Microsoft Word BÄ°LÄ°msel eksen 20++
Yüklə 4,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 61 Resim 4: David Lynch’in Fil Adam’ı (1980) Bacon’un figürlerini andırır. Çürümeye karşı büyük ilgisi olan yönetmen, fosilleri, organik maddeleri ve be- den parçalarını toplaması bakımından Francis Bacon’a çok benzer. Fil Adam fil- minde kasap dükkanının dışında asılı duran domuz kadavrası ile acı içerisinde sar- gılarla yüzü belirginsizleşen, sürekli terleyen fil adamın yüzü Francis Bacon’un melez formlarını anımsatır. Kayıp Otoban filminde Fred Madison’un değişim sah- nesinde yer alan et parçaları, karakterin başını sağa sola sallayıp geçirdiği trans- formasyon Bacon portrelerini anımsatır (SHEEN, 2004, 151). Kayıp Otoban fil- minde, Fred’in dumanlar içerisindeki transformasyonu kafasını sağa sola sallama- sıyla melez bir form oluşturur. Lynch’in kullandığı bu dönüşüm şiirsel bir soyutla- mayla, Fred karakterinin kemiklerinde, kıkırdaklarında, hücrelerinde gerçekleşen bu değişim onu bambaşka bir “şey”e dönüştürür. Benzer bir titreşerek transformas- yon sahnesi Mulholland çıkmazı filminde de göze çarpar. Resim 5-1 Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 62 Resim 5-2: Kayıp Otoban ve Mullholland Çıkmazı filmlerindeki transformasyon anları J.G. Bollard’a göre Lynch’in bir diğer filmi Blue Velvet (Mavi Kadife), sine- masal olarak Wizard of Oz’a (Oz Büyücüsü) yazın olarak Kafka’nın eserlerine benzerken dekor kullanımı olarak Francis Bacon’dan izler taşır. Nachimson ve Deluze aynı zamanda farklı bakış açılarıyla ortaya koydukları görüşlerle Lynch’in filmlerinin Bacon’un resimleriyle benzer olduğunu belirtir(Sheen, 2004, s.151). Lynch filmlerinde sade, rastlantıya dayalı olan ve estetik unsurlar tıpkı Bacon re- simlerinde olduğu gibi öne çıkar. Francis Bacon ve David Lynch’in çalışmalarında Tod Browning’in Freaks (1932) adlı filmiden izler görmek mümkündür. Ucubeler, cüceler, grotesk bedenler Freaks filminden fırlamış gibidir. Lynch’in Twin Peaks (1990) adlı dizisinde Man From Another Place adlı karakter, gerek durduğu oda gerekse cüce olması bakı- mından Francis Bacon’un Three Studies for a Crucifixion resmi ve Freaks filmiyle benzerlik içerisindedir. Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 63 Resim 6: Francis Bacon-Three Studies for a Crucifixion 1944 Resim 7: David Lynch-Twin Peaks dizisinde anlatıcı olan cüce karakteri Freaks filminin çarpıcı sonuna benzer olarak, ucubeler tarafından iğdiş edilme, parçalanma korkusu Lynch filmlerinde de sıklıkla kullanılır. Blue Velvet filminde oedipal istekle baba karakterinin kulağını kesme (iğdiş etme), anne karakteri ile Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 64 birlikte olma koşuluyla babanın iktidarına son verme isteği dile getirilir. Sadist Frank Booth karakteri Dorothy ile birlikte olmadan önce “Annecim, bebek düzüş- mek istiyor” sözüyle Frank açıkça babanın yerini alma isteğini vurgular. “Baba eve geldi” sözüyle de oedipal ihtiyacını vurgular (Odell, 2012, s.69). Ressamın Muybridge fotoğrafı ve Freaks filminden etkilenerek yaptığı çocuk figürü daha sonraları çoğu yönetmen tarafından kullanılacaktır. Resim 8:(solda) Muybridge’in fotoğrafı (sağda)Freaks filmi Bacon’un Paralytic Child Walking on All Fours (1961) (orta) adlı eseri için esin kaynağı olmuştur. Resim 9-1 Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 65 Resim 9-2: (solda) Adrian Lyne’nin Jacob’s Ladder ve (sağda) Jerzy Skolimows- ki’nin the Shout (1978) filminden Francis Bacon’un Paralatik çocuğunu anımsatan sahneler Resim 10: (sol) Joel Peter Witkin - Man with No Legs (1976) ve (sağ) Adrian Lyne’nin Jacob’s Ladder filminde kafasını hızlıca sağa sola çeviren asker. Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 66 Bacon gibi ressam geçmişi olan, David Cronenberg ise ete yaklaşımı açısından Bacon’dan bu yönde etkilenmiş diğer bir yönetmendir. Bacon’un resimlerindeki organik olanla yapay olan arasındaki sürtüşme Cronenberg’in filmlerinde gerek etin sunumu, gerekse çürümesi gibi çarpıcı ve kendine özgü bir sinema dili geliş- tirmiştir. Bilgisayar efektinden uzak duran yönetmen, tıpkı Bacon’un resimlerini anımsatan, sentetik-et görünümlü nesneler, organlar kullanır. Gore ve grotesk öğe- lerden sıklıkla yararlanan Cronenberg, etin ölümü ve bio-mekanik imgelerle Vi- deodrome’da mutasyona uğramış kadının ameliyat edildiği sahneleriyle Dead Rin- gers (Ölü İkizler), omurgasından makineye bağlanan karakterleriyle Existenz, hasta bir zihne sahip rüya-gerçekliğin iç içe geçtiği Naked Lunch ve sineğe dönüşmeye başlayan Seth karakteri ile The Fly (Sinek) filmlerinde Bacon’un figürlerinin derin izleri dikkat çeker. Cronenberg tıpkı Bacon gibi kabul edilmiş estetik değer yargıla- rına, toplumun tabularına, Don Kişot gibi savaş açmış, alışagelmiş kalıpların dışına çıkarak, karakterlerini başkalaştırarak ve metaforlardan yararlanmak suretiyle ken- dine özgü bir sinema dili geliştirmiştir. Resim 11: Francis Bacon - Three Studies for Figures at the Base of a Crucifixion (1944) ve Ridley Scott – Alien (1979) Yüklə 4,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|