maruzasida Prezidentimiz 2010 yilda bank tizimi oldiga qo’yilgan eng muhim vazifalar
sirasiga banklarning kapitallashuv darajasini ham qo’ydi.Bulardan ko’rishimiz
mumkinki Respublikamizda tijorat banklarining kapitallashuviga
alohida etibor
qaratilmoqda.Buning natijasida ko’pgina tijorat banklarimiznig xususiy kapitallari
sezilarli darajada oshganligini ko’rishimiz mumkin
Barcha tijorat banklari mavjud kapitallarini to'g'ri
joylashtirib, samarali
foydalanishlari lozim. Tijorat banklari kapitallarining samarali foydalanishini umumiy
kursatkichlar bilan ifodalash mumkin.
1. Bank kapitalining natijaviyligi (BKN);
2. Bank kapitalining daromadliligi (BKD);
3. Bank kapitalining foydaliligi (rentabilligi) (BKR).
1
. Bank kapitali natijaviyligi deganda tijorat banklarining uz kapitalining har bir
sumiga necha sumlik kredit muomalasini bajaradi degan savolga javob beriladi. Demak
tijorat bankining ma’lum davridagi (kupincha bir yil) kredit aylanmasi summasini bank
kapitali urtacha summasiga bulib topiladi.
BKN = ;
Misol. Tijorat banki joriy yilda kreditning barcha turlari buyicha 418 211 267 ming.
sumga aylanmaga erishdi.Bank kapitalining o’rtacha miqdori 130 095 499 ming. so’m
bo’lgan. Demak ushbu bank kapitalining natijaviyligi (BKN) = 3,2 so’m bo’lgan.
BKN = 418 211 267:130 095 499 = 3,2 so’m. Ushbu
tijorat bank joriy yilda
kapitalining har bir sumiga 3,2 so’mlik kredit aylanmasiga erishgan. Bu natijaga baxo
berish uchun o’tgan yilgi BKN kursatkichlarini hisoblash va ular bilan joriy
kursatkichni takkoslash lozim.
2.Bank
kapitalining daromadliligi (BKD) kursatkichi bank kapitaldan
foydalanib, uning har bir sumiga kanchalik daromad oldi degan savolga javob beradi va
bank faoliyatidan olgan daromad summasini kapitalning
urtacha summasiga bulib
topiladi.
BKD = ;
Misol: Tijorat bagki joriy yilda 71 654 542 ming. so’m daromad qilgan,
kapitalining urtacha summasi esa 130 095 499 ming. so’m.
BKD =71 654 542:130 095 499=0,55
3.
Misol: Tijorat banki joriy yilda 2 153 717 ming. so’m foyda olgan,
kapitalining urtacha kiymati 130 095 499 ming.so’m.
Demak BKR = 2 153 717:130 095 499=0,016 so’m.
Dostları ilə paylaş: