Microsoft Word 06 Env Description Final az

Şahdəniz 2 Layihəsi 
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin 
Qiymətləndirilməsi 
Fəsil 6 
Ətraf mühitin təsviri 
 
Noyabr 2013-cü il 
Yekun variant
 
6/63
yayılan qumdaşı qatları örtüklərini yaratmışdır. Əsasən iqlim dəyişikliyi nəticəsində yaranmış 
göl səviyyəsindəki dəyişikliklər Volqa deltasının geniş miqyaslı  qəfil eroziyaya məruz 
qalmasına və üfüqi şəkildə davamlı göl gillərinin çöküb yığılmasına imkan yaratmışdır. 
 
Sürətli çökmə tarazlığın pozulmasına və son dərəcə artıq təzyiqlərin yaranmasına səbəb 
olmuşdur. Pliosenin sonunda tektonik aktivlik ŞD yatağının mövcud struktur planı ilə 
nəticələnmişdir. 
 
6.7.1.7 Dənizdibi çöküntülərin fiziki və kimyəvi tərkibi 
 
ŞD Müqavilə Sahəsində  dənizdibi çöküntülərin fiziki və kimyəvi tərkibi Cədvəl 6.1-də  
açıqlanmış  tədqiqatlar nəticəsində müəyyən edilmişdir. Tədqiqat məntəqələrinin yerləri  
aşağıda, Şəkil 6.22-də göstərilir. 
 
Fiziki xüsusiyyətlər 
 
Nümunələrin götürülməsi göstərmişdir ki, Müqavilə sahəsindəki çöküntülər  əsas etibarilə 
narın dənəlidir, orta hissəciyin ölçüsü altı mikrometr (
m) təşkil edir. İri kobud dənəli 
çöküntülər  ŞD Alfa (ŞDA) platformasına  ən yaxın yerləşən məntəqələrdə (26, 27 və 29-cu 
məntəqələr) və  ŞDA məntəqələrinin  əksəriyyətində qeydə alınmışdır ki, bu da ŞD Müqavilə 
Sahəsinin ortasında iri dənəli çöküntü zonasının mövcudluğunun  əlamətidir.  ŞDA 
məntəqələrinin ikisində çöküntülər 1998-ci ildən bəri getdikcə daha çox iriləşmişdir və bir ŞDA 
məntəqəsində çöküntülər eyni dövr ərzində narın qumdan xırda dənəvər lilə çevrilmişdir. 
ŞDA-dakı yerlər daha kiçik palçıq vulkanı  dəlikləri  ərazisinin yaxınlığında yerləşir və bu 
ərazinin sərhədlərinin zaman keçdikcə  dəyişdiyi görünür ki, bu da  həmin sərhədlərə yaxın 
ərazidə yerləşən məntəqələrdəki çöküntülərdə dəyişikliklərə gətirib çıxarır. Bu “sərhədə yaxın” 
məntəqələr istisna olmaqla, regional tədqiqat məntəqələrində çöküntülərin fiziki 
xüsusiyyətlərində heç bir nəzərəçarpan dəyişiklik müşahidə olunmamışdır.  
 
Karbohidrogen konsentrasiyaları 
 
ŞD Müqavilə Sahəsi daxilindəki çöküntülərdə ümumi karbohidrogen tərkibi konsentrasiyaları 
2009-cu ildə 11 
q/q-dan 390 q/q-a qədər dəyişmişdir (Cədvəl 6.25), orta göstərici isə 133 
q/q olmuşdur.  Ən az konsentrasiyalar, xırda dənəvər lilli çöküntülərə malik stansiyalar 
arasında nisbətən cüzi dəyişikliklə  ən iri dənəvər çöküntülərə malik stansiyalardakı 
çöküntülərdə müşahidə edilmişdir. Ümumilikdə, ümumi karbohidrogen tərkibi 
konsentrasiyaları 1998-ci ildən bəri getdikcə  təxminən 70 %-ə  qədər azalmışdır.  Ən böyük 
dəyişikliklər Müqavilə Sahəsinin cənubunda suyun dərin olduğu yerlərdəki məntəqələrdə 
müşahidə olunmuşdur. Müqavilə Sahəsinin  şimalında suyun dayaz olduğu yerlərdəki 
məntəqələrdə nisbətən cüzi dəyişiklik baş vermişdir (: Şəkil 6.22-ə istinad edin). 
 

---

Şahdəniz 2 Layihəsi 
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin 
Qiymətləndirilməsi 
Fəsil 6 
Ətraf mühitin təsviri 
 
Noyabr 2013-cü il 
Yekun variant
 
6/64
 
Cədvəl 6.25 ŞD üzrə 1998-2009-cu illərdə aparılmış regional tədqiqatda çöküntülərin 
tərkibindəki karbohidrogen təmayülləri ilə bağlı statistik xülasə 1998 - 2009 
(
q/q) – orta, minimum və maksimum konsentrasiyalar 
 
 
THC (
q/q) 
UCM (
q/q) 
%HMQ 
Phenol (
q/q) 
 
Min 
Orta 
Maks. 
Min 
Orta 
Maks. 
Min 
Orta 
Maks. 
Min 
Orta 
Maks
. 
199
8 
46 
463 
919 35 396 
807 75  85 
90  
 
 
200
0 
55 
309 
542 45 255 
473 57  81 
88  
 
 
200
1 
36 
258 
544 28 221 
486 76  84 
89  
 
 
200
5 
12 
135 
284 7 108 
247 61  79 
89 0.94  3.43 
7.69 
200
7 
7 
86 
176 5  71 
155 48  80 
97 0.31  2.14 
4.97 
200
9 
11 
133 
390 7 108 
330 61  79 
86 1.41  3.42 
6.05 
 
2-6 halqalı PAK 
(nq/q) 
NFD (nq/q) 
%NFD 
USEPA 16 PAK (nq/q) 
 
Min 
Orta 
Maks. 
Min 
Min 
Min 
Min 
Orta 
Maks. 
Min 
Ort
a 
Maks. 
199
8 
294 
2310 
4512 160 1250 
2376 50  54 
61 51 
370 
598 
200
0 
297 
1903 
2755 136  970 
1338 43  51 
65 45 
367 
604 
200
1 
336 
1837 
3048 192  983 
1495 39  53 
60 61 
354 
590 
200
5 
59 
782 
1757 24  348 
778 36  47 
68 8 
144 
316 
200
7 
80 
651 
1419 26  227 
521 28  36 
49 - -  - 
200
9 
118 
819 
2035 55  416 
951 38  51 
62 28 
148 
378 
 
 

---