LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
taxtdan salınmazsa, Müzəfferəddin Mirzə taxta çıxa bilməz (C.Cabbarlı); MƏSNƏD (köhn.) Bu gündən Əkbər hər bir ixtiyarı əlinə alıb Hacı Xəlil mərhumun məsnədində əy- }
2. taxt bax çarpayı taxt-rəvan bax kəcavə taqət bax güc taqətsiz bax gücsüz, halsız taqətsizlik bax halsızlıq 1. TAQIM (hərbi) [Hacıyev:] ..neçə aydı ki, taqımı ile məşğul olur, onu öyrədir, dö- j yüşə hazırlayır (Ə.Əbülhesən); DƏSTƏ Sər hədlərdən köhnə qoşunları götürüb yerlərinə təzə., dəstələrdən təyin etməliyik (M.S.Or dubadi); VZVOD Fərhadın vzvodu xeyli iş görmüşdü (Ə.Vəliyev).
da., söhbət edirdilər (S.S.Axundov); DƏSTƏ : Molla Nəbiqulu məktəb uşaqlarından bir
ki, yurdunu; Görənlər bilir bunu; Viran qo yur, talayır (M.Rahim); ÇAPIB-TALA-
(M.İbrahimov); ÇAPMAQ (məc.) Xando- mirov çaldı, çapdı mahalı; O ki tutub özün keçəl qurumsaq (Q.Zakir); DAĞITMAQ [Hacı:] Xarici bu fabriki dağıtmaq istəyir (M.S.Ordubadi); QARƏT ETMƏK/ELƏ- MƏK [Sitarə:] Son də bizimlə gedək, qoy gəlib bu evləri qarət etsinlər, sən de müqa bilə etmə! (C.Cabbarlı); SOYMAQ (məc.) [Tarverdi:] Vay aman, qələt elərəm, quldur- luğa dəxi çıxmanam, heç kimi soymaram (M.F.Axundzadə); TALAN ETMƏK Xanın qardaşı oğlu o gün keçdi xanlığa; Əl atdı ya- , manlığa; Talan etdi sarayın dövlətini, varını i (B.Vahabzadə); YAĞMALAMAQ.
j talantsızlıq bax istedadsızlıq 1. TALE [Tərxan:] Gəl görək, taleyim no göstərəcək! (A.Şaiq); FƏLƏK (məc.) Fələk ayırdı məni cövr ilə cananımdan (Füzuli);
hər qəzavü qədər; Mənə parlaq günəş kimi görünər (A.Şaiq); QİSMƏT Bizim qisməti
mək həvəsi (S.Vurğun); MÜQƏDDƏRAT Bu gecə bizim müqəddəratımız həll edilir (C.Cabbarlı); ALIN YAZISI, BƏXT (bax). 2. TALE [Ana] ..balalarının taleyinin necə olacağını fikir edib ağlayırdı (C.Cabbarlı); GƏLƏCƏK [Mirzə:] Ancaq uşaqlarımın gələcəyinin fikrini də mənim özümə vagüzar ı ediniz (Ə.Haqverdiyev); MÜQƏDDƏRAT ..azadlığın müqəddəratı ancaq sabahkı mü dafiəmizdən asılıdır (A.Makulu). taleli bax xoşbəxt talesiz bax bədbəxt talesizlik bax bədbəxtlik 1 talibə bax tələbə tallah bax vallah TALVAR Könül açır üzüm bağı; Gəlin görün bizim bağı; Talvarlarda aşıb-daşır; Meyvələrin qol-budağı (M.Seyidzadə);
raqlandıran heç nə tapmadılar. Çardağa da baxdılar. Ordan da bir şey çıxmadı (H. Abbas zadə); KÖŞK Beyrək sağma baxdı, soluna baxdı, dedi; Sarı donlu Selcan xatun köşk
donlu qız eşqinə “hu” (Anar), tam bax dad I TAMADA (toylarda və ziyafətlərdə məc- \ lisi idarə edən şəxs) Tamadanın təklifi ilə hamı ayağa qalxdı (Ş.Qurbanov); MASA- BƏYİ [Xosrov bəy:] Bəylərin həftə qonaq- lıqlannda masabəyi olubsunuzmu? (Ə.Vəli yev); TULUMBAŞI (köhn.) Tulumbaşının təklifinə riayət edərək çaxır buynuz qədəh lərə töküldü, çariça Yekaterinamn şərəfinə
Tamah nitq söylənib, ayaq üstə içildi... (Çəmən zəminli); SÜFRƏBƏYİ.
