Anar – 75
23
“Dədə Qorqud”, “Qəm pəncərəsi”, “Nigarançılıq”, “Əlaqə” və s.
filmləri tamaşaçıların böyük məhəbbətini qazanmış, illər keçsə
be
lə bu gün də öz əhəmiyyətini itirməmişdir.
Xüsusi ilə onun ssenari müəllifi və rejissor kimi çoxillik gər-
gin zəhmətinin bəhrəsi olan “Uzun ömrün akkordları” ikiseriyalı
bədii-sənədli filmi dahi sənətkarımız Üzeyir Hacıbəyovun adına
la
yiq bir töhfədir. Film bəstəkarın yaradıcılığının dərin xəlqi
kök
lərini, onun doğma torpağına bağlılığını əks etdirir.
“Sizi deyib gəlmişəm” əsərinin ssenarisi əsasında çəkilmiş,
Ana
rın rejjisoru olduğu “Qəm pəncərəsi” filmi dahi Mirzə Cəlilə
həsr olunmuşdur. Filmdə tarixilik və müasirliyin vəhdəti yara-
dılmışdır. “Filmin mətni dünyaya “qəm pəncərəsi”ndən baxmaq
ak
tının bədii-fəlsəfi mahiyyətini açmağa, Mirzə Cəlilin və onun
vətəndaş, sənətkar kimi baxdığı dünyada yaşayan insanların ta-
le
yini paralel şəkildə izləməyə imkan verir”(49).
“Nigarançılıq” filmi isə Mirzə Cəlil Anar münasibətlərinin
son
rakı mərhələsidir. Sənətkar filmdə Cəlil Məmmədquluzadə-
nin “Nigarançılıq”, “Quzu” və “Usta Zeynal” hekayələrinin mo-
tiv
lərini, bu əsərlərin əsas məzmun xətlərini birləşdirərək tam,
bü
töv bir yeni əsər yaratmağa nail olmuşdur. Hətta bir çox hal-
lar
da Mirzə Cəlildəki süjetlərin yeri dəyişdirilmiş, ayrı-ayrı əsər-
lərdə iştirak edən obrazlar burada eyni bir əsərin tərəf müqabil-
ləri kimi götürülmüşdür. Məsələn, Mirzə Cəlilin “Quzu” heka-
yəsindən fərqli olaraq Anarın “Nigarançılıq” filminin qəhrəmanı
Hü
seyn kişi quzunu Əziz xana deyil, Qurbanəli bəyə bağışlayır.
Ni
garançılıq hekayəsinin müəyyən məqamları “Qurbanəli bəy”
he
kayəsi ilə məharətlə, incə vasitələrlə əlaqələndirilmişdir.
Flim
də Anarın güclü vətən sevgisinin bir daha şahidi oluruq. Bu
ba
xımdan müəllif Qurbanəli bəyin bir çox müsbət xüsusiyyətlə-
rini
göstərərək sanki ona haqq qazandırır. Bir çox məqamlarda
Qur
banəli bəyin Kərbəlayi Qasımı müdafiə etməsi, Qarabağ atı
haq
qında qürurla danışması, nökəri Əlinin plov bişirmə bacarığı
ilə öyünməsi deyilənlərin təsdiqidir.
Anarın kino sahəsindəki uğurlarından biri də son illərin məh-
|