılarını
azaltabilmek için BM kuruluşlarının gayretlerinde son derece kritik bir öneme sahip
olacaktır. En içten dileklerimin kabulünü rica ederim.” denilir.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Kurulu ev sahipliğinde Kıbrıs’ta savaş
sonrası durumu normalleştirmek ve savaştan etkilenen insanların yaralarını
sarabilmek amacıyla başlatılan çalışmalar kapsamında Avustralya, Kanada, Federal
Almanya Cumhuriyeti, Fransa, Yunanistan, Türkiye, İsrail, İngiltere, ABD,
Yugoslavya, Kızılay, Kızılhaç, UNFICYP temsilcilerinin de katıldıkları John Kelly
başkanlığında yapılan bri başka toplantı da aynı şekilde Ledra Palas Oteli’nde 3 Eylül
1974 günü yapılır.
181
John Kelly burada yaptığı toplantıda BM Genel Sekreteri
tarafından yardım amaçlı olarak yapılan çağrının ardından BM Güvenlik Konseyi
180
KGMA. Uluslararası Kızılhaç Komitesi tarafından 27 Ağustos 1974 tarihinde Lefkoşa’da yapılan
uluslararası yardım toplantısı tutanağı
181
KGMA. Uluslararası Kızılhaç Komitesi tarafından 3 Eylül 1974 tarihinde Lefkoşa’da yapılan
uluslararası yardım toplantısı tutanağı
565
419
Daimi üyeleri ile İcra Kurulu üyelerini, ayrıca Kızılhaç ve Kızılay temsilcilerini
toplayarak yaptığı görüşmeden bahseder. Yardıma muhtaç insanlarla ilgili olarak
genel bir profil çizen Kelly yaklaşık 225.000 kişinin şu veya bu şekilde yardıma
muhtaç durumda olduğunu, güneyde 164.000 Rum ve 34.000 Kıbrıs Türk’ünün bir
kısmı kendi evlerinde, büyük çoğunluğu da devlete ait okullarda ve resmi binalarda
kaldığını, ayrıca adanın kuzeyinde de acil ihtiyaçları birbirinden çok farklı 20.000
Rum ve yaklaşık 8.000 Kıbrıs Türk’ünün evsiz ve çaresiz durumda bulunduklarını
belirtir.
182
John Kelly’nin bu toplantıda çadır, kampet, sağlık harcamaları gibi avcil
ihtiyaçların derhal karşılanması için yaptığı çağrı ise 9 milyon dolarlık bir bütçeyle
ilgilidir. Dünya Gıda Programı’ndan T. Kennedy de yaptığı konuşmada yiyecek
sıkıntısından bahseder; ancak elinde o gün itibarıyla net veriler bulunmadığını da
belirtir. UNICEF bölge sorumlusu J. McDougall ise özellikle savaş mağduru
çocuklara dikkatleri çeker ve süt, süt ürünleri, bebek maması ve aşı gibi çocuklara
yönelik acil ihtiyaçlar için ilk etapta 100.000 dolarlık bir para ayırdıklarını da
sözlerine ekler. Dünya Sağlık Örgütü temsilcisi B. Cvjetanoviç ise özellikle altyapı
eksiklikleri, kirlenmiş ve tehlikeli bir hal almaya başlayan içilebilir su konusunda
dikkatleri çekerek erken teşhisin ve acil durumlarda Kıbrıs dışında yapılacak tıbbi
tetkikler konusunda bilgi verir ve adaya 160.000 ünite kolera aşısı getirtmeye
çalıştıklarını, özellikle içme suyunun temizliği ve temizlik şartlarının önemini de
anlatır. Söz konusu toplantıda 5 Eylül 1974 tarihi itibarıyla adaya çeşitli
kaynaklardan 116.666 battaniyenin geldiği, 135.375 battaniyenin de gelmesinin
beklendiği, ayrıca 9.850 çadırın hali hazırda mevcut olduğu, bu sayıya yakında
gelmesi beklenen 4.045 çadırın da ekleneceği, 10.500 kampetin geldiği, gelmesi
beklenen kampet sayısı konusunda ise elde bilgi olmadığı belirtilir.
