Modulun adı: Korreksiya pedaqogikasında yeni üsulların tətbiqi və fəaliyyətlərin təkmilləşdirilməsi
20
öyrəniləcəyi müəyyənləşdirilir. Eksperimentator metodikanı eksperimental qrupların
müəllimlərinə çatdırır. O, öyrədici eksperimentə başlamamışdan əvvəl müəllimlərlə təlim
keçirir. Təlimbir
daha müəllimlərin səviyyəsi, eksperimental tədqiqata həvəs və bacarıq,
eksperimentə qoyulan ideya, fərziyyə və yeni sistemin xarakteri,
əvvəlkindən fərqi,
üstünlüyü və onun təcrübədə müvəffəqiyyətlə sınaqdan keçirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş
çalışmaların növləri və məzmunu haqqında məlumat verir. Eksperimentator belə faktları
qeydə almalı və bütün siniflərə göstəriş verməlidir.
Yoxlayıcı eksperiment.
Eksperimental tədqiqatın nəticələrinin obyektivliyi onun
necə yoxlanılmasından da asılı olur. Eksperimental tədqiqatın nəticələri
qiymətləndirilərkən didaktik prosesin komponentləri (müəllim, şagird, dərslik, dərs vəsaiti,
didaktik material, iş şəraiti və s.) nəzərə alınmalıdır. Yoxlayıcı eksperiment ayrı
-
ayrı
faktların alınması və ya
dəqiqləşdirilməsi üçün zəruri olan fərziyyənin yoxlanılması
məqsədini daşıyır.
Yoxlayıcı eksperimentdən sonra eyni xarakterli dəqiqləşdirici
eksperimentin aparılması da vacibdir. Belə təkrar eksperiment zamanı ideya və fərziyyə
yeni şəraitdə yoxlanılır. Əvvəlki və təkrar yoxlayıcı eksperimentlərin
nəticələrinin
müqayisəsi fərziyyənin doğruluğu haqqında dəqiq və etibarlı qərar irəli sürülməsinə imkan
verir.
Eksperimentin birinci mərhələsində müəyyənedici eksperiment zamanı bərabər
səviyyəli eksperimental və
kontrol siniflərin hamısında sorğu eyni suallar əsasında aparılır.
Onların hamısına eyni mətn üzrə yazı, eyni məsələ və misallar, eyni çalışmalar və s. verilir.
Eksperimentdə dəqiq ölçmə və riyazi aparatdan bir vasitə kimi istifadə olunur. Didaktik
tədqiqatların göstəricilərinin etibarlılığı şagirdlərin tam və aydın xarakteristikaları ilə
bağlıdır.
Müasir dövrümüzdə
uşaq pedaqoji proseslərin mərkəzində durduğundan sinfin
xarakteristikasının tərtib olunması vacibdir.
Şagirdlərin inkişafının hərtərəfli ölçülməsi
üçün etibarlı standart ekspertiza metodikası işlənməlidir.
Didaktik eksperimentin (didaktik eksperimentdən fərqli olaraq metodik eksperiment
bilavasitə tədris fənni sisteminə daxil olmaqla frontal xarakter daşıyır
və didaktik
eksperiment bəzən laborator eksperimentlə məhdudlaşdırılır) ən faydalı növlərindən biri
çarpaz eksperimentdir. Mümkün olan amillərin eksperimentə təsirinin aradan qaldırılması
və alınan nəticənin tam obyektivliyinin təmin edilməsi məqsədilə çarpaz (çarpazlaşan)
eksperiment tətbiq
olunur: paralel siniflərdə (məktəblərdə) tətbiq olunan iş tərzinin yerləri
dəyişdirilir və eksperiment davam etdirilir.
