davrim izgacha yetib kelganining o‘zida katta m a’no mujassam.
Bunday o'lm as osori-atiqalar bu ko‘hna
0
‘lkada,
bugun biz ya-
shab turgan tuproqda qadim dan buyuk m adaniyat mavjud bo'lga-
nidan guvohlik beradi.
A na shunday tarixiy yodgorlik nam unalari bilan yaqindan
ta n ish ar ekanm iz, ularda ifoda etilgan teran fikr va g‘oyalar, ha
yot falsafasi bizni bugun ham hayratda
qoldirishiga yana bir kar-
ra am in bo‘lamiz.
Misol uchun, «Avesto*ning tub m a’no-m ohiyatini belgilab be-
radigan «Ezgu fikr, ezgu so‘z, ezgu amal* degan tam oyilni oladi-
gan
b o lsa k , unda hozirgi zam on uchun ham behad ibratli boMgan
saboqlar borligini ko'rish m um kin. A na shunday fikrlar, ya’ni,
ezgu niyat, so‘z va ish birligini jam iyat hayotining ustuvor g‘oya-
si sifatida talqin etish bizning bugungi m a’naviy ideallarim iz bi
lan naqadar uzviy bog‘liq, nechogMiq
m ustahkam hayotiy asosga
ega ekani ayniqsa e ’tiborlidir.
«Avesto»da borliqning yaxlitligi va bir butunligi, inson hayo
tin in g tabiat bilan uyg‘unligi masalasi odam ning ruhiy olamiga
cham barchas bog‘liq holda ko‘rsatilgani ko‘p narsani anglatadi. Bu
holat insonning m a’naviy dunyosini shakllantirishda
atrof-m uhit
qadim zam onlardan buyon qanday kuchli ta ’sir o'tkazib kelgani-
ga yana bir bor e ’tiborim izni jalb qiladi1*.
«Avesto* nafaqat 0 ‘rta Osiyo, balki unga tutash hududlar va
xalqlarning
qadim gi tarixi, m adaniyati, dini, m a’naviy merosini
aks ettiruvchi
bebaho m anba, balki insoniyat sivilizatsiyasi shakl-
lanishi va jam iyat taraqqiyotining jarayonlarini o ‘rganishda ham
bebaho tarixiy m anba sanaladi.
Bu bilan Sharqda tarixni yoritishga dastlab 0 ‘rta Osiyoda qo‘l
urilgan, degan fikrni berm oqchi em asm iz,
zotan bu davrlarda
qadim gi Xitoy, H indiston, Ikki daryo oralig‘i, Misrda ham o‘zi-
ga xos tarzda tarixnavislik va tarixiy voqea-hodisalarni qog‘ozga
1
Dostları ilə paylaş: