Kurs ishi topshiriqlari


II bob.Texnik hamda axborot qurilmalaridan foydalanishning innovatsion imkoniyatlari



Yüklə 1,49 Mb.
səhifə11/15
tarix29.04.2023
ölçüsü1,49 Mb.
#107733
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Kurs ishidan namuna

II bob.Texnik hamda axborot qurilmalaridan foydalanishning innovatsion imkoniyatlari.
2.1. Ta'lim tizimida AKT vositalaridan foydalanish avfzalliklari.
Zamonaviy ta'lim tizimining muhim xususiyati - bu ta'lim sifatini va har qanday ta'lim muassasasining imidjini belgilaydigan o'qitishni tashkil etishning innovatsion strategiyasining mavjudligi. Ta'lim sifati deganda ta'lim maxsuloti
yoki xizmatining davlat standarti va ijtimoiy buyurtma talablariga rioya qilish qobiliyati tushuniladi.
Bugungi kunda axborot texnologiyalari ta'limni rejalashtirishning asosiy ustuvor yo'nalishlaridan biriga aylanmoqda. Ushbu texnologiyalarning ajralmas va muhim qismi o'quv jarayonini kompyuterlashtirishdir. Ushbu jarayon o'qitish texnologiyalari mazmuniga zamonaviy texnik imkoniyatlarga mos kelishi va bolaning axborot jamiyatiga uyg'un kirib borishiga hissa qo'shishi kerak bo'lgan o'zgartirishlar kiritish bilan bog'liq bo'lgan pedagogik nazariya va o'quv jarayonining amaliyotida sezilarli o'zgarishlar bilan birga keladi.Kompyuter texnologiyalari o'qitishda qo'shimcha "makewight" emas, balki uning samaradorligini sezilarli darajada oshiradigan ajralmas o'quv jarayonining ajralmas qismiga aylanishga mo'ljallangan.
So'nggi o'n yillikda ta'lim sohasida kompyuter texnologiyalaridan keng foydalanish muammosi mahalliy pedagogika faniga qiziqishni kuchaytirdi. O'qitishning kompyuter texnologiyasi muammosini hal qilishda rus va chet el olimlari katta hissa qo'shdilar: G.R. Gromov, V.I. Gritsenko, V.F. Sholoxovich, O.I. Agapova, O.A. Krivosheev, S. Papert, G. Kleyman, B. Sendov, B. Hunter va boshqalar .
Ta'limda zamonaviy axborot va telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish ta'lim sifatini oshirish nuqtai nazaridan ham, ta'lim muassasalarini kengaytirish nuqtai nazaridan ham o'zgacha istiqbollarni ochib beradi.
Axborot texnologiyalari - bu vositasiz, hozirgi paytda bir qator vazifalarni hal qilish qiyin bo'ladi. 
AKT vositalari ta'limni individualizatsiya qilishning samarali vositasi bo'lib, talabalarning mustaqil ishlarini faollashtiradi, g'ayrat va bilim faolligini oshiradi. Talabalar o'quv internetida qidirish, ma'lumotni tasniflash, unga tanqidiy yondoshish, taqqoslash qobiliyatini rivojlantiradilar, ya'ni umuman zamonaviy insonning zaruriy sifati bo'lgan axborot madaniyatini oshirishga hissa qo'shadi, o'z-o'zini tarbiyalash ko'nikmalarini singdiradi, yordam beradi. "o'rganishni kashfiyot quvonchiga aylantiradi". Agar qiziqish bo'lsa, u holda taraqqiyot bor, bu ta'lim sifatiga yanada ta'sir qiladi.
Zamonaviy sharoitda o'quv jarayonining samaradorligi uchun ma'lumot-ma'lumot tizimlari, elektron darsliklar va entsiklopediyalar, internet-resurslarini kiritish zarur. Video materiallardan foydalanish talabaning bilish faoliyatini faollashtirishga ham hissa qo'shadi va muhim axborot qobiliyatiga ega.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini o'quv jarayoniga joriy etish talabalarga:
-asosiy va predmetli vakolatlarning shakllanishini ta'minlash uchun materialni zarurligi va yetarliligi nuqtai nazaridan o'rganish;
-kerakli ma'lumotlarni qidirishni tezlashtirish;
-jahon hamjamiyati tomonidan to'plangan ma'lumotlarga, ma'lum bir ta'lim sohasining tarkibiy qismiga, erkin ma'lumotga ega bo'lish;
-takrorlash, yangi materialni o'zlashtirishda qulay hissiy muhitda qolish;
-o'rganish motivatsiyasini rag'batlantirish, taqdim etilgan materialning ravshanligi, namoyishkorligi, o'rganilgan grafikalar, diagrammalar, animatsiya ko'rinishida taqdim etilishi tufayli "intellektual aura" ni yaratish;
-o'z-o'zini tarbiyalashni, introspektivani rag'batlantirish;
-muammoli masalalarni yechish rejimida ishlash, bilimdagi bo'shliqlarni tezda to'ldirish;
-qiziqtirgan masalalar, mavzular, ixtisoslashtirilgan o'quv mashg'ulotlari, tanlov kurslari bo'yicha faol, ijodiy ish olib borish;
-uy vazifasi ustida yanada samarali ishlash;
-kasallik paytida o'tkazib yuborilgan materialni qoplash;
mustaqil qidiruv rejimida o'zingizning ritmingizga, individual xususiyatlaringizga ko'ra virtual laboratoriya, seminar, ekskursiya marshrutini kuzatib boring.
