Mavzu: Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi davrida bank kapitali va uning samaradorligini oshirish yo’llari

O'zbekiston tijorat banklari ustav kapitali xajmiga karab guruxlanishi.
Tijorat banklari 
Yirik banklar
Urta banklar
Kichik banklar
O’zsanoatqurilishbank
Alokabank
O’ktambank

---

Agro bank 
Qishloqqurilishbank 
Milliy bank 
Xalq banki 
Turonbank 
Trastbank 
Savdogarbank 
Kapitalbank 
Hamkorbank 
Biznesbank 
Davr-bank 
Istiqlolbank 
Manba:
B.P.K. jurnali 2004 yil № 5, 4 bet 
Tijorat banklari uz mablaglari manbani taxlil kilishda, uning shakllanishi va 
yetarliligiga e’tibor berish lozim.Bank kapitali tarkibi hisobot davrida va dinamikada 
kanday uzgarganligini urganish muxim.
b) Bank kapitalining xolati, tarkibi va harakatining taxlili 
Tijorat banklarining uz kapitaliga ustav, rezerv kapital, tashkil etilgan 
jamgarmalarga ajratmalar hamda taksimlangan foyda kiradi. 
Taxlil uchun asosiy manba bulib, tijorat banklari buxgalteriya balansi hisoblanadi. 
Baxgalteriya balansida aloxida “Xususiy kapital” bulimi bulib, bu bulimda aloxida 
satrlarda xususiy kapitalni tashkil etuvchi moddalarning summalari balans tuzilgan 
sanaga beriladi. Bu summalar balans tuzilgan sanaga bankning oddiy aksiyalar, 
imtiyozli aksiyalar buyicha aksiyadorlardan olingan mablaglar manbai, tashkil etilgan 
rezervdagi mablaglar manbai va taksimlanmagan foyda kancha ekanligini kursatadi. 
Taxlilda birinchi navbatda “Xususiy kapital” bulimining umumiy summasi 
hisobot davri oxiri va boshidagi summalari takkoslanib, kanchalik uzgargani aniklanadi. 
Keyinchalik ularning tarkibi urganilib, uzgarish kaysi moddalar buyicha sodir 
bulganligi va uning sabablari urganiladi. Mamlakatimiz tijorat bankolari Xukumatimiz 
makroiktisodiyotini barkarorlashtirish buyicha amalga oshirgan chora-tadbirlar tufayli, 
faoliyatini rivojlantirib, daromadli ishlamokda. Natijada ularning xususiy kapitali 
yildan-yilga kupayib, moliyaviy barkarorligi mustakkamlanmokda. O'zbekiston 
Respublikasi Markaziy banki Matbuot xizmati ma’lumotlariga karaganda,tijorat 
banklarning yalpi kapitali 2007 yil 1 yanvarida 1 trln. 70 mlrd. so’m bo’lgan bo’lsa, 
2010 yil 1 yanvar xolatiga 3 trln. 10 mlrd. so’mni tashkil etgan ya’ni ushbu davrda 2 
trln.940 mlrd. so’mga ko’paygan. Bu qariyb 1,8 marta ko’paygan ya’ni 182,35 % 
tashkil etadi.Bu ma’lumotlardan ko’rinib turibdiki O’zbekiston Respublikasi tijorat 
banklari kapitallashuv darajasiga katta etibor qaratishgan va buning natijasida jahon 
moliyaviy-iqtisodiy inqirozi davrida ham o’z barqarorliklarini saqlab qolishdi. 

---

Tijorat banklari kapitali tarkibini O’zbekiston Respublikasi Davlat-tijorat Xalq 
banki ma’lumotlari asosida o’rganib, taxlil kilib chiksak, ular kuyidagicha.