Microsoft Word daromad va almashtirish samarasi doc

6 – chizma.  

Normal  sifatli  tovarlar  uchun  daromad  va  almashtirish  

samarasi 

---

14 

 

Yuqoridagi  chizmada  iste’molchining  ikki  xil  normal  sifatli  tovarga,  

aytaylik,    guruch    va    televizorga    bo’lgan    talabi    keltirilgan.    A    ne’mat  – 

televizor,  Б  ne’mat – guruch. 

Byudjet  chizig’i  dastlab  БA  holatda  bo’lgan.БA  byudjet  chizig’ining  

U

1

    befarqlik    egri    chizig’i    bilan    kesishgan    nuqtasi,    ya’ni    iste’molchining  

optimal    tanlov    majmuasi    E

1

    nuqta    bilan    belgilangan.    Bu    holatda  

iste’molchi  televizordan  A

1

  birlik  deylik  1 dona,  guruchdan  esa  Б

1

  birlik,  

deylik  30kg  sotib  oladi. 

Televizorning    narxi    arzonlagandan    keyin,    byudjet    chizig’i    БA’  

holatga    siljigan.    Endi    yangi    optimal    majmua    U

1

    befarqlik    egri    chizig’i  

БA’  byudjet  chizig’i  bilan  kesishgan  E

3

  nuqtaga  o’tadi.  Endi  iste’molchi  

televizordan   A

3

 birlik,    ya’ni  3 dona   va    guruchdan   Б

3

  birlik,    ya’ni  20 kg    

xarid  qiladi. 

Demak,  televizor  narxining  pasayishi  iste’molchining  real  daromadini,  

sotib  olish  qobiliyatini  oshirdi.  Iste’molchining  televizorga  talabi  1 donadan  

3  donaga,    grafikda    A

1

    nuqtadan    A

3

    nuqtaga    oshirdi,    guruchga    bo’lgan  

talabni  esa  30 kgdan  20 kgga,  grafikda  Б

1

  nuqtadan  Б

3

  nuqtaga  tushirdi. 

Televizorga    bo’lgan    talabning    A

1

    nuqtadan    A

3

    nuqtaga    ko’chishi  

umumiy  samara  deyiladi.  Bu  umumiy  samaraning  daromad  va  almashtirish  

samarasiga  qanday  taqsimlanishini  ko’rib  chiqaylik. 

Daromad    samarasini    aniqlash    uchun    U

1

    befarqlik    egri    chizig’iga  

urinadigan,    БA’    byudjet    chizig’iga    parallel    БA’’    byudjet    chizig’ini  

o’tkazamiz.БA’’    byudjet    chizig’i  iste’molchi    daromadining    kamayganini  

ifodalaydi.  Bu  byudjet  chizig’ining  U

1

befarqli    egri    chizig’iga    uringan  

nuqtasini  E

2

 bilan  belgilaymiz.  E

2

  nuqtaga  mos  keluvchi  televizor  hajmi  A

2

  

ga,   deylik   2 donaga   teng.   A

2

   nuqta    A

1

A

3

   siljishni   ikki   qismga  A

1

A

2

    va  

A

2

A

3

    qismlarga    ajratadi.    A

1

A

2

  –almashtirish    samarasi,    A

2

A

3

  –  daromad  

samarasi  bo’ladi. 

---

15 

 

Demak,  televizorga   talabning  1  donadan   2  donaga  o’tishi   televizor  

narxi    arzonlaganligi    sababli,    bu    talab    miqdorining    2  donadan    3  donaga  

ko’payishiga  esa  iste’molchi  daromadining  ortishi  sabab  bo’lgan. 

Past  sifatli  tovarlar  uchun  daromad  va  almashtirish  

samarasi