Mavzu: Afsona, rivoyat va naqllar

M: “To’rabekxonim maqbarasi”, “Anda jon qoldi”, “Odinajon”,”Qo’ng’irot” kabilar.

• M: “To’rabekxonim maqbarasi”, “Anda jon qoldi”, “Odinajon”,”Qo’ng’irot” kabilar.
• NAQL-xalq og’zaki prozasining majozga asoslangan mustaqil janri.
• Boshqa janrlardan ahloqiy-didaktik vazifa o’tashi bilan farqlanadi.
• NAQL atamasi Yaqin va O’rta Sharqda “Zarbulmasal” deyilgan. O’zbeklar asosan naql so’zini ishlatadilar.
• NAQL-ahloq-odob haqidagi fikrlarni izohlovchi, ta’limiy xarakterdagi majoziy hikoya.

Bu atama keng ma’noda bo’lib turkiy yodnomalarda, mif, ertak, afsona, rivoyat, doston, maqol,matal, topishmoq ham “naql” nomi bilan atalgan. Hozirda ozarbayjonlar ertakni, turkmanlar maqolni, qirg’izlar ibratli rivoyatni, uyg’urlar og’zoki hikoyani “naql” deb ataydilar.

• Bu atama keng ma’noda bo’lib turkiy yodnomalarda, mif, ertak, afsona, rivoyat, doston, maqol,matal, topishmoq ham “naql” nomi bilan atalgan. Hozirda ozarbayjonlar ertakni, turkmanlar maqolni, qirg’izlar ibratli rivoyatni, uyg’urlar og’zoki hikoyani “naql” deb ataydilar.
• NAQLlarni yuzaga kelishidaga xalq hayotiy tajribasi, dono falsafasi; hind xalq kitobi “PANCHATANTRA”, “Kalila va Dimna”, o’z xalq ertagi, maqollari muhim rol o’ynagan.

4. Ozbek xalq naqllari: “Har kim qilsa o’ziga”, “Odam odam bilan tirik”, “Ko’rpangga qarab oyoq uzat”, “To’ti hikoyasi”, “yil nomlari”, “Har kimniki o’ziga, oy ko’rinar koziga”, “Qalqillashi biznikida, tuxum qilishi qo’shninikida”, “Bugungi jahlni ertaga qo’y”, “Ikki qarg’a” kabilaar.

• 4. Ozbek xalq naqllari: “Har kim qilsa o’ziga”, “Odam odam bilan tirik”, “Ko’rpangga qarab oyoq uzat”, “To’ti hikoyasi”, “yil nomlari”, “Har kimniki o’ziga, oy ko’rinar koziga”, “Qalqillashi biznikida, tuxum qilishi qo’shninikida”, “Bugungi jahlni ertaga qo’y”, “Ikki qarg’a” kabilaar.
• Naqllar ramzga asoslanadi,o’git beradi, syjet sodda va qisqa, voqealar axborot shaklida bayon qilinadi, yechim kutilmaganda sodir bo’ladi. Ulaarda obraz va tushuncha bir-biriga zid qo’yish priyomi yetakcchilik qiladi.