h ə r İKİsi b ərab ərd ir. A ncaq in san la heyvanın fə rq i elm
və ədəb ilə b ilin ir.
D oğrudan-doğruya, in san iy y ətin n işan əsi tərb iy ə və
ədəbdir. Necə
Kİ,
elm siz alim meyvəsiz ağaca bənzər.
Habelə ədəbsiz adam d a ru h su z cism Kİmidir.
Əlhəqq, d ü n y a və ax irətd ə in sa n ı xöşbəxt və səa-
dətm ənd edən və zülm ət, cəhalətdən q u rta rıb , n u ri-
m ərifətə y e tirə n elm və ədəbdir.
O dur
Kİ,
ədəbli və tərbiyəli u şaq la r
h ə r K ə sin
ya-
n ın d a əziz və m əqbul olur.
K eçən günlərdə mən b ir evdə Əhməd n am ın d a b ir
ədəbli şa g ird gördüm . Q apıdan d ax il olub, ədəblə salam
verib, evin aşağı tərəfin d ən ayaq ü stə d u rd u . İzn hasil
edəndən so n ra əyləşib, danışdığım ız sözlərə diqqətlə qu-
laq a sırd ı. Söhbət tam am olandan sonra b ir neçə m ətləb
su al eylədim . H am ısına m üvafiq qayda cavab v erd i və
sual-cavab əsnasında «bəli-xeyir, b u y u ru rsu n u z , ərz edi-
rəm ,
təşəKKÜrlərim
v a r Kİmi» ədəbli
Kəlmələr
ilə m ətlə-
b in i əda ed ird i. Sonra
K İtabın
açıb M öhsünün çu x asın m
ə h v a la tın ı elə b ir gözəl su rə td ə oxudu
k İ,
qulaq a sa n la rı
xoşnud və h ey ran elədi.
Soruşdum : - M öhsün nədir?
Dedi: - M öhsün addır.
Dedim: - M öhsün
Kİmdir?
Dedi: - M öhsün oğlandır.
Dedim: - M öhsünün çuxası nədəndir?
Dedi: - M ahutdan.
Dedim: - M ahutu nədən to x u y u rlar?
Dedi: - Y undan.
S oruşdum : - D ərzi
K im d ir?
Cavab verdi: - U stad d ır.
- Necə ustad ?
- Libas
(paltar) tiKəndir.
Ə lhasil, h ə r b ir sualım a necə
k
İ, lazım d ır cavab ve-
rəndən so n ra ona m ərhəbalar oxuyub, a fə rin lə r dedim .
O ndan so n ra ayağa d u ru b , gedib о b iri otaqda sabahKi
d ə rslə rin i h azırlam ağ a və vəzifələrin i cabəca etm əyə
m əşğul oldu.
In d i belə ədəbli və tərb iy əli u şaq lard an olm ağm ızı
təm ən na və arzu eyləyirəm , oğlanlarım l
O n a l t i n c i i m l a
Ə D Ə B SİZ VƏ T Ə R B İY Ə SİZ U Ş A Q
Ey m ənim ədəbli və tərbiyəli şagirdlərim ! Bu gün
sizlərə
t ə K İ d
ilə ta p şırıb vəsiyyət
e d i r ə m K İ ,
həm işə biə-
dəb və b itərb iy ə u şaq lard an
Kənar
olasınız.
ÇünKİ
tər-
biyəsiz u şağ ın m üsalıibəti KÖmürə bənzər. H ərg ah insa-
n m lib asın ı y an d ırm asa da, q arald ır.
Biədəb u şaq lard a əsla a r və nam us olmaz. BöyÜK
və KİçiK tanım az.
A ta
və anasım n eh tiram ın ı saxlam az.
U stad və m üəllim inin qədr və qiym ətini bilm əz. Elm və
tərb iy ən in ləzzətini anlam az. G
ə
I
əcək
g ü n lərin i əsla xəy-
ala gətirm əz.
A v ara və
sərgərdan adam lar
K im i K Üçələr-
də boş və Ьекаг dolanıb, əziz öm rünü qəflət və cəhalətlə
sə rf edər. Böyüyəndən sonra öz-özünə düşünüb, - ey
vay, zam anım bühudə yerə tələf olub
Keçdi
və öm rüm
nadanlıqla zaye oldu, özümə b ir elm, b ir sənət hasil et-
m ədim , - deyib peşm an olur. 01 v a x t peşm anlıq da fay-
dasız olduğundan öm rünün bağisini (qalam nı) zəhm ət və
m əşəqqət ilə Keçirir və xalq içində etib arı olmayıb, axır-
da çörəK m öhtacı olur. B
ə
I
kə
, elmsizlİKdən və sənətsiz-
lİKdən o ğ u rlu ğ a və yol Kəsməyə alışıb, növ-növ m əzəllət
və məzəmnıətə və cürbəcür m ərarət və həlaKətə düçar
olub, ax ırd a həbsxanalarda qahb çü rüy ü r.
