Maraqli faktlar

 

Tərtibçi: 

Elçin Cəfərov

, versiya 15.01 

 

Dəyişdirilmiş ərazi adları 

Binəqədi - Kirov 

Xətai - Şaumyan 

Sabunçu - Lenin 

Səbail - 26 Bakı Komissarı 

Suraxanı - Orconikidze 

Yasamal - Oktyabr 

Digər şəhər və rayonlar 

Beyləqan - Jdanov 

Biləsuvar - Puşkin 

Goranboy - Qasım İsmayılov 

Gəncə - Kirovabad 

Göygöl - Xanlar –Nərimanov 

Qəbələ - Qutqaşen 

Oğuz - Vartaşen 

Tərtər - Mirbəşir 

Şəmkir - Şamxor 

Şirvan - Əli Bayramlı 

Şabran - Dəvəçi 

Şərur-Noraşen-İliç 

Şəki-Nuxa 

Qobustan-Duvannı-Mərəzə 

Molotov (Qaradağ) 

İmişli – Qaradonlu 

Ağdaş-Ərəş 

Bərdə-Firuzabad-Partav 

Daşkəsən - Dəstəfur 

Hacıqabul - Qazıməmməd 

Qusar-Hil 

Yardımlı -Vərgədüz 

Yevlağ-Vağzal 

Nefçala-Xıllı 

Cəlilabad-Astraxanbazar 

Lerik-Zuvand 

Xocəvənd-Martuni 

Füzuli-Qaryagin. 

 

Leninqrad - Sankt-Peterburq  

Həbəşistan - Efiopiya  

Египет - Misir  

Венгрия - Macarıstan  

Yerüsəlim - Qüds (3 din-yəhudi, xristianlar, müsəlmanlar üçün müqəddəs mərkəz)  

Dəməşq - Şam şəhəri  

Tus vilayəti - Xorasan  

Seylon - 1972-dək Şri-Lanka ada və dövlətin adı  

Ariana - Əfqanıstan  

Şaumyan - Goranboy-Qasım İsmayılov  

Astranxanbazar Cəlilabad  

Puşkin - Biləsuvar  

Jdanov - Beyləqan  

Stepanakert - Xankəndi  

Nuxa - Şəki  

Yelenendorf - Xanlar  

Gəncə - Yelizavetpol-Kirovobar-Gəncə  

İbrani dili - qədim yəhudi dili  

İncili-Şərif - Bibliyanın xristianlığa aid hissəsi 

 

 

 

Dünyada ilk 

* İlk diyircəkli qələmlər 1945-ci ildə 12 dollardan satışa çıxarılmışdı. 

---

 

Tərtibçi: 

Elçin Cəfərov

, versiya 15.01 

 

* Dünyada ilk konstitusiya aktı İngiltərədə Azadlıqların Böyük Toplusu (Magna Carta 1215-ci il) olmuşdur. İlk yazılı konstitusiya 

ABŞ Konstitusiyasıdır kı, çoxlu dəyişiklilərlə bü gün də qüvvədədir. 

*  İlk  dəfə  güzgü  qədim  Yunanıstanda,  sonra  Misirdə  və  Romada  yaranıb.  1300-cü  ildə  İlk  dəfə  güzgünü  şüşədən  venesiyalılar 

düzəldib. 

* Tarixdə ilk qadın kosmonavt Valentina Tereşkova olmuşdur. 

* II Dünya müharibəsindən sonra sonra Avropada təsis edilmiş (1949) ilk beynəlxalq təşkilat Avropa Şurasıdır. 

* İlk Nobel Mükafatı Alfred Nobelin vəfatından beş il sonra sahiblərinə verilmişdir. 

 

Dünyada ən 

* Dünyadakı ən böyük muzey Amerika Təbii Tarix Muzeyidir. 

* Dünyada öz nüfuzuna və beynəlxalq əhəmiyyətinə görə ən böyük mükafat Nobel mükafatıdır. 

* Dünyada ən böyük vulkanik ada İslandiyadır. 

* Dünyada ən böyük yüksəklikdən (38 969,4 m) Avstriyalı Feliks Baumqartner 14 oktyabr 2012-ci ildə stratosferdən süni uçuş 

aparatından tullanmışdır. Sərbəst düşmə 4 dəqiqə 20 saniyə davam etmişdir. 

 

 

Dünyada ən böyük imperiyalar 

1.  Britaniya  imperiyası  (33  mln.  km

2

) Bütün qitələrdəki koloniyaları ilə birlikdə bəşər tarixinin ən böyük imperiyası olub. Ən 

böyük sahəyə XX əsrin 30-cu illərində malik olub. 

