Anar – 75
21
al
dı, mən də demək razı oldum. Bəli, gedib çıxırıq Buzovnaya,
çıxardır düz yüz manat, “mən kişiyəm” deyir, sözümüz sözdür,
bu sənin haqqın, götürdüm pulu, Qiyas bax, balanın, balalarımın
ca
nıyçün, bu bərəkət haqqı, beşcə manat çıxdım,–çetçik dörd
yet
miş vurmuşdu, doxsan beş manatı qaytardım zdaçi. Gözü kəl-
ləsinə çıxdı: Belə niyə, deyir? Ona görə ki, deyirəm, mən də ki-
şiyəm, səndən də əskik kişi deyiləm, qoca olsam da”(11,97). Ha-
di
sələrin gedişatından məlum olur ki, yalnız öz puluna güvənən,
hər şeyin, hətta insan mənəviyyatının da pula satıla biləcəyinə
ina
nan bu adam Ağarəfidir. Lakin onun bütün cəhdləri boşa çı-
xır. O həm Qiyasa, həm də Əjdərə məğlub olur. Əsər prinsipial,
öz şərəf və ləyaqətini daim qoruyan insanların qələbəsi ilə bitir.
Anarın bu əsəri səhnələşdirilmiş, Q. Xəlilov bu tamaşaya bö-
yük bir məqalə həsr etmişdir: “Göründüyü kimi, dramaturq Anar
“Şəhərin yay günləri” əsərinin əsasına çox adi, müasir həyati
mətləbləri qoymuşdur. Azərbaycan Dövlət Akademik Dram
teat
rının baş rejissoru T. Kazımov və dramaturq özü altı pərdəli
bu dramın üzərində yaradıcılıqla işləmiş, hadisələri mümkün qə-
dər yığcamlaşdırıb, iki hissədən ibarət maraqlı bir tamaşa yarat-
mışlar. “Şəhərin yay günləri” tamaşasının ən uğurlu cəhəti bun-
da
dır ki, heç bir süni, qondarma, bayağı hadisə, lövhə, hərəkət
gö
zə dəymir... hər şey həyatdakı kimi sənə çox adi, sadə, inandı-
rıcı və təsirli görünür”(50).
Cəmiyyətimizdə olan naqisliklər, bəzi insanların rüşvətə, yer-
li
bazlığa, qohumpərəstliyə qurşanıb zərərli əməlləri ilə namuslu
in
sanların həyatında problemlər törətməsinə qarşı etiraz Anar
ya
radıcılığının əhəmiyyətli hissəsini təşkil edir. Yazıçı “Şəhərin
yay günləri”ində cəmiyyətimizdə olan yarıtmazlıqları dramatik
səpkidə göstərsə də, “Adamın adamı” pyesində bu problemə ko-
mik planda yanaşmışdır.
“Adamın adamı” pyesinin əsas mövzusunu da elə naqisliklə-
rin ifşası təşkil edir. Əsərin qəhrəmanları iki ayrı qütbdə birləşir.
Düzgünlük,
ədalətin tərafdarı olan Bağır, Balaxanım, Tahir, Sü-
sən və qanunsuz işlərlə məşğul olan, özlərindən vəzifəcə üstün
|