Kurs ishi mavzu: “Tabiatning sogʻlomlashtiruvchi kuchlari va gigiyenik omillar Bajaruvchi: 912-20 guruh talabasi Gapparov a ilmiy raxbar: M. Xosilmurodov Jizzax- 2023 yil

Oʻzbekiston Respublikasi oliy taʻlim, fan va innovatsiyalar vazirligi
Jizzax davlat pedagogika universiteti
Jismoniy madaniyat fakulteti
Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi kafedrasi
«Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi» fanidan
KURS ISHI
Mavzu: “Tabiatning sogʻlomlashtiruvchi kuchlari va gigiyenik omillar 

Bajaruvchi: 912-20 guruh talabasi Gapparov A

Ilmiy raxbar: M.Xosilmurodov

Jizzax- 2023 yil
MUNDARIJA

KIRISH……………………………………………………………………….3

1. Tabiatning sogʻlomlashtiruvchi kuchlari  jismoniy tarbiyaning asosiy
vositalari sifatida…………….………………………………………………..4
2. Tabiat omillari va ular yordamida chiniqtirish……………………………6
3. Gigiyenik omillar ………………………………………………….….….15
4.Jismoniy mashqlarni taʻsini belgilovchi omillar……………………...….20
Xulosa……………………………………………………………………….22

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati…………………………………………24

KIRISH
Jismoniy tarbiya jarayonida tabiatning sogʻlomlashtirish kuchidan ikki yoʻnalishda: jismoniy tarbiya mashgʻulotlarini muvaffaqiyatli tashkil etish va oʻtkazish sharti sifatida hamda chiniqishning mustaqil vositasi sifatida foydalaniladi. Tabiat kuchi kishilarning sogʻligini mustahkamlash va ish qobiliyatlarini oshirishning muhim vositasidir.
Bevosita jismoniy tarbiya jarayonining oʻzida tabiatning sogʻlomlashtirish kuchidan harakatlar bilan birgalikda foydalaniladi. (ochiq havoda jismoniy tarbiya mashgʻulotlari, quyosh bilan nurlantirish jismoniy mashqlar va boshqalar). Tabiat kuchining yaxshi taʻsir etishi jismoniy mashqlarning kishi organizmiga ijobiy taʻsirini oshiradi.
Tabiatning kuchidan maxsus davolash tadbirlari (havo va quyosh manbalari, chumilish va hokazo) sifatida ham foydalaniladi. Shugʻullanuvchilarga tabiatning sogʻlomlashtirish kuchining organizmga taʻsiri haqidagi asosiy bilimlarni muntazam ravishda berib borish hamda jismoniy mashqlarga doir mustaqil mashgʻulotlarda va kundalik hayotda ulardan foydalanish malakalarini hosil qilish jismoniy tarbiya vazifalaridan biridir.
Jismoniy tarbiya jarayonida tabiatning sogʻlomlashtirish kuchidan foydalanishning asosiy natijasi kishining chiniqishi, yaʻni organizmning sovuq, issiq, quyosh radiatsiyasi kabilarga bardosh berish xususiyatining ortishidir. Bu hol sogʻlikni mustahkamlash va ish qobiliyatini oshirish imkonini beradi, buni ilk yoshlik chogʻidan boshlab doimo oʻtkazib turish lozim. Har tomonlama chiniqtirish uchun organizmga turlicha taʻsir etadigan vositalar: xilma-xil temperaturadagi suv, havo, quyosh nurlari taʻsirida boʻlish va hokazolardan foydalanish kerak.