Laboratoriy ishlari

4 – tajriba. Qiyin eriydigan moddalar hosil qiluvchi reaksiyalar
Reaktivlar: Na₂SO₄, ZnSO₄, ( NH₄)₂SO₄, CuSO₄, FeCI₃ va natriy gidroksid (yoki KOH) eritmalari. Ish tartibi. a) Uchta probirka olib, biriga natriy sulfat, ikkinchisiga rux sulfat, uchinchisiga ammoniy sulfat eritmasidan 2-3 ml dan quying va har biriga shuncha hajmda BaCI₂ eritmasidan qo’shing. Uchala probirkada oq cho’kma hosil bo’lishini kuzating.
b) Laboratoriyada mavjud reakivlardan foydalanib Fe(OH)₃ va Cu(OH)₂ hosil qilish reaksiyalarini o’tkazing va cho’kmalar hosil bo’lishiga e’tibor bering. Hosil bo’lgan Fe(OH)₃ va Cu(OH)₂ ning cho’kmalarini 5 v –tajriba uchun saqlab qo’ying.
Topshiriqlar:
1) BaSO₄ cho’kmasini hosil bo’lish reaksialarining molekulyar, to’liq va qisqa ionli tenglamalarini yozing.
2) Quyidagi reaktivlar asosida Cu(OH)₂ni hosil bo’lish reaksiyalar tenglamalarini yozing:
a) mis(II) xlorid + natriy gidroksid =
b) mis(II) sulfat + kaliy gidroksid =
v) mis(II) nitrat + natriy gidroksid =
3) Tegishli reaktivlardan foydalanib Fe(OH)₃ ning hosil bo’lish reaksiya tenglamalarini tuzing.
5– tajriba. Kam dissosilanadigan moddalar hosil qiluvchi reaksiyalar
Reaktivlar: H₂SO₄ (yoki HCl) va NaOH eritmalari, lakmus qog’ozi, NH₄CI va CH₃COONa kristallari.
Ish tartibi. a) Probirkaga ammoniy xloridning ozgina kristallaridan tashlang va 2-3 ml natriy gidroksid eritmasidan qo’shing, so’ngra ozgina qizdiring. Ajralib chiqayotgan gazni oxista xidlang.
b) Probirkaga bir necha CH₃COONa ning kristallaridan tashlang va ustiga 2-3 ml suyultirilgan sulfat yoki xlorid kislota eritmasidan qo’shing. Reaksiya natijasida hosil bo’lgan sirka kislotani xidi va lakmus qog’ozi orqali aniqlang.
d) 4 b- tajribadan hosil qilingan Cu(OH)₂ va Fe(OH)₃ cho’kmalarining ustiga xlorid yoki sulfat kislota eritmalaridan tomchilatib qo’shing. Cho’kmaning erib ketishini kuzating.
Topshiriqlar:
1) Ammoniy xlorid bilan NaOH ning o’zaro ta’sirlashuv reaksiyasini molekulyar, ionli tenglamasini yozing.
2) Tegishli reaktivlardan foydalanib sirka kislota hosil bo’lish reaksiya tenglamasini yozing.
3) Quyidagi: a) Fe(OH)₃ + HCl =
b) Cu(OH)₂ + H₂SO₄ =
reaksiyalarini oxiriga etkazing va molekulyar, ionli tenglamalarini yozing.
4) Tegishli reaktivlardan foydalanib CO₂ hosil bo’lish reaksiya tenglama-larini molekulyar, ionli shaklda yozing;