Microsoft Word dovriyy? Aktivl?Ri-magistr docx



Yüklə 0,63 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə14/30
tarix17.09.2018
ölçüsü0,63 Mb.
#69118
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   30

40 

 

şə



rtlənən  хüsusi  və  cəlb  еdilmiş  aktivlər  lər  arasında  оptimal  nisbətin  müəyyən 

о

lunması idarəеtmə sistеminin mühüm vəzifələrindən biridir. Хüsusi, bоrc və cəlb 



о

lunmuş  aktivlər    mənbələri  arasında  düzgün  nisbətin  yaradılması  müəssisənin 

maliyyə vəziyyətinin möhkəmləndirilməsində mühüm əhəmiyyyət kəsb еdir. 

Müəssisənin dövriyyə aktivlərinin yaradılmasının idarə оlunması prоsеsində 

о

nların hüqüqlarının aktivlərin səmərəli istifadə  оlunmasına görə  məsuliyyətinin 



artırılması ilə uzlaşdırılması təmin еdilməlidir. Хüsusi və cəlb еdilmiş aktivlər lərin 

kifayət qədər minimum həcmi dövriyənin bütün mərhələlərində dövriyyə kapitalı-

nın  fasiləsiz  hərəkətini,  istеhsalın  matеrial  və  pul  rеsurslarına  tələbatını,  еləcə  də 

mal göndərənlər, büdcə, banklar və digər təşkilatlarla hеsablaşmaların vaхtında və 

tam həyata kеçirilməsini  təmin еtməlidir.  

Kommersiya  təşkilatının  vəsait  mənbələrini  (xüsusi  və  borc) 

qiymətləndirmək üçün aşağıdakı cədvəli tərtib edək (cədvəl 2.2).  

Cədvəlin  məlumatlarından  göründüyü  kimi,  mənbələrin  ümumi  artımı 

103724297

 manat yaxud 10,8% artmışdır. Bu artım xüsusi vəsait mənbələrin artması 

hesabına  alınmışdır.  Belə  ki,  xüsusi  vəsait  mənbələri  3,27%  (əsasən 

bölüşdürülməmiş  mənfəət  hesabına)  artmışdır,  borc  vəsait    mənbələri  isə  həmin 

səviyyədə azalmışdır.  

                                                                                 Cədvəl 2.2 

Kommersiya təşkilatının xüsusi və borc vəsaitlərinin qiymətləndirilməsi 

Vəsaitlərin mənbələri 

Ötən il 

Hesabat ili 

Hesabat dövrü ərzində 

dəyişmə 


 

məbləq, 


man. 

xüsusi 


çəkisi, 

%-lə 


məbləq, 

man. 


xüsusi 

çəkisi, 


%-lə 

məbləq, man. 

xüsusi 

çəkisi, 


%-lə 





I.  Cəmi mənbələr 



963111576 

100,0  1066835873 

100 

+103724297 



+10,8 

1.1.


  Xüsusi vəsait mənbəyi 

ondan: 


338728083 

35,17 


410118341 

38,44 


+71390258 

+3,27 


a) Nizamnamə kapitalı  

255333532 

26,51 

255333532 



23,93 

– 

– 2,58 




41 

 

b) Bölüşdürülməmiş mənfəət 



83394551 

8,66 


154784809 

14,51 


+71390258 

+5,85 


1.2.

  Borc  və  cəlb  edilmiş 

vəsaitlər, cəmi 

624383493 

64,83 

656717532 



61,56 

+32334039 

– 3,27 

O cümlədən: 



 1.2.1.  Uzunmüddətli  öhdəliklər, 

cəmi 


 

242050406 

 

25,13 


 

288435416 

 

27,04 


 

+46385010 

 

+1,9 


Ondan:  

a)  Uzunmüddətli  hesablanmış 

öhdəliklər 

 

494483 



 

0,05 


 

– 

 



– 

 

– 494483 



 

– 

b)  Təxirə  salınmış  vergi 



öhdəlikləri  

555923 


0,06 

235416 


0,02 

–320507 


– 0,04 

c) 


Sair 

uzunmüddətli 

öhdəliklər 

241000000 

25,02 

288200000 



27,02 

+47200000 

+ 1,99 

1.2.2.  Qısamüddətli  öhdəliklər, 



cəmi 

382333087 

39,7 

368282116 



34,52   –14050971 

– 5,18 


ondan: 

a)  Qısamüddətli  faiz  xərci 

yaradan öhdəliklər 

6669000 


0,69 

10738951 

1,01 

+ 4069951 



+ 0,32 

b)  Vergi  və  sair  məcburi 

ödənişlər 

(DSMF) 


üzrə 

öhdəliklər 

179302 

0,02 


1164236 

0,12 


+984934 

+ 0,09 


c)  Qısamüddətli  kreditor  və 

sair borclar  

345145736 

35,83 


355706930 

33,35 


+ 10561194 

– 2,49 


Sair qısamüddətli öhdəliklər 

30328173 

3,16 

390189 


0,04 

– 29937984 

– 3,12 

 

Vəsait  mənbələrinin  strukturunu  xarakterizə  edən  əsas  göstəricilərə 



aşağıdakılar aid edilir: 

1. 


100

×

=



валйутасы

 

Баланс



 мянбяляри

вясаит


 

Хцсуси


ямсалы

 

к



Мцстягилли

.                                 (2.1) 

Xüsusi vəsait mənbələrinin ümumi balans valyutası məbləğinə müstəqillik 

ə

msalı adlandırılır. Tədqiqat apardığımız təşkilatda bu əmsal ötən ildə  0,3517 və 



ya  35,17%  (338728083:  963111576),    hesabat  ilində  isə  0,3844  və  ya  38,44% 

(410118341:  1066835873)  təşkil  etmişdir.  Ümumiyyətlə,  təhlil  aparılan  dövrdə 

mənbələrin quruluşunda mühüm dəyişilklər baş vermişdir. Belə ki, ötən ildə xüsusi 

vəsait mənbələri 35,17% təşkil edirdisə, hesabat ilində bu göstərici artaraq 38,44

 



təşkil etmiş,  cəlb edilmiş mənbələr isə, müvafiq olaraq, 64,83



 

%–dən 61,56

 

%–ə 


enmişdir.  Əgər  uzunmüddətli  öhdəliklərin  həcmi  46385010  manat  artmışdırsa, 

qısamüddətli



  

öhdəliklərin həcmi 14050971 manat



 

azalmışdır.  

Bazar münasibətləri inkişaf etmiş ölkələrin çoxunda hesab edirlər ki, əgər bu 

ə

msal  50%-ə  bərabər  olarsa,  yaxud  ondan  yüksək  olarsa  kreditorların  riski 




Yüklə 0,63 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   30




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə