|
Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevichchorvachilik kitobUmumiy kombinatsion qobiliyat
bir qator va zotga mansub hayvonlar
boshqa qator va zot hayvonlari bilan juftlanganda geterozis samaradorligiga
erishadi.
Maxsus kombinatsion qobiliyat
bir qatorga mansub hayvonlar boshqa qator,
aniq qator hayvonlari bilan juftlangandagina geterozis samarasini beradi.
Inbred depressiya va geterozis ro‘y berishi bo‘yicha farazlar.
Ushbu
savolga dastlab Ch. Darvin javob topgan «chetdan changlanish ijobiy ta‟sir etadi,
o„zidan changlanish zararli» degan. Uning sababi deb chatishtirishda erkak va
urg„ochi hayvonlar gametalari ishtirok etib ular biologik jihatdan bir –birlaridan
farqlanadilar. Inbridingda gametalar biologik jihatdan o„xshash bo„lib, shuning
uchun hayotchanligi past avlod paydo bo„ladi. Darvin har xil jinsiy hujayralar
qo„shilishining ijobiyligini, bir xil jinsiy hujayralar qo„shilishining zararligini
aytgan, lekin farq sabablari to„la ochib bermagan. Keyinchalik inbred depressiya va
geterozis hodisasi turlicha farazlarda o„z aksini topdi, ular genlarning o„zaro
munosabatiga asoslangan: letal genlar farazi, ijobiy dominant genlar additiv
harakati farazi, genlarni noallal o„zaro munosabati(epistaz, komplementarlik va
boshqalar), o„ta dominantlik, fiziologik muvozanat, genetik tenglik va boshqalar.
Eng ko„p tarqalganlari:
1. O’tadominantlik farazi.
Ushbu farazga ko„ra inbred depressiya va
geterozis hodisasi dominant genlarining turli xil harakatiga bog„liq:
A)
Mutatsiya oqibatida paydo bo„ladigan resessiv genlar organizmga salbiy
ta‟sir ko„rsatadi.
B)
F1 geterozislarda dominant ijobiy genlar ota-onasiga nisbatan ko„p bo„lib,
ular belgilarni avlodda bo„rttirishga xizmat qiladi.(noallel genlarning additiv
harakati).
V)
geterozigotalarda
noallel
dominant
genlar
bir-birlarini
to„ldiradi(komplementlar o„zaro munosabat).
Dostları ilə paylaş: |
|
|