168
Uchinchi qismda imperator va uning xonadoni azolarining shajarasi wrin
olgan.
Twrtinchi qismda imperator xonadoni azolarining tarjimai h’oli va qwshni
mamlakatlar h’aqida qisqacha malumot keltiriladi.
Turkiy xalqlar tarixi va turk aslzodalarining mwg’ul imperiyasining
ijtimoiy-si
ё
siy h’a
ё
tida tutgan wrni h’aqida “Yuan-shi”ning twrtinchi qismida,
ettinchi bobda juda qimmatli malumotlar beriladi. Unda keltirilgan
malumotlarning tah’lili shuni kwrsatadiki, turklar, jamiyatda tutgan mavqeiga
kwra xitoylardan keyin ikkinchi wrinda turgan xalq bwlgan. Yirie turk
amaldorlari asosan uyg’ur, qorliq, qipchoq, qong’li, wng’ut, arg’in, nayman va
kerait qavmlaridan chiqqan. Ular asosan mwg’ul imperiyasining mamuriy
idoralari va h’arb ishlarini boshqarganlar.
Turklar orasida olimlar h’am kwp bwlgan. Bular - qoluqlardan chiqqan
Ba
ё
n, wng’ut Maqchuzan, qipchoq Toybug’a, Boboxudu, Ulchaybotir,
qong’lidan chiqqan Buxulu, Wrus, Tabrikchi va boshqalar. Mwg’ul imperatorlari
xizmatida bwlgan turklar orasida uyg’urlardan 300 mansabdor va olim bwlgan.
“Yuan-shi”ning ayrim qismlari turli yillarda N.Ya.Bichurin, Pelo,
L.Gambis, E.X
ё
nish, S.A.Kozin, A.Vayli, G.Franko, F.V.Klavaza va
G.F.Shurmann tarafidan tarjima qilingan.
Dostları ilə paylaş: