92
nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş ―Mallara gömrük təminatının
vurulması Qaydaları‖na uyğun olaraq gömrük təminatının
vurulmasını həyata keçirirlər. Fors-major hallarında malların və
nəqliyyat vasitələrinin mühafizəsini təmin etmək məqsədləri istisna
olmaqla, onlara tətbiq edilmiş eyniləşdirmə vasitələrinin götürülmə-
sini və ya məhv edilməsini yalnız gömrük orqanları, gömrük
orqanları tərəfindən səlahiyyət verildiyi hallarda isə səlahiyyətli
iqtisadi operatorlar həyata keçirə bilərlər. Eyniləşdirmə vasitələri
fors-major hallarında götürüldükdə və ya məhv edildikdə, dərhal
gömrük orqanlarına məlumat verilməli və göstərilən halların
mövcudluğunu sübut edən dəlillər təqdim olunmalıdır. Gömrük
orqanları malların eyniləşdirilməsinə və digər tələblərin yerinə
yetirilməsinə əmin olduqda, tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş malların digər gömrük proseduru altında yerləşdiril-
miş mallarla birlikdə gömrük orqanının nəzarəti altında bir nəqliyyat
vasitəsində daşınmasına icazə verirlər.
Tranzit xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilərək daşınan
malların digər gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi- Tranzit
xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilərək daşınan mallar digər
gömrük proseduru altında yerləşdirilə bilər. Tranzit xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilərək daşınan malların digər gömrük
proseduru altında yerləşdirilməsi zamanı həmin mallar bəyan
edilməli və müvafiq gömrük proseduru üçün müəyyən edilmiş
şərtlərə əməl olunmalıdır. Malların digər gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsini rəsmiləşdirən gömrük orqanı bu barədə göndərən
və təyinat gömrük orqanlarına məlumat verir. Tranzit xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilmiş malların bir hissəsi digər gömrük
proseduru altında yerləşdirildikdə, həmin mallar üzərində bu
Qaydaların 12-ci hissəsinə uyğun olaraq yük əməliyyatları aparılır.
Tranzit xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş mallar
üzərində həyata keçirilən yük əməliyyatları- Gömrük ərazisindən
malları tranzit daşıyan nəqliyyat vasitələrinə əlavə malların
yüklənməsinə, malların nəqliyyat vasitəsindən boşaldılmasına və ya
malları daşıyan nəqliyyat vasitəsinin dəyişdirilməsinə yol verilir.
Tranzit xüsusi gömrük proseduru altında daşınan malların bir hissəsi
93
digər gömrük proseduru altında yerləşdirildikdə, həmin mallar
nəqliyyat vasitəsindən qismən boşaldılır. Gömrük ərazisi ilə tranzit
daşınan mallar üzərində yük əməliyyatları gömrük nəzarəti
zonalarında və ya gömrük orqanının müəyyən etdiyi digər yerlərdə
gömrük orqanının vəzifəli şəxslərinin iştirakı ilə həyata keçirilir.
Yük əməliyyatları aparıldıqda, tranzit daşınma müddəti belə
əməliyyatların aparılması üçün zəruri olan vaxt nəzərə alınmaqla
müəyyən edilir. Mallar üzərində yük əməliyyatları göndərən gömrük
orqanı və ya əməliyyatların aparıldığı ərazidə fəaliyyət göstərən
gömrük orqanı tərəfindən verilən icazə əsasında həyata keçirilir.
