Mavzu: kimyoviy termodinamika. Termodinamikaning birinchi qonuni. Termoximiya. Gess va kirxgoff qonunlari

Yuqoridagi oxirgi ikki tenglamalardan foydalanib termokimyoning asosiy qonuni-Gess qonunini quyidagicha ta’riflash mumkin:

Kimyoviy reakstiyalarning turғun xajm va turғun bosimdagi issiqlik effekti sistemaning boshlang’ich va oxirgi xolatiga bog’liq bo’lib, jarayonning borish yo’liga, (qanday oraliq bosqichlar orqali borganligiga) bog’liq emas.

Misol tariqasida uglerod yonib SO2 ni xosil qilishini ko’raylik. Grafit va olmos yonib, bir xil modda SO2 xosil qiladi.

S(grafit) =S(olmos) + Н2

Bu issiqlik effektini bevosita o’lchash mumkin emas. Gess qonunidan foydalanib, grafitning olmosga o’tish issiqligini xisoblash mumkin:

H2=H1–H3=-93,997–(94,450)=0,453kkal/mol.

Bu erda: -93,997 grafitning yonish issiqligi –94,450 olmosning yonishi issiqligi.

Demak grafitning olmosga o’tish issiqlik yutilishi bilan boradigan jarayondir. Gess qonunidan foydalanib, issiqlik effekti noma’lum bo’lgan yoki o’lchash qiyin bo’lgan jarayonlarning issiqlik effektini hisoblab topish mumkin.

Termokimyoda moddalarning xosil bo’lish yoki yonish issiqliklaridan foydalanib kimyoviy reakstiyalarning issiqlik effektlarini aniqlash katta amaliy ahamiyatga ega.

Xosil bo’lish issiqligi deb 1 mol birikmani oddiy moddalardan hosil bo’lishidagi issiqlik effektiga aytiladi. Bu qiymatlar ma’lumotnomalarda (spravochniklarda) berilgan.

Xosil bo’lish issiqligi deb 1 mol birikmani oddiy moddalardan hosil bo’lishidagi issiqlik effektiga aytiladi. Bu qiymatlar ma’lumotnomalarda (spravochniklarda) berilgan.

Gess qonunidan kelib chiqadigan xulosalardan biri: kimyoviy reaksiya issiqlik effekti reaksiya natijasida hosil bo’lgan moddalarning xosil bo’lish issiqliklarini ayirmasiga teng. Matematik ko’rinishda bu qoidani quyidagicha yozish mumkin:

H =  maxs Нfmaxs -  dast Нfdast

bu erda: H – reakstiyaning issiqlik effekti