201
Örnek tümceler;
a)
Они (партийные организации) поднимают народ, и скоро этот народ
придавит вас (врагов) к ногтю. (А. Иванов)
304
Onlar (parti örgütleri) halkı ayaklandıracaklar ve bu halk kısa sürede siz
(düşmanların) canına okuyacak.
b)
Я командира за эту ругань к ногтю прижму, долго помнить будет.
(А.Степанов).
305
Ben bu küfürler için komutanın canına okuyacağım ve bunu uzun süre
unutmayacak.
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde yüklem (örnek a, b) görevini üstlenmektedir. Fiil genelde
geçmiş ve gelecek zamanda, hem tekil halde hem de çoğul halde kullanılmaktadır.
sim ise sadece tekildir.
Распустить/ распускать нюни
Türkçe anlamı =dudak sarkıtmak;
Türkçe karşılığı = 1. gözyaşlarını salıvermek, kendini tutamamak, zırlamak;
2. yakınmak, dert yanmak, ağlaşmak;
3. dalgın olmak;
Aslı = Eski Rusça.
304
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 218
305
A. .Molotkov, 1978, s. 283
202
Çağdaş Rusça’da kaybolan “нюня” (n’un’a) sözcüğü günümüzde “губа”
(guba) – dudak şeklindedir. “Распустить нюни” (raspustit’ n’uni ) – dudak
sarkıtmak
“заплакать” (zaplakat’) – ağlamak anlamına gelmektedir.
306
Örnek tümceler;
a)
С чего ты нюни распустила? – неожиданно появился Гудима... – Не
терплю слезливых... физиономий. (А. Степанов)
307
Gudima aniden beliriverdi: - Sulugöz insanlara tahammülüm yok. Niçin
zırlamaya başladın?
b)
Что ты сиротой-то прикидываешься! Что ты нюни-то распустил?
(Н.Островский)
308
Niye kendini öksüz gösteriyorsun? Neden zırlamaya başladın?
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde yüklem (örnek a, b) görevini üstlenmektedir. Fiil genelde
geçmiş zamanda olup hem tekil halde, hem de çoğul halde kullanılmaktadır. sim ise
sadece çoğul halde kullanılmaktadır.
С жиру беситься
Türkçe anlamı = fazlalıktan, varlıktan kudurmak;
Türkçe karşılığı = refah içinde şımarmak, kapris yapmak, hep daha fazlasını
istemek;
Aslı = Eski Rusça.
306
N.M.Şanskiy, 1987, s. 124
307
Ö.Aydın Süer, 1999, s.233
308
A. .Molotkov, 1978, s. 385
203
Bu deyim içindeki “жир” (jir) sözcüğü yem, yiyecek bolluğu anlamına
gelmektedir. Rusça ve Ukrayna dillerinde bu deyim ilk önceleri köpeklerle ilgiliydi:
“С жиру и собака бесится” (s jiru i sobaka besits’a) – bolluktan köpek de kudurur.
lk önceleri evcil hayvanların (köpeklerin) yemek fazlası için kullanılmaktaydı.
Gereğinden fazla yemek yemek gerçekten de kudurmaya yol açabilmektedir.
309
Örnek tümceler;
a)
Мне как-то сразу сделалось ясно, что действительно я с жиру бешусь, а
не по настоятельной внутренней нужде действую. (Салтыков-
Щедрин)
310
Birdenbire, kapris yaptığımı, gerçek bir ruhsal gereksinime göre
davranmadığımı anladım.
b)
Сами мордуются и войска мордуют. Начальство с жи ру бе сится.
Каждый старшим хочет быть. (Шолохов)
311
Kendisi şişman olanlar orduyu da şişmanlatır. Komutanlar hep daha
fazlasını istiyorlar. Herkes üst olmak ister.
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde yüklem (örnek a, b) olarak kullanılmaktadır. Fiil sıklıkla
şimdiki zamanda ve hem tekil halde hem de çoğul halde kullanılmaktadır.
309
V.M.Mokiyenko, 2005, s. 226
310
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 242
311
A. .Molotkov, 1978, s. 35
204
Скалить зубы
Türkçe anlamı = dişlerini göstermek;
Türkçe karşılığı = 1. sırıtmak, makaraya almak, alaylı alaylı gülmek;
2. terslenmek, dişlerini göstermek;
Aslı = Eski Rusça.
Bu deyimin kökeni Eski Rusça’ya dayanmaktadır. deyimin içindeki
“скалить” (skalit’) fiili “скала” (skala) sözcüğünden ve “–ить” ekinden
türetilmiştir. Eski Rusça’da “скала” (skala) - “щель” (şçel’) – aralık anlamını
taşımaktaydı. Çağdaş Lehçe’de (skalina – щель, трещина (şçel’, treşçina) – aralık,
çatlak
) bu anlamıyla halen kullanılmaktadır. Eski Rusça’da “скалить” (skalit’) fiili
aralamak
anlamına gelmekteydi. Günümüzde ise “cкалиться” (skalit’s’a) fiili
gülmek, alay etmek
anlam taşımaktadır.
312
Örnek tümceler;
a)
На таборе засмеялись. – Чего зубы скалите? – обиделся Ерохин.
(Е.Поповкин)
313
Kampta gülmeye başladılar. Erohin, “Niye sırıtıyorsunuz?” diye alındı.
b)
Чего зубы скалите? Тоже нашли над чем смеяться. (С. Бабаевский)
314
Niye sırıtıyorsunuz? Gülecek bir şey mi var?.
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde genellikle yüklem (örnek a, b) olarak kullanılmaktadır.
Çoğunlukla şimdiki zamanda, hem tekil halde, hem de çoğul halde kullanılmaktadır.
312
V.M.Mokiyenko, 2005, s. 259
313
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 260
314
R. .Yarantsev, 1981, s. 39
Dostları ilə paylaş: |