160
şəxslər binanın düzgün saxlanılmasına, qoruyucu tərtibatların və mühəndis-texniki
avadanlığın vəziyyətinə müntəzim olaraq nəzarət edirlər.
İstismar edilən mühafizə qurğusunda xüsusi sənədlər olmalıdır.
Mühafizə-qurğularının vəziyyəti onlara illik baxışlarda və növbədənkənar
(xüsusi) baxışlarda yoxlanılır.
Bütün baxışların müddətləri obyektlərin rəhbərləri tərəfindən müəyyən
edilir.
Xüsusi baxışlar təbii fəlakətlərdən və yanğından sonra keçirilir. Baxış zamanı
bunlar yoxlanılır:
• qurğunun ümümi vəziyyəti və onun girişlərinin, qəza çıxış yollarının,
havagötürücü və hava sorucu kanallarının vəziyyəti;
• bəndlərin və üst örtüklərin vəziyyəti;qapıların və bağlayıcı mexanizimlərin
sazlığı;
• qoruyucu tərtibatların, ventilyasiya sisteminin, su təchizatı, kanalizasiya,
elektrik təchizatı, rabitə, avtomatika vasitələrinin və digər mühəndis
avadanlıqlarının sazlığı;
• binanın otaqlarında xalq təsərrüfatı ehtiyacları və əhaliyə xidmət üçün
istifadə oluna bilməsi;
• yanğınsöndürmə vasitələrinin mövcudluğu və vəziyyəti;
• qrunt sularının və yerüstü suların sızması və içəriyə keçməsi hallarının
olub-olmaması;
• otaqlarda havanın temperaturu və nisbi rütubəti.
Baxışın nəticələri mühafizə qurğusunun vəziyyətinin yoxlanması N urnalında
qeyd edilir.
Kompleks yoxlma üç ildən bir keçirilir və bu zaman bunlar yoxlanılır:
• hermetiklik;
• bütün mühəndis-texniki avadanlıqlar və qoruyucu tərtibatlar sisteminin
işləmə qabiliyyəti;
• mühafizə qurğusunu plana uyğun hazır vəziyyətə gətirmək imkanları;
• mühafizə qurğusunun 6saat ərzində təmiz ventilyasiya və süzücü
ventilyasiya rejimlərində sınaq istismarı.
Qurğu sülh dövründə istifadə olunarkən onun qoruyucu hermetik qapıları
açıq vəziyyətdə qalmalıdır. Qapı yerlərini bağlamaq üçün adi qapılar
düzəldilməlidir.
161
Mühafizə qurğusunun bütün otaqları quru olmalıdır. Onun mühəndis-texniki
avadanlığı saz olmalı və təyinatı üzrə istifadəyə hazır halda saxlanılmalıdır.
Ventilyasiya sisteminin sazlığını ildə bir dəfədən az olmayaraq, havaverici və
sorucu sistemlərin ventilyatorlarının, uducu süzgəclərin, regenerativ qurğuların,
germetik klapanların, hava borularının birləşmələrinin, havaötrücü və hava sorucu
kanalların və partlayışdan mühafizə tərtibatların sazlığını yoxlmaqla təyin edilir.
Quru havada otaqların müntəzəm olaraq havasını dəyişmək lazımdır.
Nisbi rütubət 65-75%-dən artıq olmamalı və psixrometr ilə ölçülməlidir.
Su təchizatı sisteminin və kanalizasiyanın sazlığı ildə ən azı bir dəfə, ventilləri,
siyirtmələri və su kranlarını sınamaqla yoxlamaq lazımdır.
Qəza halları üçün içməli su saxlanan təzyiqli su tutumlarında iki sutka ərzində
suyun tam həcmdə axıb dəyişməsi təmin edilməlidir.
Qəza halları üçün nəzərdə tutulan təzyiqsiz içməli su qabları təmiz
saxlanılmalı və ancaq qurğu daldalanma rejiminə keçirilərkən su ilə
doldurulmalıdır.
