Aytən Quliyeva
66
ka
yələr hər bir oxucunun qəlbinə yol tapıb, ruhunu oxşayır.
Silsilənin müqəddiməsi bir növ Mirzə Cəlilə nəzirə üslubun-
da yazılmışdır. Burada məşhur mollanəsrəddinçilər ruhu, Mirzə
Cəlil dəst-xətti aydın hiss edilir. “Bu baxımdan, iyirmi iki il ön-
cə yazılmış “Molla Nəsrəddin-66” Anar qələminin böyük im-
kan
larını göstərirdi, ədəbiyyatımızın qiymətli ənənələrinə yük-
sək məhəbbətlə bağlılıq nümunəsi idi. Və bu duzlu, satirik no-
vel
lalarda Cəlil Məmmədquluzadə ədəbi məktəbinin uğurlu da-
va
mı ilə yanaşı, Anarın özünəməxsus üslub xüsusiyyətləri də
görünür” (68).
Cəmiyyətin inkişafına mane olan bəzi insanların tərbiyə olun-
ma
sı, əxlaqi keyfiyyətlərin yayılması prosesində meydana çıxan
mənfiliyin müxtəlif təzahürlərinə qarşı mübarizə aparmaq, həqi-
qəti, gözəlliyi və mənəvi-əxlaqi təmizliyi yaymaq bu hekayələr
sil
siləsinin mərkəzində dayanır. Sənətkar “Molla Nəsrədin-66”
ilə kəsərli silah olan gülüşdən, cəmiyyətimizin sağlam inkişafı
üçün əngəl yaradan hadisə və insanlara münasibət bildirməyin
mü
hüm bir vasitəsi kimi bacarıqla istifadə etmişdir.
Sənətkar məşhur “Danabaş kəndi”ndən “müxbir xəbərçi Xə-
di
cənin məlumatı” ilə ciddi zarafatına başlayır. Sərxoşluq, içki
alu
dəçiliyi kimi mənfi halları kəskin tənqid atəşinə tutur. Lül
Qəmbərov, Soobrazim Natroixov, Şaltay Baltayev, Aldıyatdı
Bat
dıqaldıyev, Hayıl Mayılov kimi mənəvi-əxlaqi cəhətdən na-
qis insanların həbs cəzasına məhkum olmaqdan, satirik jurnal-
lar
da ifşa olunmaqdan, töhmət almaqdan belə xəcalət çəkməyə-
rək zərərli əməllər törətməkdə davam etdikləri göstərilir. Belə
ad
ları yazıçı obrazlara təsadüfi verməmişdir. Bu adlar obrazların
mənəviyyatından xəbər verir, xarakterini açır. Onlar təkcə özlə-
ri
nə yox, ətraflarında olan insanlara da fiziki və mənəvi ziyan
vu
rur, pis vərdişlərə aludə edirlər. Hekayənin qayəsini cəmiyyət-
dəki bu tip insanları ifşa etmək, onlara gülməklə mənfi halların
in
san mənəviyyatına, tərbiyəsinə vurduğu ziyanı azaltmaq, zə-
rərli yoldan yayındırmaq istəyi təşkil edir.
“Gülməşəkər kəndinin sabahı” oçerkinin müəllifi şərti olaraq
|