2.  Monqol  imperiyası  (24  mln.  km

2

)  Çingiz  xan  tərəfindən  1206-cı  ildə  yaradılmış,  Dunay  çayından  Yapon  dənizinə  qədər 

uzanan tarixdə birləşik ən böyük ərazilərə malik imperiya olub. 

3. Rusiya imperiyası (22,8 mln. km

2

) 

4. SSRİ (22,4 mln. km

2

) 1922-ci ildə təsis olunmuşdur. 

Roma imperiyası bəşər tarixinin ən uzunömürlü imperiyası (2200 il) kimi tarixə düşüb. 

 

 

Dünya əhalisi 

Dünya əhalisi 31 oktyabr 2011-ci ildə Yerin əhalisi 7 milyard təşkil etmişdir. 

 

 

 

Nüvə 

silahına 

malik 

dövlətlər: 

Rusiya, 

ABŞ, 

BB, 

Fra, 

Çin, 

Hindistan, 

Pakistan 

və 

İsrail.  

Koreyanın quru qoşunları Dünyada 2-ci, Asiyada 1-ci yerdədir. 

Gürcüstan ordusunun 15%-i etnik azlıqlardır. 5%-i azərbaycanlılar. (BBC 08.09.03) 

 

 

Neft ehtiyyatları:  

Yaxın və Orta Şərq 90.1 mlrd ton (dünya neftinin 50% S.Ərəb., İraq, Küveyt, İran)  

Rusiya 14.2 mlrd ton  

Q.Avropa 13.7 mlrd ton  

Ş.Amerika 11.8 mlrd ton  

C.Amerika 9.9 mlrd ton  

Afrika 8.8 mlrd ton 

Gündəlik neft hasilatına görə:  

S.Ərəbistanı  

İran  

BƏƏ  

Norvec 

Neft eht. (barrel)/kapitalizasiya  

1. Exxon 22.1 mlrd/$456 mlrd  

2. Lukoil 20.0 mlrd/$65 mlrd  

3. BP 17.4 mlrd/$220 mlrd  

4. Chevron 11.6 mlrd/$172 mlrd  

5. Shell 11.6 mlrd/$260 mlrd  

6. Total 10.7 mlrd/$176 mlrd 

Yataqlar/istehsal: (Aksion fevral 2006)  

1. S.Ərəb S.Ərəb  

---

 

Tərtibçi: 

Elçin Cəfərov

, versiya 15.01 

 

2. İran Rusiya  

3. İraq ABŞ  

4. Küveyt İran  

5. BƏƏ Meksika  

6. Venesuella Çin  

7. Rusiya Venesuella  

8. Liviya Norveç  

9. Qazaxıstan BƏƏ  

10. Nigeriya Nigeriya 

Neftin 1 l qiyməti: (Forbes noy 2005)  

S.Ərəbistanı $ 0.25  

Venesuela $ 0.15  

Norveç $ 2 

Qaz eht görə:  

1. Rusiya  

2. İran  

3. Qatar krallığı  

4. Türkmənistan 

 

 

 

Şirkətlər 

 

2012 

 

 

 

1. ExxonMobil (USA) (нефть и газ) 

 

 

 

2. JPMorgan Chase (USA)  

 

 

 

 

3. General Electric (USA)  

 

 

 

4. Royal Dutch Shell (Netherlands)  

 

 

 

5. ICBC (China)  

 

 

 

11. BP 

самый впечатляющий рывок совершила BP — c 390-го на 

11-е место. Компания, в 2010 году зафиксировавшая 

убыток на $3,3 млрд после аварии в Мексиканском 

заливе, в 2011-м году добилась прибыли $26 млрд.  

 

 

 

15. Газпром 

 

 

 

22. Apple 

 

 

 

Прибыль  

1. ExxonMobil  

2. Apple  

3. Газпром 

 

Brend qiyməti 

 

2011 

(млн.$) 

 

1 

Apple 

153285 

Texnologiyalar 

2 

Google 

111498 

Proqramlar 

3 

IBM 

100849 

Proqramlar 

4 

McDonald's 

81016 

Qida 

5 

Microsoft 

78243 

Proqramlar 

6 

Coca-Cola 

73752 

Qida 

 

 

 

 

 

 

Satışın həcminə görə 

 

2003 

 

Wal-Mart 

$256 млрд  

 

Exxon 

$247 млрд  

 

General Electric 

$134 млрд 

 

---