Microsoft Word dr tezim orjinal son ornek doc
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sahîh
- Musannef
- Maâlimu’s-Sunen
- 1. Zıhar Kefâretinde Doyurmanın Keyfiyeti
274 Ş âfii’ye göre Hz. Ebûbekir namaz ve zekât hususunda onlarla savaşmıştır. Zekât vermeyenlerden, gerekirse savaşarak zekât alınır. Namazı terk eden kimseye gelince, onu almak mümkün değildir. Zira namaz, kişinin elinden alınacak lukata, harac veya mal gibi bir şey değildir. Şu halde o kimseye namaz kılması, aksi takdirde küfre düşen biri gibi öldürüleceği söylenir. Dolayısıyla Şâfiî, kasden namaz kılmayanın imanının da olmayacağından hareketle, mürtedde olduğu gibi tevbe etmediği halde onun da öldürüleceği hükmünü vermektedir 1246 . Buna göre Şâfiî bilginlerinin namazın ehemmiyetini ve lüzumunu vurgulayan bazı hadîslerden 1247 farz olduğunu inkar etmeksizin, kasden namazı terk eden kimselerin küfrüne hükmedilerek öldürülmesi gerektiğine karar vermelerinin 1248 temelinde de Şâfiî’nin yorumları bulunmaktadır. Halbuki, ne sebeple olursa olsun, bir insanın canını ortadan kaldırmaya yönelik bir ceza hususunda, Şarî tarafından konulmuş daha açık ve net hükümlerin bildirilmiş olması gerekir. Bildiğimiz kadarıyla namazı kasden terk edenin cezasının ölüm olduğu anlamında kesin bir nass veya uygulama bulunmamaktadır. Nitekim, Hz. Peygamber zamanında bazı münafık kimseler gibi, namazı kasden terk edenler bulunduğu halde, Hz. Peygamberin onların öldürülmesi yönünde açık bir emri ve uygulaması olmadığı halde, Şâfiî’nin böyle bir kanaate varması, sadece onun nassları anlamadaki yöntem farklılığının bir sonucudur. Nitekim Şâfiî’nin talebesi Müzenî de, Ş âfiî’nin kasden namazı terkedenin katli görüşüne katılmamış, dövülerek tazîr cezası verilmesi gerektiği hükmünü vermiştir 1249 . Sahîh, 96, ‘tisâm 2 (VIII. 141); 24, Zekât 1 (II. 110); Ebû Davûd, Sunen, 9, Zekât 1, h. no: 1556; Nesâî, Sunen, 23, Zekât 3, h. no: 2441 (V. 14-15). 1246 Şâfiî, Umm, I. 425. 1247 “Küfür ile kul arasında namazı terk vardır. Kim namazı terk ederse, kafir olmuştur ”. Abdurrazzâk, Musannef, III. 124 (no. 5007); bn Ebî Şeybe, Musannef, VI. 167 (no:30394); Muslim, Sahîh, 1, mân 35, h. no: 134 (I. 88); Ebû Davud, Sunen, 39, Sünnet 14, h. no: 4678 (I. 58-59); Tirmizî, Sunen, 38, man 9, h. no: 2618-2620 (V. 13). 1248 bn Kudâme, Muğnî, II. 156-159; Nevevî, el-Mecmû’, III. 14-15. 1249 Nevevî, el-Mecmû’, III. 14. Yine Hanefîler de ilgili Kitap ve sünnet nasslarını Şâfiî gibi anlayıp yorumlamamışlar, kasden namazı terk edenin katli yerine, namaz kılıncaya kadar uygun bir ş ekilde tazirle cezalandırılması görüşüne varmışlar ve bu anlamdaki hadisleri tağlîz ve tehdit anlamında değerlendirmişlerdir. Hattâbî, Maâlimu’s-Sunen, I. 58; el-Aynî, Bedruddîn, Umdetu’l-Kârî, Kahire, 1972, XIX, 366. 275 G- Nasslara Taabbûdî Açıdan Yaklaşması Daha önce de ifade ettiğimiz gibi dinî hükümler içinde sebebi akılla bilinenler olduğu gibi, sebebi akılla tam anlamıyla anlaşılamayanlar da bulunabilmektedir. Ancak Şâfiî’nin nasslarda aslolanın taabbudîlik olduğu esasını benimsemesi, onun, bu hususta nassların ta‘lîli ilkesini esas olan fakîhlerden farklı bir anlayış ve yoruma sahip olmasına neden olmuştur. Dolayısıyla onun bazı konularda yeterince aklî değerlendirmelerde bulunmaksızın, nasslara sırf taabbudî açıdan yaklaşmış olması, onu nasslara daha bağımlı bir anlam ve yorumu tercih etmeye sevketmiş, sonuçta taabbudî saydığı hususlarda, kıyasa başvurmaktan da uzak durmaya çalışmıştır. 1. Zıhar Kefâretinde Doyurmanın Keyfiyeti Zıhar kefâreti ile ilgili âyet-i kerîmede kefaret olarak üçüncü sırada altmış fakirin doyurulması vardır 1250 . Şâfiî’nin bu hususta fıkhî istinbâtlarda bulunurken âyetin lafzî anlamına sadık kalarak hüküm verdiği görülmektedir. Ona göre, altmış miskine (düşkün) ayrı ayrı olmak kaydıyla birer müd verilmelidir. Bir miskini altmış gün doyurmak caiz değildir. Kendi memleketinde bulunan buğday, arpa ve hurma gibi gıda maddelerinden verilmesi şart olup, bunların yerine bedelini fazlasıyla da olsa vermek câiz değildir. Ayrıca, her bir düşküne ölçüyle bizzat gıda maddelerinin kendisi verilmelidir. Bunların miktarınca un vs. vermek de caiz değildir. Yine bunların yerine onlara yemek yedirmek de caiz değildir. Zira Hz. Peygamber bunların ölçü ile verilmesini sünnet edinmiştir. Ona göre, düşkünün Müslüman olması da şarttır ve başka dine mensub olanlara verilmez. Yine düşkün, köle veya mukâteb de olmamalıdır 1251 . Zencânî’ye göre, bu meselede doyurmanın caiz olmaması ve fakire bizzat yiyecek maddelerinin verilmesinin şart görülmesi, Şâfiî’nin bunu taabbûdî olarak değerlendirmesi sebebiyledir. Kefaretin mutlaka altmış yoksula verilmesinin şart olması da bu yaklaşım nedeniyledir 1252 . Şâfiî kefaretin miktarının bir müd olduğunu 1250 58, Mucâdele, 3-4. 1251 Şâfiî, Umm, V. 408-409. 1252 Zencânî, Tahrîcu’l- Furû‘, s. 46. Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|