Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
201 
Örnek tümceler; 
a)
  Они  (партийные  организации)  поднимают  народ,  и  скоро  этот  народ 
придавит вас (врагов) к ногтю. (А. Иванов) 
304
  
Onlar  (parti  örgütleri)  halkı  ayaklandıracaklar  ve  bu  halk  kısa  sürede  siz 
(düşmanların) canına okuyacak. 
b)
  Я  командира  за  эту  ругань  к  ногтю  прижму,  долго  помнить  будет. 
(А.Степанов).
305
 
Ben  bu  küfürler  için  komutanın  canına  okuyacağım  ve  bunu  uzun  süre 
unutmayacak. 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde    yüklem  (örnek  a,  b)  görevini  üstlenmektedir.  Fiil  genelde 
geçmiş  ve  gelecek  zamanda,  hem  tekil  halde  hem  de  çoğul  halde  kullanılmaktadır. 
sim ise sadece tekildir.  
 
Распустить/ распускать нюни 
Türkçe anlamı =dudak sarkıtmak; 
Türkçe karşılığı = 1. gözyaşlarını salıvermek, kendini tutamamak, zırlamak; 
                              2. yakınmak, dert yanmak, ağlaşmak; 
                              3. dalgın olmak; 
Aslı = Eski Rusça. 
                                                 
304
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 218 
305
 A. .Molotkov, 1978, s. 283 

---

 
 
 
202 
Çağdaş  Rusça’da  kaybolan  “нюня”  (n’un’a)  sözcüğü  günümüzde  “губа” 
(guba)  –  dudak    şeklindedir.  “Распустить  нюни”  (raspustit’  n’uni  )  –  dudak 
sarkıtmak
  “заплакать” (zaplakat’) – ağlamak anlamına gelmektedir.
306
 
 
Örnek tümceler; 
a)
  С  чего  ты  нюни  распустила?  –  неожиданно  появился  Гудима...  –  Не 
терплю слезливых... физиономий. (А. Степанов)
307
 
Gudima  aniden  beliriverdi:  -  Sulugöz  insanlara  tahammülüm  yok.  Niçin 
zırlamaya başladın? 
b)
  Что  ты  сиротой-то  прикидываешься!  Что  ты  нюни-то  распустил? 
(Н.Островский)
308
 
Niye kendini öksüz gösteriyorsun? Neden zırlamaya başladın? 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde    yüklem  (örnek  a,  b)    görevini  üstlenmektedir.  Fiil  genelde 
geçmiş zamanda olup hem tekil halde, hem de çoğul halde kullanılmaktadır.  sim ise 
sadece çoğul halde kullanılmaktadır. 
 
С жиру беситься 
Türkçe anlamı = fazlalıktan, varlıktan kudurmak; 
Türkçe karşılığı = refah içinde şımarmak, kapris yapmak, hep daha fazlasını 
istemek; 
Aslı =  Eski Rusça. 
                                                 
306
 N.M.Şanskiy,  1987, s. 124 
307
 Ö.Aydın Süer, 1999, s.233 
308
 A. .Molotkov, 1978, s. 385 

---

 
 
 
203 
Bu  deyim  içindeki  “жир”  (jir)  sözcüğü  yem,  yiyecek  bolluğu  anlamına 
gelmektedir. Rusça ve Ukrayna dillerinde bu deyim ilk önceleri köpeklerle ilgiliydi: 
“С жиру и собака бесится” (s jiru i sobaka besits’a) – bolluktan köpek de kudurur. 
lk  önceleri  evcil  hayvanların  (köpeklerin)  yemek  fazlası  için  kullanılmaktaydı. 
Gereğinden fazla yemek yemek gerçekten de kudurmaya yol açabilmektedir.
309
  
 
Örnek tümceler; 
a)
  Мне как-то сразу сделалось ясно, что действительно я с жиру бешусь, а 
не  по  настоятельной  внутренней  нужде  действую.  (Салтыков-
Щедрин)
310
 
Birdenbire,  kapris  yaptığımı,  gerçek  bir  ruhsal  gereksinime  göre 
davranmadığımı anladım. 
b)
  Сами  мордуются  и  войска  мордуют.  Начальство  с  жи ру  бе сится. 
Каждый старшим хочет быть. (Шолохов)
311
                                                           
Kendisi  şişman  olanlar  orduyu  da  şişmanlatır.  Komutanlar  hep  daha 
fazlasını istiyorlar. Herkes üst olmak ister.
   
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde    yüklem  (örnek  a,  b)  olarak  kullanılmaktadır.  Fiil  sıklıkla  
şimdiki zamanda ve  hem tekil halde hem de çoğul halde  kullanılmaktadır. 
 
 
 
                                                 
309
 V.M.Mokiyenko, 2005, s. 226 
310
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 242 
311
 A. .Molotkov, 1978, s. 35 

---

 
 
 
204 
Скалить зубы 
Türkçe anlamı = dişlerini göstermek; 
Türkçe karşılığı = 1. sırıtmak, makaraya almak, alaylı alaylı gülmek; 
                              2. terslenmek, dişlerini göstermek; 
Aslı =  Eski Rusça. 
Bu  deyimin  kökeni  Eski  Rusça’ya  dayanmaktadır.  deyimin  içindeki 
“скалить”  (skalit’)  fiili    “скала”  (skala)  sözcüğünden  ve    “–ить”  ekinden 
türetilmiştir.  Eski  Rusça’da  “скала”  (skala)  -    “щель”  (şçel’)  –  aralık  anlamını 
taşımaktaydı. Çağdaş Lehçe’de (skalina – щель, трещина (şçel’, treşçina) – aralık, 
çatlak
) bu anlamıyla halen kullanılmaktadır. Eski Rusça’da  “скалить” (skalit’) fiili 
aralamak
    anlamına  gelmekteydi.  Günümüzde  ise    “cкалиться”  (skalit’s’a)  fiili 
gülmek, alay etmek
 anlam taşımaktadır.
312
  
 
Örnek tümceler; 
a)
  На  таборе  засмеялись.  –  Чего  зубы  скалите?  –  обиделся  Ерохин. 
(Е.Поповкин)
313
 
Kampta gülmeye başladılar. Erohin, “Niye sırıtıyorsunuz?” diye alındı. 
b)
  Чего зубы скалите? Тоже нашли над чем смеяться. (С. Бабаевский)
314
  
Niye sırıtıyorsunuz? Gülecek bir şey mi var?.
 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde  genellikle  yüklem  (örnek  a,  b)  olarak  kullanılmaktadır. 
Çoğunlukla şimdiki zamanda, hem tekil halde, hem de çoğul halde kullanılmaktadır. 
                                                 
312
 V.M.Mokiyenko, 2005, s. 259 
313
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 260 
314
 R. .Yarantsev, 1981, s. 39 

---