Bu shuni anglatadiki, zamonaviy axborot texnologiyalarining ta'lim sohasiga kirib borishi o'qituvchilarga ta'lim mazmuni, usullari va tashkiliy shakllarini sifat jihatidan o'zgartirishga imkon beradi.
Ta'limdagi ushbu texnologiyalarning maqsadi - axborot jamiyatidagi talabalarning intellektual imkoniyatlarini oshirish, shuningdek, ta'lim tizimining barcha darajalarida insonparvarlashtirish, individualizatsiya qilish, o'quv jarayonini intensivlashtirish va ta'lim sifatini oshirish. Zamonaviy axborot texnologiyalarining o'quv jarayoniga ulkan ta'sirini inobatga olgan holda, ko'plab o'qituvchilar ularni o'zlarining uslubiy tizimiga qo'shishni istashmoqda. Shunday qilib, axborot texnologiyalari endi ta'lim tizimini to'ldiruvchi vositalar emas, balki yangi bilimlar tartibi va uning institutsional tuzilmalarini o'rnatish talabidir. Talabalarning bilim olish ehtiyojlarini qondirish uchun o'qituvchi axborot ta'lim texnologiyalarini o'zlashtirishi, shuningdek, ularning rivojlanishini hisobga olgan holda o'z-o'zini o'qitish orqali o'zlarining axborot madaniyatini doimiy ravishda takomillashtirib borishi, shu bilan birga ushbu texnologiyalar o'z amaliyotida va hamma narsaga ijodiy yondashadilar. Media ta'lim vositalari va shakllari o'qituvchiga ilm-fan va axborot texnologiyalarining so'nggi yutuqlaridan foydalanish jarayonida kasbiy o'sish va o'zini takomillashtirish imkoniyatlarini beradi.
Oliy ta’limda o‘quv jarayonini tashkil etishda innovatsion texnologiyalarning roli kun sayin ortib bormoqda. Masofaviy texnologiyalardan foydalanish zamonaviy ta’limning imkoniyatlarini yanada kengaytirdi. Bugungi kunda yer kurrasining istalgan joyidan turib, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) imkoniyatidan foydalangan holda ta’lim olish mumkin. Zero an’anaviy ta’lim o‘z mavqeyini saqlab tursa ham, keyingi paytlarda masofaviy o‘qitish texnologiyalari kundan-kun ommaviylashib bormoqda.Bugungi kunda mamlakatimizda yangi jahon axborot-ta’lim muhitiga integrallashishga yo‘naltirilgan ta’lim tizimi barpo etilmoqda. Bu ta’lim jarayonini tashkil etishda zamonaviy texnik imkoniyatlarga javob beradigan sezilarli o‘zgarishlar bilan kuzatilmoqda. Zamonaviy axborot texnologiyalarining ta’lim sohasiga kirib kelishi ta’lim usullari va o‘qitish jarayonini yangicha yondashuv asosida tashkil etish shakllarini sifatli ravishda qulaylashtirib, o‘zgartirish imkonini bermoqda. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari ta’lim tizimini modernizatsiyalashtirish jarayonining eng muhim qismidir. AKT — bu turli texnik va dasturiy qurilmalar bilan axborotga ishlov berish usullaridir. U birinchi navbatda, zarur dasturiy ta’minotga ega bo‘lgan kompyuterlar va ma’lumotlar joylashtirilgan telekommunikatsiya vositalaridir.
Axborot-kommunikatsiyatexnologiyalarivositalari- bumikroprotsessor, kompyutertexnologiyalariasosidaishlaydigandasturiyta'minot, dasturiyta'minotvatexnikvositalarvaqurilmalar. zamonaviyvositalarvama'lumotlarnito'plash, ishlabchiqarish, to'plash, saqlash, qaytaishlash, uzatishvakirishimkoniyatinita'minlashbo'yichaoperatsiyalarnita'minlaydiganaxborotniuzatish, axborotalmashishtizimlariaxborotresurslarimahalliyvaglobalkompyutertarmoqlari.
