39
oqimining kinetik energiyasini elektr energiyasiga aylantiradi.
SHimoliy Irlandiya
suvlari yaqiniga o‘rnatilgan dunyodagi eng katta ushbu SeaGen
turbinasining
quvvati 1,2 MVt tashkil qiladi. U diametrlari 20 m dan bo‘lgan 2 dona turbinadan
tashkil topgan [14]. Turbina parraklarini tashkil qiluvchi tizim o‘z o‘qi atrofida
aylanishi tufayli turbina, to‘lqinlarning har qanday yo‘nalishiga moslashib
ishlaydi. Turbinaga xiz-mat ko‘rsatish uchun uni suvdan yuqoriga ko‘tarib
tushirish mumkin (15-rasm).
15-rasm. Suv sathning ko‘tarilib-tushish prinsipi asosida
ishlaydiganeng katta turbina.
Bunday tizim ishlab chiqargan 1 MVt o‘rnatilgan quvvatning qiymati
5 mln. dollarga teng. Bu qiymat offshor shamol qurilmalaring narxidan
30 % ziyodroqdir. SHunga qaramasdan 2015 yili Janubiy Koreya qirg‘oqlarida,
narxi 820 mln. dollarga teng 1 MVt dan yuqori quvvatli suv sathining ko‘tarilib-
tushish prinsipi asosida ishlaydigan turbina o‘rnatish rejalashtirilgan.
2.5.6 Dunyodagi eng katta to‘lqinlar elektrostansiyasi.
Dunyodagi eng katta to‘lqinlar elektrostansiyasi,
Portugaliyaning
qirg‘oq bo‘yida joylashgan Povua-de-Varzin shahari yaqinida 2011
yilda ishga
tushirildi (16-rasm). Elektrostansiya yarmi suvga to‘ldirilgan ilonga o‘xshaydi.
Uning uzunligi 150 m ni va kengligi 3,5 m ni tashkil qiladi.
Tulqinlar ularni
harakatga keltirib tebratadi va tebranishlar energiyaga aylantiriladi [14, 15]. Har
40
bir turbina 0,75 MVt elektroenergiya ishlab chiqaradi.
Hozirda umumiy qiymati
13 mln. dollarga va quvvati 2,25 MVt ga teng 3 dona qurilma o‘rnatilgan.
Keyinchalik uning quvvati 21 MVt ga oshiriladi. Umuman bunday qurilmalarning
quvvatini 1 GVt ga etkazish mumkin.
Dostları ilə paylaş: 
