M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 205
qanunlarının hazırlanması üçün Milli Məclisin Yerli Özünüidarə Məsələləri Daimi Komissiyası tərəfindən başqa ölkələrin təcrübəsi öyrənilmişdir. Avropa Şurasının «Yerli özünüidarəetmə məsələləri üzrə Xartiyası»nın əsas prinsipləri Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının prinsipləri ilə tutuşdurulmuş və ona istinad edilmişdir. Eyni zamanda Komissiya üzvləri dünyanın bir çox ölkələrində, o cümlədən İtaliyada, Avstriyada, Macarıstanda, İspaniyada, Türkiyədə, Fransada, ABŞ-da və başqa dövlətlərdə olmuş, bələdiyyələrə aid keçirilən tədbirlərdə iştirak etmişlər. Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyev tərəfindən 1999-cu il iyulun 2-də «Bələdiyyələrə seçkilərin qaydaları haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu» təsdiq edilmiş, 1 1999-cu il iyulun 27-də isə «Bələdiyyələrə seçkilərin qaydaları haqqında Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə» Azərbaycan Respublikası prezidentinin fərmanı verilmişdir. Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyevin bilavasitə rəhbərliyi ilə yaradılan bələdiyyələr yerlərdə sosial-iqtisadi, ekoloji, mədəni problemlərin həyata keçirilməsində xalqın fəal iştirakını təmin etməklə demokratik dövlət quruculuğunda mühüm idarəçilik sütununu təşkil edir. Azərbaycan Konstitusiyası əsasında 1999-cu ilin dekabr ayının 12-də bələdiyyələrə seçkilər keçirildi. Respublikanın təxminən 4500 yaşayış məntəqəsində (şəhər, qəsəbə, kənd) 2700-ə yaxın bələdiyyə yaradıldı. 23 min vətəndaş bələdiyyələrə üzv seçildi. 2
Azərbaycanda çoxpartiyalı sistem - siyasi plüralizm yaranmışdır. Hazırda respublikamızda dovlət qeydiyyatma alınmış 38 siyasi partiya, 1400-dən çox ictimai birlik fəaliyyət göstərir. 3 Respublikamızda müxtəlif dillərdə 372 qəzet, 106 jurnal nəşr olunur. 10 teleradio şirkəti, 25 informasiya agentliyi fəaliyyət göstərir.
1
Azərbaycan Respublikasında bələdiyyələrin hüquqi bazası. Bakı, 2002, səh. 7-34 2
Yenə orada, səh. 8-34
3 Ramiz Mehdiyev. Azərbaycan: Tarixi irs və müstəqillik fəlsəfəsi. Bakı,2001, səh. 256; Seçkidən seçkiyə. 1995-2000. Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı, 2000, səh.14-15
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 206
təcrübəsi ilə əlaqələndirilən qanunvericilik aktları ilə tənzimlənir. Kütləvi informasiya vasitələrinin fəaliyyətinin genişlənməsinə mühüm şərait yaradıhr. Bu faktı xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, Prezident Heydər Əliyevin fərmanı ilə informasiya vasitələri üzərindən senzura götürülmüşdür. Azerbaycan Respublikası Konstitusiyasında ölkəmizdə demokratik inkişaf prinsipləri öz əksini tapmışdır. Xalq dövlət hakimiyyətinin yeganə mənbəyidir. Azərbaycan dövləti demokratik, hüquqi və dünyəvidir. İdarəçilik hakimiyyət bölgüsü əsasında təşkil edilir. Dövlətin ali məqsədi insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqlarının təmin edilməsindən ibarətdir. Konstitusiyanın 12-ci maddəsində dövlətin ali məqsədinin insan hüquqlarının və azadlıqlarının təmin edilməsinin və onun beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq təmin edilməsinin nəzərdə tutulması müəyyən edilir. 71-ci maddədə insan hüquqları və azadlıqlarına riayət etmək və onları qorumaq bütün hakimiyyət orqanlarının borcu hesab edilir. İnsan hüquqları toxunulmaz, pozulmaz təminata malikdir. Dövlət irqindən, milliyyətindən, dinindən, qulluq mövqeyindən, əqidəsindən, siyasi partiyalara, həmkarlar ittifaqlarına və başqa ictimai birliklərə mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, onların hüquq və azadlıqlarının bərabərliyinə təminat verir. Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra beynəlxalq birliyin tamhüquqlu üzvü kimi ümumbəşəri dəyərlərin üstünlüyünü qəbul edərək, demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət quruculuğunu özünün inkişaf yolu seçmişdir. Cəmiyyətdə və hər bir şəxsin həyatmda insan hüquqlarının reallığa çevrilməsini özünün ali məqsədi hesab edən Azərbaycan Respublikası insan hüquqları sahəsində 1998-ci ilədək 20-yədək beynəlxalq konvensiya və sazişlərə qoşulmuşdur. Heydər Əliyev insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqlarının qorunmasına birinci dərəcəli vəzifə kimi baxırdı. BMT-nin insan hüquqlarına dair 1948-ci il 10 dekabr tarixli Ümumi Bəyannaməsinin qəbul edilməsinin 50 illiyi ərəfəsində ölkəmizdə demokratiyanın daha da inkişaf etdirilməsi və insan hüquqlarını qorumaq sahəsində geniş tədbirlər həyata
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 207
hüquqları və azadlıqlarının təmin edilməsi sahəsində tədbirlər haqqında» 1
1998-ci il 22 fevral tarixli fərmanı insan hüquq və azadlıqlarına verilən böyük əhəmiyyətin parlaq ifadəsi idi. Bu fərmanda bütün hakimiyyət orqanlarının Konstitusiyada təsbit edilmiş insan hüquqlarının həyata keçirilməsinin əsas istiqamətləri müəyyən edilir, Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatına dövlət orqanları ilə birlikdə insan hüquqlarının müdafiə sinə dair Dövlət proqramının layihəsini, insan hüquqları üzrə Azərbaycan Respublikasının səlahiyyətli müvəkkili təsisatının, (Ombudsman İnstitutunun), habelə insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsini həyata keçirən digər qurumların yaradılmasına, insan hüquqları üzrə elmi-tədqiqat institutunun yaradılmasına dair təkliflərini hazırlayıb Azərbaycan prezidentinə təqdim edilməsi qərara alınırdı. 2
Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin 22 fevral 1998-ci il tarixli fərmanı əsasında «İnsan hüquqlarının müdafiə sinə dair Dövlət proqramı» 3
Bu proqram təsdiq edildikdən sonra uğurla həyata keçirilməkdədir. Respublikamızda ilk dəfə olaraq 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi yaradıldı. Həmin ildə qadınlar üzrə dövlət siyasətinin daha mütəşəkkil şəkildə həyata keçirilməsini təmin etmək, qadınların ictimai-siyasi həyatda fəaliyyətini artıqmaq məqsədilə «Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradılması haqqında» 14 yanvar 1998-ci il tarixli prezident fərmanı verildi və müvafiq Komitə yaradıldı. Bu fərmana əsasən hazırlanan «Azərbaycan Respublikası Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamə» 4 Prezidentin 1998-ci il 20 fevral tarixli fərmanı ilə təsdiq edildi.
1
Azərbaycan Respublikası prezidentinin fərmanları və sərəncamları (yanvar-mart 1998-ci il). Bakı, 1998, səh.12-15
2 Yenə orada
3
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanları və sərəncamları (aprel-iyun 1998-ci il). Bakı, 1998, səh. 99-105
4
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanları və sərəncamları (aprel-iyun 1998-ci il). Bakı, 1998, səh. 99-105
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|