Microsoft Word Az ekonomi After Corrections doc
Yüklə 3,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 56
Az ərbaycan İqtisadiyyatı artan investisiyalarla neft istehsal və ixracındakı artmaların borcların qaytarılmasında hər hansı bir problrmin ortaya çıxmasına imkan verməyəcəyi düşünülür. Hətta 2011-ci ildə Azərbaycanda ÜDM-in artım tempi 3.5 faiz proqnozlaşdırılır. Azərbaycan xarici maliyyə mənbələrindən borclanma siyasətinin tənzimlənməsinə də əlavə olaraq əhəmiyyət verir. Bunun nəticəsi olaraq 2010-ci ibn əvvəlində Azərbaycanın xarici borc (3 milyard ABŞ dolları) səviyyəsi ÜDM-nin 6.4%-nə müvafiq gəlir. Bu səbəblə də ölkənin adam başına düşən xarici borcu təqribən 350 dollardır. Borclann sahələr üzrə bölüşdürülməsində qeyri-bərabərlik var. Məsələn, 2008 ci il ən çox kredit energetika sektoruna(33%) ayrılıb. Nəqliyyat sektoruna 9, sosial sahələrə 8, kənd təsərrüfatı və meliorasiyaya 6% ayrılıb. İnkişaf nəticəsində, dövlət büdcəsi ilə yanaşı, valyuta ehtiyatlan da ildən-ilə artır. Hazırda Azərbaycanın valyuta ehtiyatlan təqribən 18 milyard dollara çatmış, eyni zamanda, təkcə Dövlət Neft Fondundakı vəsaitlərin həcmi 9 milyard dollar təşkil edir. Bütün bunlar isə həyata keçirilən layihələrin daxili mənbələr balansına maliyyələşdirilməsinə imkan verir. Təkcə bir fakü vurğulayaq ki, Azərbaycan Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xəttinin çəkilişi üçün Gürcüstan dövlətinə 200 milyon dollar həcmində kredit ayırmışdır və bu faktın özü respublikamızın regionda lider olduğuna şübhə yeri qoymur. Bütün bunlan görməyən və ya görmək istəməyən müxalif qüvvələr diqqəti daha çox Azərbaycanın xarici borclarına yönəltməyə çalışması belə vəziyyəti onlann xeyrinə dəyişmir. Məlumat üçün bildirək ki, Azərbaycanın 2010-ci ilin əvvəlinə olan xarici dövlət borcu 3 milyard 372,1 milyon dollar təşkil etmişdir ki, bu da ümumi daxili məhsulun cəmi 7,6 faizinə, ölkənin valyuta ehtiyatlannın isə 20 faizinə bərabərdir. Göründüyü kimi, ölkənin ümumi valyuta ehtiyatlan və gəlirləri bu məbləğin heç də bəzi “ekspertlərin” vurğuladığı kimi təhlükəli deyildir. Bir məsələni də unutmaq olmaz ki, dünyada heç bir dövlət təkbaşına, dünyaya inteqrasiya etmədən inkişaf edə bilməz. Bu baxımdan bu gün dünyada elə bir dövlət yoxdur ki, onun xarici borcları olmasın. Dünya iqtisadi sisteminə sürətli inteqrasiya dövlətlərlə beynəlxalq maliyyə qurumları arasında qarşılıqlı öhdəliklərin, borclann formalaşmasına səbəb olur. Hətta dünyanın ən inkişaf etmiş dövlətləri də müəyyən qlobal layihələrin həyata keçirilməsi üçün beynəlxalq maliyyə qurumlarından uzunmüddətli kreditlər götürürlər. Əvvəldə qeyd olunduğu kimi, xarici borcların artımı yalnız ÜDM-in 30 faizini ötdükdə inkişaf üçün təhlükəli tendensiya sayılır. Dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin xarici borcları ÜDM-in 20-60 faizini təşkil etdiyi halda, Azərbaycan üzrə bu rəqəm cəmi 7,3 faizdir və onun ölkəmiz üçün heç bir təhlükəsi yoxdur. Məlumat üçün qeyd edək ki, Rusiyanın xarici borcu 47,1 milyard dollar və ya ölkə ÜDM-nin 8 faizinə bərabərdir. Qonşu Gürcüstanın xarici borcu 1 milyard 686 milyon dollar təşkil edir ki, ÜDM həcmini nəzərə alsaq, bu çox böyük rəqəmdir. 2007-ci ilin əvvəlinə olan məlumata görə, ükraynanm xarici borcu Yüklə 3,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|