ki, mənim dünya malında tamahım yoxdur (S.S.Axundov); NƏFS [İskendər:] Haqlısan, bəladı bu insan nəfsi (A. Şaiq); TAMAH KARLIQ {bax). TAMAHKAR [Bayram:] Namaz bir ta mahkar, şeytanfıkir adamdır (M.F.Axund- zadə); ACGÖZ, HƏRİS [Xosrov:] [Əzim Əsgəri] acgözdür, hərisdir, başqalarından pay umur (M.İbrahimov); NƏFSKAR ..Sənin kimi nəfskar, dünyanı dörd əlli tutan bir adamı briqadir saxlamaq olmaz (Ə. Vəliyev); NƏFSPƏRƏST Nə vaxta qədər biz biça rələr bu kimi nəfspərəst qərəz sahiblərinin əlində oyuncaq olacağıq (M.F.Axundzadə);
gələcəkdə onlara böyük mənfəət verəcəyini söyləyirdi (S.S.Axundov); ACGÖZLÜK Bu qütbdə Əzim əsgərləri ehtiyacın pəncəsinə verib hərisliyə, acgözlüyə sövq edən cəmiy yət, o biri qütbdə ya insan iztirablarına qarşı kar və kor olan cansızlar yetirir.. (M.İbra- himov); ARTIQTAMAHLIQ [Gülşənəm:] [Hümmətəli] artıqtamahlıq eləyib, vəssalam! (M.Hüseyn); HƏRİSLİK Doğrudan da vəhşi hərislik, qorxunc şübhə mərəzi Sultanın ürə yində kök salırdı (S.Rəhimov); TAMAH [Gülnise:] Tamah və bəla məhəbbəti insanı hər bir şeyə vadar edər.. (C.Cabbarlı); DÜN- YAGİRLİK. tamam bax 1. tamamilə; 2. bütün 1; 3. büs bütün
tamamən bax tamamilə TAMAMİLƏ Namuslu başına gələni ta mamilə nağıl etməyə başladı (S.S.Axundov); BAŞDAN-BAŞA Yaxşılıq insana bir sənət olsun; Dünya başdan-başa qoy cənnət olsun (S.Vurğun); BİTTƏMAM İndi onlar da ayı lıb bittəmam; Qalmadı heç yerdə sənə ehti- 356 Tapança ram (M.Ə.Sabir); BÜSBÜTÜN İzdiham ço xalır, qəhrəman şəhər; Büsbütün ayağa qalx mışdır bu gün (S.Vurğun); ÇİM (məh.) Ba zardan bir kilo ət aldım çim yağdı (ADDL);
şaf, ixtiraçı və başqa namaz qılmayıb və şey tan əməllərinə rəvac verənləri tamamən yan dırıb küllərini sovurdular (Çəmənzəminli), tamamlamaq bax qurtarmaq 1 TAMAŞA (teatr tamaşası) Tamaşada işti rak edən “kütlə” həmişə bir nəfərdən ibarət olur (Ə.Haqverdiyev); ŞƏBİH Şəbihlər na məlum müəlliflər tərəfindən şeirlə yazılmış birpərdəli pyeslərdən ibarətdir (Ə.Haqver diyev); ŞOU (əyləncəli tamaşa). tamlı bax ləzzətli tampon bax piltə 3 tamsız bax ləzzətsiz tana bax sırğa tanınmaq bax məşhurlaşmaq tanınmış bax adlı-sanlı TANIŞLIQ (bir yeri tanıma; müxtəlif mə nalarda) [Məsmə:] Bizim bir-birimizlə rəsmi tanışlığımız yoxdu (S.Hüseyn); BƏLƏDİY- YƏT Nəriman inqilab tarixinə, inqilabın nə olduğuna Mirzə Hüseynin söhbətlərindən lazımınca bələdiyyət yetirmişdi (Ə.Haqver diyev); BƏLƏDLİK [Nəriman:] Döyüş işinə nəzəri cəhətdən o qədər bələdliyim yoxdur (Mir Cəlal), tanqah bax var I tanrı bax Allah 1 TAPANÇA Şubay onları təəccüblə qar şılayıb, tapançasını çıxardıb, sağ əlinə aldı, atdan düşüb birinci dəvənin qabağını kəsdi (M.Hüseyn); QOZDƏSTƏ (zar., dan.) [Zey nal:] Bəlkə sən bu qozdəstəni çayqıraqlılara göstərmək istəyirsən? (Ə.Əbülhesen); PİS- TOLET Yaxından açılan güllə Həbibi yar paq kimi silkələdi. Pistolet əlindən yerə düşdü (İ.Əfəndiyev); PİŞTOV (dan., köhn.) [Əbülhəsən bəy:] Bir piştovu boşaldıb qaç dım, gördüm ki, dalımca gəlirlər, o biri piş
badi); REVOLVER İmdi revolverdi, dönüm Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|