•
O’yinda bolalarni o’ziga xos xususiyati namoyon bo’ladi. O’yinda ularni
xulqini va xarakterini o’rganib olganidan keyin, rahbar xaddan tashqari tez
ta’sirchanligini, baxslashishni, noto’g’riligini yoki o’yin
qoidalariga rioya
qilmasligini, vijdon yo’qligini va xulqidagi boshqa salbiy tomonlarni oldini
olish mumkin.
•
Jamoa o’yinlarida rahbar o’yinda maqsadga erishish uchun o’yinchilarni
birgalashib harakat qilishga o’rgatadi, bu o’rtoqlik xissini, jamoatchilik,
topshirilgan vazifaga javobgarlikni xis qilish, o’zini ishini oxirigacha
yetkazishdagi qa’tiyligini tarbiyalashga yordam beradi (aks xolda
komandadagi o’rtoqlari qiynaladi).
•
Har bir o’yinda maqsadga erishishda qiyinchiliklari bo’ladi. Shuning uchun
o’ynovchilar, o’yin qoidalarini buzmasdan ularni yengib o’tishlari kerak.
Bittagina qiyinchilikni yengib o’tgandan keyin,
boshqasini oldinga surish
kerak, chunki bolalar ularni yengib o’tishda, zo’r berishlari kerak. Bu esa
mexnat sevarlikni va irodani tarbiyalashga yordam beradi.
•
Rahbar u yoki bu o’yinni o’tkazishda shuni belgilab olish kerakki, u asosiy
tarbiyaviy va ta’limiy vazifani aniqlashi kerak (masalan, to’pni otish va ilib
olish nishonga uloqtirish malakalarini takomillashtirish, yengil atletika,
gimnastika
mag’ulotlarida egallagan malakalarini mustaxkamlash,
o’ynovchilarda jasurlikni harakatni
bir-biriga muvofiqligi, jamoatchilikni
tarbiyalash joyni orientir olish malakalarini tarbiyalash va b.q)
•
O’yinni o’tkazishda, rahbar uni mazmunini va vazifasini shuningdek o’zini
tuta bilish qoidalarini tushintirish shart. O’ynovchilarning ongli xulqi
o’yinni takomillashtirishga va uni ijodiy boyitishga imkon beradi; bunda
o’yin qatnashchilarini qiziqishi bir muncha o’yinni tarbiyaviy ta’sir
etishi
oshib boradi. Bolalarda o’yinda o’z harakati va ishlariga ongli munosabatda
bo’lishga o’zining yutuq va kamchiliklarini tanqidiy muxokama qilishni,
o’rtoqlarini harakatini va xulq atvorini taxlil qilishga o’rgatish kerak.
•
Agar o’yin yaxshi o’zlashtirilgan bo’lsa faollik oshadi. O’yinni takrorlab
turish juda foydali bo’ladi, buni shug’ullanuvchilarni xulqi ko’proq o’z
ayibiga tushinib boradi, harakat malakalari takomillashadi, o’yinda
o’quvchilar faol qatnasha boshlaydi, eski o’yin qoidalari murakkablashadi,
yangi vazifalarni yaratadilar (raxbar bilan birgalikda
yoki uni nazorati
ostida).
•
O’yinga qiziqqonligini ortirib borish bolalarni faollashtirishga ta’sir etadi,
buni ko’proq bog’liqligi shundaki uni o’tkazishga unga tayyorgarlik
ko’rishida. Bolalarni faoligini o’yindagi tashkilotchilik malakalarini
tarbiyalash uchun foydalanish lozim. Raxbar ularga yetakchilar,
kapitanlarni raisni topshirish bilan maydonchani belgilashga xakamlik
qilishga jalb etish bilan bolalarni mustaqil o’ynashga o’rgatishi kerak.
Ularga o’yinni tashkil qilish va xakamlik qilishda sekin-asta ko’proq
mustaqillikka imkon beradi. Tanlangan kapitanlar
kamondani harakatiga
raxbarlik qiladi, o’yin qatnashchilarini orasidan ajratilgan, xakam, o’yin
qoidalariga aniq rioya qilishni kuzatadi. Rahbar o’yinni borishida xakamga
taktik jixatdan yordam beradi va o’ynovchilarning o’zini to’g’ri tutishiga
yo’naltiradi.