Matematikadan o’quv-uslubiy majmua

41 – rasm

Chizmada konkurent nuqtalarning ko'rinishligini ularning koordinatalari orqali aniqlash ham mumkin. Konkurent nuqtalarning H tekislikka nisbatan ko'rinishligi z applikatasi, V tekislikka nisbatan у ordinatasi va W tekislikka nisbatan x absissasi aniqlaydi. H tekislikka nisbatan applikatasi eng katta bo'lgan konkurent nuqta kuzatuvchiga ko'rinadi.
6 b-rasmda A(A′, A'), B(B', B"), va C(C′, C"), D(D′, D") konkurent nuqtalarning proyeksiyalari berilgan. Bunda V tekislikka nisbatan В nuqta, H tekislikka nisbatan С nuqta ko'rinuvchi nuqtalar bo'ladi, chunki y_A< Y_Bva Z_S>Z_D.
Fazoda turli vaziyatlarda joylashgan geometrik shakllarning chizmada ko'rinishligi ularga tegishli bo'lgan ayrim konkurent nuqtalarning ko'rinishligini tekshirish yo'li bilan aniqlanadi.
41-a rasmda a(a', a") va b(b', b") uchrashmas to'g'ri chiziqlar berilgan. To'g'ri chiziqlar gorizontal proyeksiyalarning o'zaro kesishgan va H ga nisbatan konkurent bo'lgan nuqtasi 1′≡2"ustma-ust proyeksiyalangan. Bu nuqtalardan qaysi birini ko'rinishligini aniqlash uchun ularning gorizontal proyeksiyasidan proyeksiyalovchi chiziq o'tkazib, to'g'ri chiziqlarning frontal a" va b' proyeksiyalarida 1" va 2" nuqtalar belgilanadi va z₁>z₂ ekanligi aniqlanadi. Natijada, a chiziqqa tegishli 1 nuqta kuzatuvchiga ko'rinadi, b chiziqqategishli 2 nuqta esa uning ostida bo'ladi. Demak, a(a', a") va b(b′, b") to'g'ri chiziqlarga yuqoridan qaraganda a to'g'ri chiziq b to'g'ri chiziqqa nisbatan kuzatuvchiga yaqin joylashgan.

a) b)

42– rasm

42 –rasmda ham c(c', c") va d(d', d") chiziqlarni Vga nisbatan qaraganda y₃>y₄ bo'lgani uchun 3 nuqta kuzatuvchiga ko'rinadi. Shuning uchun c(c', c") va d(d', d") to'g'ri chiziqlarga oldidan qaraganimizda d to'g'ri chiziq с to'g'ri chiziqqa nisbatan kuzatuvchiga yaqinroq joylashgan.

1 R. Xorunov “ Chizma geometriya kursi” O’qituvchi nashriyoti 1997 yil 29-bet