Su quyularını ayda bir dəfədən az olmayaraq 2-3 saat ərzində işə qoşub suyu
kənara vurmaq lazımdır.
Çirkab sularını yığmaq üçün qəza tutumları və onların siyirtmələri bağlı halda
saxlanmalıdır.
Sanitariya məntəqələrinin qapıları bağlanmalı və möhürlənməlidir.
Dizel elektrik stansiyaları sınaqdan keçiriləndən sonra konservasiya
edilməlidir. Onlar ancaq mühafizə qurğusu daldalanma rejiminə keçirilərkən və
təlimlər vaxtı konservasiyadan çıxarılır. Konservasiya çıxarılandan sonra stansiya
həftədə bir dəfədən az olmayaraq işə salınmalı və 30 dəqiqə ərzində yük altında
sınanmalıdır.
Mühafizə qurğularının fövqəladə hallarda istismarı
162
Sülh dövründə xalq təsərrüfatı ehtiyacları üçün istifadə edilən qurğuların
daldalanma rejiminə keçirilməsi işləri obyektin rəhbərinin göstərişinə əsasən, bu
qurğuya xidmət edən qrup və ya manqa tərəfindən yerinə yetirilir. Orada müxtəlif
materialları, əmlak və avadanlığı çıxarıb otaqları boşaltmaq, eləcə də çatışmayan
taxt və kürsüləri düzəltmək üçün xidmət manqalarına kömək olaraq xüsusi
komandalara ayrıla bilər.
Qəza içməli su tutumları həcm normalarınadək su ilə doldurulur. Dizel
elektrik stansiyası konservasiyadan çıxarılır, ehtiyat bakların yanacaq və yağla
doldurulur. Ərzaq malları saxlanılan otaqlara qida maddələri ehtiyatları yığılır.
Tibb məntəqəsinə kollektiv apteçkalar və müvafiq normalar üzrə dərman
komplektləri toplanır.
Mühafizə qurğusunun otaqları yanğından mühafizə vasitələrilə tam
avdanlıqlaşdırılır. Tez gözə çarpan yerlərdə aşağıdakı lövhələr asılır:
• mülki müdafiənin xəbərdarlıq siqnalları;
• fərdi mühafizə vasitələrindən istifadə qaydaları;
• giriş və çıxış qapılarının, dizel elektrik stansiyasının, süzücü ventilyasiya
qurğusunun, sanitariya məntəqələrinin, su paylama məntəqəsinin, sanitariya
məntəqəsinin və tibb məntəqəsinin yerlərini nişan verən göstəricilər.
Sığınacağa radiasiya və kimya kəşfiyyatı cihazları qoyulur.
Rabitə və xəbərdarlıq vasitələrinin şəbəkəyə düzgün qoşulduğu yoxlanılır.
Obyektin (şəhərin) MM qərərgahı ilə rabitə yaradılır.
Adamlar bu siqnallar üzrə mühafizə qurğularında daldalanırlar:
• Hava həyəcanı;
• Radiasiya təhlükəsi;
• Kimyəvi həyəcan;
Adamlar taxtlarda istehsalat sahəsi və ya yaşayış yeri üzrə (sex, sahə,
briqada, ev) qruplarla yerləşdirilir. Qrupların yerləşdiyi yerlər lövhəciklə nişanlanır
və hər bir qrupa başçı təyin edilir. Uşaqlılar ayrıca bölmədə , yaxud onlar üçün
xüsusi ayrılımış yerlərlərdə yerləşdirilir.
Uzanmaq üçün yerlərdən istifadə üzrə növbə müəyyən edilir. Sığınacağın
qoruyucu-hermetik və hermetik qapıları, habelə radiasiya daldanacağının xarici
qapıları obyekt rəhbərinin komandası üzrə və ya qurğu tutumuna görə müəyyən
Dostları ilə paylaş: |