Kizilay belgeleri IŞIĞinda
Yüklə 6,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
81
81 güçleri tümüyle Rumların tekelinde olan Güney Kıbrıs’taki yönetimi yönetiminiz olarak kabul edin” derler. 35 Ancak aynı konferansın son gününde İngiltere Dışişleri Bakanı Callaghan’ın “Yunanistan savaşacaktır. O savaşırsa İngiltere de savaşa girer.” tehdidi konferansa damgasını vurur. 14 Ağustos 1974 günü Cenevre’de devam etmekte olan ikinci tur görüşmeler sırasında Türk Dışişleri Bakanı Turan Güneş, Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Mavros, İngiltere Dışişleri Bakanı James Callaghan ile Kıbrıs Türk toplumunu temsilen Rauf R. Denktaş ile Kıbrıs Rum kesimini temsilen Glafkos Klerides’in katıldığı toplantıda Türk Silahlı Kuvvetleri’nin adada ikinci harekâta giriştiğini öğrenen Callaghan “Şimdi aldığımız bir bilgiye göre Türk askerleri Kıbrıs’ta ikinci harekâtı başlatmıştır veya başlatmak üzeredir. Kıbrıs, bugün Türk ordusunun esiri olmuştur. Ama yarın Türk ordusu Kıbrıs’ın esiri olacaktır.” diyerek tehditlerine devam eder. Callaghan’ın anlaşmazlıkla sonuçlanan bu görüşmelerden sonra “Mesleğimin en ürkütücü anıydı. Türkiye ile neredeyse savaşa giriyorduk. Amerikalılar bizi durdurdu.” şeklinde bir açıklama yaptığı da ileri sürülür. Darbe sonrasında önce ada içinde Baf kasabasına kaçan, daha sonra Malta’ya ve oradan da Londra ve New York’a geçen ve burada 19 Temmuz 1974 tarihinde BM Güvenlik Konseyi’nde bir konuşma yapan Makarios ise darbeyi ve adanın Yunanistan tarafından nasıl işgal edildiğine dair açıklamalarda bulunur. 15 Temmuz 1974 günü Nikos Sampson tarafından yapılan darbeyle devrilen Makarios ise kendisini Ioannides yönetiminin ve Yunanistan’ın devirdiğini her fırsatta açıklamaya devam eder. 36 Aynı Makarios, İtalyan gazeteci Oriana Fallaci ile yaptığı görüşmede de bu konuya değinir. 37 Öte yandan darbe sonrasında Cumhurbaşkanlığı makamına getirilmesine rağmen bu görevi sadece 8 gün devam eden Nikos Sampson ise daha sonra darbeyle ilgili olarak suçlu bulunur ve cezaevine gönderilir. Ancak Sampson asıl cezalandırılması gerekenlerin vatan hainleri olduğunda ısrar eder. 38
35 A. g. g., 28 Kasım 1983. 36 18 Eylül 1974 tarihli Le Monde gazetesinden aktaran Milliyet, 27 Kasım 1983. 37 Milliyet, 27 Kasım 1983. 38 KTMA, Nikos Sampson’un Anıları, (KTFD Enformasyon Dairesi tarafından 1981 yılında Türkçeye çevrilmiştir.)
82
82 Bu dönemde Amerikan Dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco, Atina ve Ankara arasında mekik diplomasisi uygular ve sorunun masa başında çözülmesi için çaba sarf eder. Girişilen diplomatik faaliyetlerin bir sonuç vermemesi üzerine “Barış Harekâtı“ için bütün hazırlıklar tamamlanır ve harekât 20 Temmuz 1974 günü Girne’nin Pladini Plajı’nda başlatılır. 39 Harekâtın başlayacağı, Lefkoşa Büyükelçisi Asaf İnhan ve Türk Mukavemet Teşkilatı Bayraktarı Kurmay Albay Arif Eryılmaz aracılığıyla Rauf Denktaş’a da iletilir. 40 20 Temmuz sabahı saat 05.00’te Bayrak Radyosu’nda yaptığı konuşmayla Denktaş, Kıbrıs Türklerine mutlu haberi verir. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 16 Mart 1964 gün ve 93 sayılı ve 17 Kasım 1967 gün ve 148 sayılı kararlarıyla verilen izne dayanılarak alınan ve Meclisin 20 Temmuz 1974 tarihli üçüncü birleşik toplantısında kararlaştırılan bu harekât dünyaya ilk kez önce Amerika’nın Sesi Radyosu aracılığıyla, daha sonra da BBC aracılığıyla Türkiye saatiyle 07. 00’den itibaren duyurulur. 41