Ta'limjarayonidaengko'pishlatiladiganAKTvositalariquyidagilarnio'zichigaoladi.
1) kompyuter va multimedia proektori yordamida namoyish etilgan elektron darsliklar va qo'llanmalar;
2) elektron entsiklopediyalar va ma'lumotnomalar;
3) simulyatorlar va sinov dasturlari;
4) Internetning ta'lim resurslari;
5) rasm va illyustratsiyali DVD va CD disklar;
6) video va audio uskunalar;
7) ilmiy ishlar va loyihalar;
8) interaktiv doska.
Mutaxassislar AKT vositalarining bir necha tasniflarini ajratib ko'rsatadilar. Birinchi tasnifga muvofiq, ta'lim tizimida ishlatiladigan barcha AKT vositalarini ikki turga bo'lish mumkin:
- apparat (kompyuter, printer, skaner, kamera, videokamera, audio va video yozuvchisi) ;
- dasturiy ta'minot (elektron darsliklar, simulyatorlar, sinov muhitlari). , axborot saytlari, Internet qidiruv tizimlari va boshqalar).
AKT sohasidagi hozirgi yutuq kognitiv faoliyatni axborot bilan ta'minlashni tashkil etish masalalarini qayta ko'rib chiqishni talab qilmoqda. Shunday qilib, AKT vositalarining ikkinchi tasnifi foydalanish imkoniyatlarini ko'rib chiqishga imkon beradi axborot texnologiyalari ta'lim faoliyatida:
1) quyidagi kabi brauzerlardan foydalangan holda internetda adabiyotlarni qidirish internet Explorer, Mozilla Firefox va boshqalar, turli xil qidiruv tizimlari va internetda ishlash uchun dasturlar (Yandex.ru, Rambler.ru, Mail.ru va boshqalar) va u bilan ishlash (xulosalash, eslatmalar, izohlar, iqtiboslar, Internetda slayd-prezentatsiyalar yaratish);
2) asosiy dasturlar to'plamidan foydalangan holda matnlar bilan ishlash microsoft dasturlari Idora: Microsoft Word grafik dizayndagi matnlarni yaratish va tahrirlashga imkon beradi; Microsoft Power Point sizga materialning rang-barang namoyishi uchun taqdimot slaydlarini yaratishga imkon beradi; Microsoft Excel hisob-kitoblarni amalga oshirish, ma'lumotlarni tahlil qilish va tasavvur qilish, jadvallar va veb-sahifalardagi ro'yxatlar bilan ishlashga imkon beradi; Microsoft Office Publisher bukletlar, risolalar va boshqalarni yaratishga va o'zgartirishga imkon beradi;
3) tarjima dasturlaridan (PROMTXT) va elektron lug'atlardan foydalangan holda matnlarni avtomatik tarjima qilish uchun (AbbyLingvo7.0);
4) ma'lumotlarni saqlash va to'plash uchun (CD, DVD, Flash disklar);
5) aloqa uchun (Internet, elektron pochta, Skype, Hangout va boshqalar);
6) grafik va tovushni qayta ishlash va ijro etish uchun (Microsoft pleyerlari) Media pleer, zplayer, CorelDraw, PhotoShop rasmlarini ko'rish dasturlari, diagrammalar, chizmalar va grafikalar yaratish dasturlari (Visio va boshqalar).
Ro'yxatda keltirilgan AKT vositalari darslarda talabalarning mustaqil ishlarini tashkil etish uchun qulay imkoniyatlar yaratadi. Ular ma'lum bir mavzularni o'rganish uchun ham, olingan bilimlarni boshqarish uchun ham kompyuter texnologiyalaridan foydalanishlari mumkin. Bundan tashqari, kompyuter eng sabrli o'qituvchidir, u har qanday vazifani kerakli darajada takrorlashi, to'g'ri javobga erishishi va pirovardida qo'llanilayotgan mahoratni avtomatlashtirishi mumkin.
Multimedia taqdimotlaridan deyarli barcha o'qituvchilar keng foydalanadilar. Ular o'qituvchi uchun ham, talabalar uchun ham qulaydir.Multimedia
prezentatsiyalarining ta'lim salohiyatidan chet tili darslarida nutqni o'rganish uchun vizual qo'llab-quvvatlash uchun samarali foydalanish mumkin.
