Xususiy kapital tarkibi va ularning hisobi
Yüklə 0,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Achilov Dostonbek Abdumannon o‘g‘li
- Xususiy kapitalni tasniflashning tarkibiy tizimi
| Международный научный журнал № 7 (100), часть 1 « Научный импульс » Февраль , 202 3 836 XUSUSIY KAPITAL TARKIBI VA ULARNING HISOBI Achilov Dostonbek Abdumannon o‘g‘li Samarqand davlat universiteti Kattaqo'rg'on filiali Buxgalteriya hisobi va audit ta'lim yo'nalishi 2-kurs talabasi Annotatsiya: Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasida mavjud bo‘lgan xususiy kapital tarkibi va ularning hisobi to‘g‘risida so‘z boradi. Kalit so‘zlar : Bozor iqtisodiyoti, xususiy kapital, patent, litsenziya, turli huquqlar, yangi g'oyalar Bozor iqtisodiyoti sharoitida yangi tashkil etilayotgan korxonalar o'z oddiy resurslarini mustaqil shakllantiradi. Bunday resurslar, odatda, korxona ta'sischilari tomonidan o'z xususiy mulklarini ustav kapitaliga ulushi sifatida qo’shish bilan yaratiladi. Xususiy kapitalni tasniflashning tarkibiy tizimi quyidagi ketma –ketlikdan tashkil topishi lozim: Xususiy kapitalni tasniflashning tarkibiy tizimi Ushbu chizmaga ko’ra, xususiy kapitalni tasniflashning yuqori bo'g'inida uning moddiylik belgisi turadi. Ushbu belgisiga ko'ra, korxona va tashkilotlarning barcha xususiy kapitalini ikki guruhga, ya'ni moddiy xususiy kapital va nomoddiy xususiy kapitalga ajratish mumkin. Moddiy xususiy kapital deganda, korxona va tashkilotlar moddiy aktivlari hisoblanadi. Korxonalarning barcha moddiy xususiy kapitali barcha aktivlaming bir qismi sifatida buxgalteriya balansining «AKTIV» qismida joylashadi. Nomoddiy xususiy kapital o'z ifodasini nomoddiy aktivlarda topadi. Bu ham buxgalteriya balansining aktiv qismida joylashadi Xizmat muddati belgisi bo'yicha xususiy kapital korxona va tashkilotlarda qancha muddatda iqtisodiy samara berishi, ya'ni foyda keltirish bilan tasniflanadi. Ushbu belgi bo'yicha barcha xususiy kapitalni uzoq muddatli va qisqa muddatli xususiy kapitalga ajratish mumkin. Xizmat muddati belgisi sifatida buxgalteriya hisobida, odatda, bir yillik muddat qabul qilingan. Ushbu muddatga ko'ra bir yildan ko'p xizmat qiladigan xususiy kapital uzoq muddatli,1 yilgacha amal qiladigan xususiy kapital esa qisqa muddatli xususiy kapital hisoblanadi. Uzoq muddatli xususiy kapitalga asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar (patent, litsenziya, turli huquqlar, yangi g'oyalar va boshqalar) va bir yildan kam bo'lmagan muddatga qo'yilgan qo'yilmalar kiradi. Qisqa muddatli xususiy kapitalni adabiyotlarda (shu jumladan, 2004 yil 1 yanvardan qo'llanilib kelinayotgan buxgalteriya balansida) «aylanma aktivlar» deb ham ataydilar. Ularga ishlab chiqarish zaxiralari, tovar moddiy boyliklar, pul mablag'lari va boshqalar kiradi. Международный научный журнал № 7 (100), Yüklə 0,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|