Belə ədəbsiz və tərbiyəsiz uşaqlar ilə heç
k ə s
müsa-
h ib ət etm əz. O nunla oyun oynam aq istəm əz.
H an sı m üəllim dir Kİ, tərbiyəsiz u şağ ı tə h sin etsin?
H an sı a ta və an ad ır Kİ, biədəb övladdan ra z ı olsun?
H an sı x alq d ır Kİ, elm və tərbiyəsiz u şağ ı sevsin və
m ədh eləsin?
Ü m idvaram
Kİ,
gün-gündən elm və tərbiyənin təh-
silinə səy edəsiniz. Ədəb və Kamalat əxz etnıəyə him nıət
və qeyrət göstərəsiniz. TairiKİ belə u şaq lara bənzəınəyə-
siniz.
O n y e d d i n c i i m l a
K İB R L İ U ŞA Q L A R
BugünKÜ dərsim izdə sizlərə Kİbrdən bəhs edəcəy-
əm. 0 naşayistə sifətin barəsində b ir m ü x təsər m əlum at
verəcəyəm .
K ibr b ir
s i f ə t d i r
Kİ,
i n s a n ı d ü n y a
və
a x ir ə t d ə z ə lil
v ə h ə q ir e d ə r .
K ibr
s i f ə t i h ə r K əsd ə t a p ıls a , y ə q in o lu n u r
Kİ,
o n u n h ə r g iz in s a n iy y ə t d ə n v ə a d ə m iy y ə t d ə n
bəhrəsi
y o x d u r .
K ib rli adam odur
k
İ,
özünü ham ıdan a rtıq sayıb
və
h a m m ı
özündən
ə k s İ k h e s a b
edər.
X udavənda! K ibr dediyim iz
nə çirKİn
s ifə td ir. Bu
çirKİn s ifə t nə pis x asiy y ətd ir. Bu pis x asiy y ət həqiqətdə
b ir mühlİK m ərəzidir,
K ib rli şa g irlə r hərgiz tərəqqi edə bilm əz. ÇünKİ heç
b ir şey bilm ədiyi halda özünü alim hesab edər. Söz yox
d u r
özünü alim hesab edən həm işə cahil qalacaqdır.
K ib rli şa g ird lə rin y erişi ədəbli şa g ird lə rin y erişin ə bən-
zəməz. K üçədən gedəndə
heç
b ir
kəs
İ
saym az. A ta
və
an ası, qohum və əğrabası və sa ir rnöhtərəm şəxsləri gö-
rəndə ayaq ü stə d u ru b , təzim etməK istəm əz. Özündən
fa ğ ır və biçiz u şaq ların söhbətini və m ü sah ib ətiıü əsla
özünə rəv a görm əz. MəKtəbdə və KÜçədə özünü ham ıdan
a rtıq sayıb, özündən kİçİk və aciz u şaq la rı döym əyə və
incitm əyə cəsarət eylər. MəKtəb y o ld aşları ilə oyun oy-
nam ağa və gəzməyə və o n lar ilə oxuşub-yazışm ağa əbəda
e tin a etm əz.
Heç b ir
Kəsə
etin a etm ədiyi h ald a d ərsləri sərasər
səhv olub, dərs əsnasında oxuya bilm əyib, rən g i təğ y ir
tap ıb qzzarar. B u nu n la belə, u şaq lard an xəcalət çəKməy-
ib, öz-özündən
K ü sü b ,
yoldaşları ilə ədavət eylər. Əgər
şag ird lərd ən b irisi onun təlim şeylərindən b irisin ə əl
v u rsa , g u y a Kİ, qiyam ət qopar. H əm işə y an ın d a o tu ra n
y o ld aşların ı (o yana çəKİl, bu yana g et, qolum a dəymə,
m əni dindirm ə) belə nam ülayim sözlər ilə n a ra h a t eylər.
M əlum unuz olsun
kİ,
belə m ütəK əbbir u ş a q la n
heç
K əs
do st tu tm a z . A x ırd a özünü xalqın nəzərindən salıb,
heç b ir dərəcəyə və m ərtəbəyə nayil ola bilm əz.
tn d i bu nam əğbul və nalayiq sifətd ən uzaq olmağı-
n ızı tövsiyə edirəm . N adan u şaq lara əsla oxşam adığım -
za ü m id v a r oluram , nuri-didələrim !
Dostları ilə paylaş: |