Microsoft Word Aygun dissertasiya isi yekun doc
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
16
Dünya valyuta sisteminin təkamülü Meyar
Paris valyuta sistemi
(1867) Genuya
valyuta sistemi
(1922)
Bretton-Vuds valyuta sistemi (1944) Yamayka valyuta sistemi (1976- 1978) Avropa valyuta sistemi (1979, regional)
Qızıl-pul standartı Qızıl-deviz standartı Qızıl-deviz standartı SDR standartı
EKU standartı (1979-1988); AVRO (1999-dan)
2. Qızılın dünya pulu kimi
işlədilməsi
Qızıl pariteti Qızıl ehtiyat ödəmə vəsaiti kimi Qızıla konvertasiya olunan valyuta
ABŞ dollarının qızıla rəsmi qiymətlərlə konvertasiyası
Qızılın rəsmi demonetizasiyası
Rəsmi qızıl dollar ehtiyatlarının 20% birləşdirilməsi EKU emissiyasının qismən təmin olunması üçün qızıldan istifadə, qızıl ehtiyatlarının bazar qiymətləri ilə yenidən
qiymətləndirilməsi
Qızıl
Qızıl Təsbit
Valyuta kursu 1993-cü ilin 17
3. Valyuta kursu rejimi
nöqtələr hüdudunda sərbəst
tərəddüd edən
kurslar
nöqtələrsiz sərbəst tərəddüd edən kurslar (30-cu
illərdən)
olunmuş paritetlər və kurslar
(±0,75; ±1%)
rejiminin sərbəst təyin edilməsi
±2,25, ±15% hüdudları daxilində birgə üzən valyuta kursu. (“avropa valyuta ilanı”), 1999-cu ildən.
struktur konfranslar
Konfranslar, iclaslar
Dövlətlərarası valyuta tənzimlənməsi orqanı
Dövlətlərarası valyuta
tənzimlənməsi orqanı
Yuxarı dairələrin iclası
Avropa
Valyuta Ə məkdaşlığı fondu (1979-1993) Avropa
Valyuta nstitutu (1994- 1998)
Avropa Mərkəzi
Bankı (1
iyul 1988-ci il)
18
Qızıl latınca aurum sözündən olan Au simvolu ilə göstərilən kimyəvi elementdir. Birja ə mtəəsi olan sadə, sarı rəngli nəcib metaldır. Qızıl bəşətiyyətə hələ bürünc dövründən məlumdur. Onun hasil olunması ilə Mesopotamiyada və Qədim Misirdə məşğul olurdular. Antik dövrdə insanlar qızılın, su və günəşin nadir birləşməsindən əmələ gəlməsinə inanırdılar. Artıq o dövrdən o, varlılıq simvolu kimi hesab edilirdi və zərgərlik bəzəklərinin və zinət əşyalarının düzəldilməsində istifadə edilirdi. Sarı metal tarixdə dəfələrlə müharibə məqsədlərinin səbəbi olmuşdur. Belə ki, eramızdan əvvəl 344-cü ildə Makedoniyalı skəndərin hərbi əməliyyatlarının məqsədlərindən biri Persiyanın iri qızıl ehtiyatlarının mənimsənməsi olmuşdur. Məsələn, eramızdan əvvəl 202-ci ildə Karfagenə qarşı kinci Punik müharibəsi Romaya spaniyanın qızıl hasil edən regionlarına daxil olmaq imkanı vermişdir. Tarix yeni qızıl yataqlarının açılmasının bütöv regionların iqtisadiyyatının və dünyanın əsaslı dəyişməsinə gətirən qızıl həyəcanı kimi hadisəni yaxşı xatırlayır. Məsələn, 1700-ci ildə Braziliyada qızıl hasil etməyə başladılar. Bir neçə il ərzində ölkə ildə 15 min ton qiymətli metal hasil edərək dünyada onun əsas tədarükçüsünə çevrildi. Qızıl axtaranlar Braziliyaya axışdılar və bu yeni qitənin mənimsənilməsinə təsir göstərdi. 1848-ci ildə Kaliforniyada qızıl tapıldı. Bu, Amerika Birləşmiş Ştatları kimi ölkənin yaranmasına səbəb olan faktorlardan biri olmuşdur. 1850-ci ildə Avstraliyada qızıl yataqlarının aşkar edilməsi mühacirlərin yeni ərazilərə axınına səbəb olmuşdur. Ən məşhur qızıl həyəcanı 1896-cı ildə iki Kanada geoloqunun Yukon çayının yaxınlığında metal ehtiyatları tapşırığından sonra başlamışdır. Bu yatağın adı Klondaykdır. Bundan on il sonra analoji hadisə ancaq bir fərqlə, Cənubi Afrikada baş vermişdir: orada qızıl artıq şirkətlər tərəfindən və sənaye üsulunda hasil olunurdu. Bu gün qızılın hasil edilməsinin bir neçə texnologiyası məlumdur: yuyub ayırma, civədən istifadə etməklə amalqamasiya, sianlaşdırma və regenerasiya.. Ümumilikdə dünyada orta hesabla təxminən ildə 2 500 ton qızıl istehsal edilir. Dünyada ən çox qızıl Cənubi Afrikada hasil edilir. Sonra isə Çin, Avstraliya, ABŞ, Peru, Rusiya (altıncı yer tutan), Kanada, Mali, Özbəkistan, Qana gəlirlər. 2010-cu ildə dünyada 450 tondan artıq qızıl texniki məqsədlər üçün istifadə edilmişdir.
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|