Kıbrıs’ta uygulanacak olan Yıldız Planları bir kere daha masaya yatırılır ve oluşan yeni şartlara uygun olarak planlarda gerekli değişiklikler yapılır. Yapılan planlamalar öncelikle planlama, eğitim ve tatbikatlar çerçevesinde gerçekleştirilir. Buna göre öncelikli olarak ele alınan ve uygulananlar ise normal çalışmalar ve bunların uygulanmasından ibarettir. Söz konusu planlara göre harekât kara, deniz ve hava harekât planları üzerinde yoğunlaşır. Bu anlamda kara, deniz ve hava birlikleri arasında müşterek çıkarma ve eğitim tatbikatları gerçekleştirilir. Ayrıca eğitim yılı içerisinde çıkarma planları üzerinde çalışılır, buna uygun faaliyetler icra edilir ve Genelkurmay Başkanlığı tarafından ayrıca Seyhan serisi olarak adlandırılan bir takım tatbikatlarla NATO çerçevesinde düzenlenen Good Friendship serisi tatbikatlara da iştirak edilir. Bütün bu faaliyetlerin sonucunda TSK muhtemel gelişmelere paralel
39 Bedrettin Demirel, “Bir Savaş Hatırası”, Kara Kuvvetleri Dergisi, Sayı 44, Ankara, Aralık 1974,s. 18. 40 Rauf R. Denktaş, “Anadolu’nun Ümit Rüzgârları“, Güvenlik Kuvvetleri Dergisi, Lefkoşa, Temmuz 1988, Sayı 8, s. 2 41 Mediha Akarslan, “ Kıbrıs Uyuşmazlığı ve 1975 Silah Ambargosu“, Silahlı Kuvvetler Dergisi, Ankara, 1994, Sayı 340, s. 6 83
83 olarak tedbirleri almış ve her türlü müdahaleye hazır bir durumda beklemektedir. TSK’nin normal çalışma uygulamalarından çıkarak alarm durumuna geçmesiyle birlikte Kıbrıs’a yönelik planlar üzerinde yoğunlaşılır. Bu bağlamda yapılan ilk koordinasyon toplantıları ve çalışmaları neticesinde sefer görev yerlerinin gözden geçirilmesi ve gerekli değişikliklerin yapılması, eksikliklerin görülmesi ve bunların giderilmesi, üst düzey komuta kademesi vasıtasıyla yapılan keşif faaliyetleri, oluşturulan ön heyetlerin aynı şekilde katıldıkları keşif faaliyetleri, harekâta iştirak edecek olan birliklerin sefer görev yerlerine intikal ettirilmeleri ve bu noktalarda konuşlanmaları, ayrıca müşterek harekât merkezinin tesis edilerek faaliyete geçirilmesi ve Adana’da bir komuta kontrol merkezi ve karargâh oluşturulması safhaları da gerçekleştirilir. Bütün bu aşamaların gerçekleştirilmesinin ardından harekât için de düğmeye basılmış olacaktır. Amfibi ve kara harekâtları yanında adaya yapılacak hava harekâtıyla beraber esasında bu operasyon deniz, kara ve hava harekâtlarının eşgüdüm içerisinde ve eşzamanlı olarak yapılması ve güçlüğü bağlamında askeri tarih açısından en zor operasyonlardan birisi olarak da tarihe geçecektir. Çıkarma birlikleri ise 19 Temmuz 1974 günü saat 11.00 sularında Mersin’den hareket eder ve Girne’de Pladini bölgesine gelir. Harekâtın çıkarma safhası böylece 20 Temmuz 1974 günü saat 04.40’ta önce 3, daha sonra da 2 muhribin Girne sahili açıklarında görülmesi ve saat 04.50 sıralarında Girne üzerinde iki savaş uçağının belirerek Şebert bölgesi ile Templos (Zeytinli) yol kavşağındaki Rum askerî tesislerine makineli tüfeklerle yapılan ateşle başlar. Hava indirme harekâtı da çıkarma harekâtına paralel olarak saat 06.05’ten itibaren Gönyeli bölgesine gerçekleştirilir. Uçakların kapasitelerinin yetersiz olması nedeniyle ilk etapta sadece 2 tabur asker bölgeye indirilir. 42 Kıbrıs’ta TSK’nin başlattığı harekât Bayrak Radyosu kanalıyla Rauf R. Denktaş tarafından da saat 05.00 itibarıyla bütün Kıbrıs Türklerine ilan edilir. 43 Adadaki Yunan askeri gücünün Kıbrıs’ın farklı noktalarıyla ilgili istihbarat ve değerlendirmeleri ise son derece ilginçtir ve Yunanların muhtemel bir
42 Eğitim ve Doktrin Komutanlığı, Geçmişten Geleceğe Kıbrıs, Ankara, Şubat 2000, s. 41. 43 TMT Mağusa Sancağı Arşivi, Dosya 17, Klasör 4. Yüklə 6,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|