Malların bir nəqliyyat vasitəsindən digər nəqliyyat vasitəsinə
yenidən yüklənməsinə icazə həmin ərazidə fəaliyyət göstərən
gömrük orqanı tərəfindən verilir. Malların yenidən yüklənməsinə
icazə vermiş gömrük orqanı göndərən gömrük orqanına bu barədə
məlumat verir. Yenidən yüklənmiş mallar təyinat gömrük orqanına
gömrük nəzarəti altında daşınmalıdır. Malların məhvi, itirilməsi və
ya əhəmiyyətli dərəcədə korlanması təhlükəsi varsa, daşıyıcı və ya
mallara dair səlahiyyətli şəxs malların boşaldılması və ya yenidən
yüklənməsi üçün tədbirlər həyata keçirir. Bu halda daşıyıcı müvafiq
akt tərtib edilməsi üçün malların ən yaxın gömrük orqanına
daşınmasını və ya gömrük orqanının vəzifəli şəxslərinin malların
olduğu yerə gətirilməsini təmin etməli və malların qorunması
məqsədi ilə tədbirlər həyata keçirməyə məcbur olduğunu
əsaslandırmalıdır. Akt üç nüsxədə tərtib edilir, aktın birinci nüsxəsi
onu tərtib edən gömrük orqanında saxlanılır, ikinci nüsxəsi göndərən
gömrük orqanına göndərilir, üçüncü nüsxəsi isə daşıyıcıya təqdim
edilir. Malların tranzit daşınması zamanı yol nəqliyyat hadisəsi baş
verdikdə, bu Qaydaların 12.5-ci bəndinə uyğun olaraq akt tərtib
edilməsi üçün malların ən yaxın gömrük orqanına daşınması və ya
gömrük orqanının vəzifəli şəxslərinin malların olduğu yerə
gətirilməsi təmin edilməlidir. Malların təyinat gömrük orqanına
sonrakı daşınması gömrük nəzarəti altında həyata keçirilir.
Zədələnmiş qablaşdırmanın düzəldilməsinə, qablaşdırmanın
açılmasına, qablaşdırmaya və ya yenidən qablaşdırmaya zərurət
yaranarsa, bu halda həmin yük əməliyyatlarının aparılmasına icazə
94
həmin ərazidə fəaliyyət göstərən ən yaxın gömrük orqanı tərəfindən
verilir.
Beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək daşınan xarici mallar itirildiyi, təyinat yerinə
çatdırılmadığı hallarda gömrük borcu hesablanarkən, onların
müvafiq gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi barədə gömrük
orqanının qərarının qəbul edildiyi gün qüvvədə olan gömrük
rüsumlarının və vergilərin dərəcələri və ―Gömrük tarifi haqqında‖
Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən müəyyən edilən
gömrük dəyəri əsas götürülür. Daşıyıcı və onun nəqliyyat vasitələri
Gömrük Məcəlləsinin tələblərinə cavab vermədikdə, malların
daşınması gömrük daşıyıcısı tərəfindən gömrük müşayiəti (malların,
nəqliyyat vasitələrinin və onlara aid sənədlərin gömrük orqanının
vəzifəli şəxsi tərəfindən müşayiəti) altında davam etdirilir. Malların
gömrük müşayiəti altında daşınmasına görə Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilmiş
məbləğdə gömrük yığımları alınır. Xarici dövlətlərin və beynəlxalq
təşkilatların rezidentlərin mənafeyinə zərər vuran ayrı-seçkilik və
digər iqtisadi siyasət tədbirlərinə cavab kimi, Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti həmin dövlətlərin və müvafiq
beynəlxalq təşkilatlara daxil olan dövlətlərin mallarının gömrük
ərazisindən beynəlxalq tranzitinə qadağalar və məhdudiyyətlər
tətbiq edə bilər.
Ev tapşırığı:
1.
İcazə və lisenziyaların verilməsi hansı qaydada həyata keçirilir?
2.
Xüsusi gömrük proseduru nə zaman başa çatır?
3.
Malların beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək daşınması hansı qaydada həyata keçirilir?
4.
Beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilən malların rəsmiləşdirilməsi necə həyata keçirilir?
5.
Fors-major halların yaranması nəticəsində müəyyən edilmiş
öhdəlikləri yerinə yetirə bilməyən şəxs nə etməlidir?
Dostları ilə paylaş: |