10 Eylül 1974 Salı günü daha önceki toplantılarda da olduğu üzere tarafsız
bölge olarak kabul edilen Ledra Palas Oteli’nde üçüncüsü yapılan ve Avustralya,
Kanada, Federal Almanya Cumhuriyeti, Fransa, Yunanistan, Türkiye, İngiltere, ABD,
182
KGMA. Uluslararası Kızılhaç Komitesi tarafından 3 Eylül 1974 tarihinde Lefkoşa’da yapılan
uluslararası yardım toplantısı tutanağı
566
420
SSCB, Yugoslavya, Kızılay, Kızılhaç, UNFICYP temsilcilerinin de katıldıkları ve
John Kelly tarafından açış konuşmasıyla başlatılan göçmenlerin sorunları, Kıbrıs’a
yapılan uluslararası yardımların görüşülmesi toplantısında ayrıca katılımcılara ilk iki
toplantıyla ilgili raporlar, BM Mülteciler Yüksek Komiseri tarafından Kıbrıs’a
yapılan gezi, BM Genel Sekreteri tarafından BM Güvenlik Konseyi’ne verilen 4
Eylül 1974 tarihli mektup ve 6 Eylül 1974 tarihli çağrısı ile BM Mülteciler Yüksek
Komiseri’nin 6 Eylül 1974 tarihli nazik çağrısı da teslim edilir.
183
Konuşmasına 5
Eylül 1974 tarihi itibarıyla battaniye, çadır ve kampet gibi acil ihtiyaçların
karşılanması sorunuyla başlayan John Kelly ayrıca BM Mülteciler Yüksek
Komiseri’nin çağrısı üzerine ABD tarafından yapılan 9 milyon dolarlık yardım da
dâhil olmak üzere 1974 yılı sonuna kadar ihtiyaçları karşılayacak olan 22 milyon
dolarlık hedeften de bahseder ve 10 Eylül 1974 itibarıyla BM Mülteciler Yüksek
Komiserliği tarafından satın alınan 18.000 battaniyenin de adaya gelmiş olacağını, üç
gün içinde gelmesi beklenen yaklaşık 4 ton sağlık malzemesinin de ihtiyaca uygun
olarak adanın dört bir yanına dağıtılacağını belirtir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından
görevlendirilen iki uzman ise adada savaşın hemen ardından özellikle ağız ve ayak
sağlığı konusunda ciddi sıkıntılar yaşandığını, bu konuyla ilgili olarak aşı temin
edilmesi gerektiğini ifade ederler. Söz konusu bu toplantının yapıldığı tarihte
Türkiye’nin Cenevre Daimi Temsilciliği tarafından Dışişleri Bakanlığına gönderilen
açık telgrafta ise Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Kurulu ve Uluslararası
Kızılhaç Komitesi tarafından son dönemde adanın güneyinde kalmış Türk köylerine
yönelik yapılan ziyaretler hakkında bilgi verildiği, 7 Eylül 1974 günü Baf’ın Türk
bölgelerine yapılan ziyaretlerde buralarda yaşayan Kıbrıs Türkleriyle görüşmelerde
bulunulduğu, ayrıca Yeroskipos’ta esir tutulan Kıbrıs Türklerine aileleri tarafından
gönderilen yiyeceklerin de teslim edildiği bildirilir.
184
Uluslararası Kızılhaç Komitesi
tarafından görevlendirilen bir başka heyet ise Aksilu, Lapisus, Anagiu, Sahama,
183
KGMA. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği başkanlığında Lefkoşa Ledra Palas Oteli’nde yapılan
10 Eylül 1974 tarihli toplantı tutanağı.
184
KGMA. Cenevre Daimi Temsilciliği tarafından 10 Eylül 1974 tarihinde Dışişleri Bakanlığına
gönderilen 50 (28711) sayılı açık telgraf
Dostları ilə paylaş: |