Multimedia taqdimotlarining afzalliklari quyidagilardan iborat:
- turli xil matnli audio va video ravshanligi kombinatsiyasi;
- uni yangi leksik, grammatik va hatto fonetik materiallarni aniqroq semantizatsiya qilish, shuningdek nutq faoliyatining barcha turlarini o'rgatishda qo'llab-quvvatlashga imkon beradigan interaktiv, multimedia doskasi sifatida taqdim etish uchun foydalanish imkoniyati;
- individual slaydlardan tarqatma materiallar sifatida foydalanish qobiliyati (tayanchlar, jadvallar, diagrammalar, grafikalar, diagrammalar);
- butun sinf e'tiborini faollashtirish;
- yangi o'quv materialini idrok etish va yodlash samaradorligini ta'minlash;
- yangi bilimlarni o'zlashtirish va o'rganilayotgan materialni tizimlashtirish ustidan nazorat;
- talabalarning sinf va sinfdan tashqari mustaqil ishlarining kombinatsiyasi; o'qish vaqtini tejash;
- o'qituvchilarning ham, o'quvchilarning ham kompyuter multimedia kompetensiyasini shakllantirish, o'quv ishlarini tashkil etishda ularning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish.
Ta'limda ishlatiladigan AKT vositalari
Har qanday ta'lim tizimining axborot muhiti uchun AKTning asosiy vositasi bu shaxsiy kompyuter bo'lib, uning imkoniyatlari unga o'rnatilgan dasturiy ta'minot bilan belgilanadi. Dasturiy ta'minotning asosiy toifalari - tizim dasturlari, amaliy dasturlar va dasturiy ta'minotni ishlab chiqish vositalari. Tizimli dasturlarga, avvalambor, boshqa barcha dasturlarning apparat vositalari bilan o'zaro ta'sirini va shaxsiy kompyuter foydalanuvchisi dasturlari bilan o'zaro aloqasini ta'minlaydigan operatsion tizimlar kiradi. Kommunal xizmatlar yoki xizmat ko'rsatish dasturlari ham ushbu toifaga kiritilgan. Amaliy dasturlarga axborot texnologiyalari vositasi bo'lgan dasturiy ta'minot - matnlar, grafikalar, jadvalli ma'lumotlar va boshqalar bilan ishlash texnologiyalari kiradi.
Zamonaviy ta'lim tizimlarida universal ofis dasturlari va AKT vositalari keng qo'llaniladi: matn protsessorlari, elektron jadvallar, taqdimot tayyorlash dasturlari, ma'lumotlar bazalarini boshqarish tizimlari, tashkilotchilar, grafik paketlar va boshqalar.
Kompyuter tarmoqlari va ularga o'xshash boshqa AKT vositalari paydo bo'lishi bilan, ta'lim dunyoning istalgan nuqtasidan tezkor ma'lumot olish qobiliyatiga bog'liq yangi sifatga ega bo'ldi. Internetning global kompyuter tarmog'i orqali dunyodagi axborot resurslariga ( elektron kutubxonalar , ma'lumotlar bazalari, fayllar omborlari va boshqalar) bir zumda kirish mumkin..Internetdagi eng ommabop manba - World Wide Web, ikki milliardga yaqin multimedia hujjatlarini nashr etdi.
Internetda boshqa keng tarqalgan AKT vositalari, jumladan elektron pochta, pochta ro'yxatlari, yangiliklar guruhlari, suhbat mavjud. Haqiqiy vaqtda aloqa o'rnatish uchun maxsus dasturlar ishlab chiqilgan bo'lib, ular aloqa o'rnatilgandan so'ng klaviaturadan kiritilgan matnni, shuningdek ovoz, rasm va har qanday fayllarni uzatishga imkon beradi. Ushbu dasturlar masofaviy foydalanuvchilarga mahalliy kompyuterda ishlaydigan dastur bilan birgalikda ishlashga imkon beradi.
Ma'lumotlarni siqishni yangi algoritmlari paydo bo'lishi bilan kompyuter tarmog'i orqali uzatiladigan ovoz sifati sezilarli darajada oshdi va an'anaviy telefon tarmoqlarida ovoz sifatiga yaqinlasha boshladi. Natijada AKTning nisbatan yangi vositasi - Internet-telefoniya juda faol rivojlana boshladi. Maxsus uskunalar va dasturiy ta'minot yordamida audio va videokonferentsiyalar Internet orqali amalga oshirilishi mumkin.
AKT tarmog'i vositalari yordamida o'quv, uslubiy va ilmiy ma'lumotlardan keng foydalanish, tezkor konsalting yordamini tashkil etish , tadqiqot faoliyatini simulyatsiya qilish, real vaqtda virtual o'quv mashg'ulotlarini (seminarlar, ma'ruzalar) o'tkazish imkoniyati paydo bo'ladi.

Yüklə 1,49 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə