Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

12.3.9. VAS
İ
QA 
Hijriy 1000 yil rabi ul-avval oyining 11-sida (1591 yil 28 dekabrda) xoja 
Husaynning qizi Og’a Xovandzoda sharan twg’ri iqror bwldi, shu twg’ridakim, 
tasarrufida bwlgan bitta bwg’doyrang, ochiq cheh’rali wrtadan sal yuqori bwyli, 
sog’lom, taxminan 17 
ё
shlardagi Davlatbaxt ismli xonazot kanizagimni sof 
kumushdan zarb etilgan bir misqolli 140 tanga badaliga mutlaq ozod qildim. Va 
yuqorida tilga olingan Davlatbaxt u bergan ozodlik tufayli twla ozod bwlib, h’ur 
kishilar qatoriga qwshildi... 
Vasiqa xolis kishilar h’uzurida tuzildi. 
12.3.10. Terma h’ujjatlar
Wzbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Sharqshunoslik instituti 
kwl
ё
zmalar fondida, Wzbekiston Respublikasi Markaziy tarix arxivida, Buxoro 
wlkashunoslik muzeyi va Abu Ali iyun Sino nomidagi Buxoro kutubxonasida 
saqlana
ё
tgan h’ujjatlar: farmonlar, h’umnomalar, inoyatnomalar, vasiqalar, oldi-
sotti h’aqidagi h’ujjatlar va ajrimlardan iborat bwlib, ulardan O.D.Chexovich 51-
tasini tanlab olib, rus tiliga tarjima qilib, matni bilan kwshib, 1954 yili 

---

154
“Drkument
ı
k istorii agrarn
ı
x otnosheniy v Buxarskom xanstve XU11 – X1X 
vv.” nomi bilan aloh’ida kitob qilib chop ettirdi.
Kitobda keltirilgan h’ujjatlar Ashtarxoniy h’ukmdorlardan 
İ
momqulixon 
(1611-1642 yy.) bilan Ubaydullaxon soniy (1702-1711 yy.), mang’at sulola 
vakillari amir Haydar, amir Muzaffar va Nasrullolarning farmonlari, 
h’ukmnomalari XU 11 asrda wtgan yirik er va mulk egalari bwlmish 
Yalangtwshbiy, Alloh’
ё
r devonbegi, Odina Muh’ammadjonlarga tegishlidir. 
Hujjatlar er-suvni soliqlardan ozod qilish, erni sotish, garovga qwyish - 
vasiqai joiz, erni sotib olish va uni imti
ё
zli mulkka aylantirish –vasiqai 
mubodila, erni inom qilish – vasiqai baxshish, tanh’oh’, mulkni ijaraga berish – 
vasiqai ijara, malumot etkazish – ariza va boshqa masalalar h’aqidadir. Ularning 
ichida aloh’ida xiroj olinadigan va davlat erlarini mulki xurri xolisga aylantirish, 
yani soliqlardan ozod etish h’ollari uchraydi. 
Bu twplam mamlakatimizning wsha davridagi ijtimoiy-iqtisodiy tarixini 
wrganishda muh’im manba vazifasini wtaydi. 
Quyida mazkur twplamdan misollar keltiramiz.