Microsoft Word edebiyashar-30. 11. 16. doc
Yüklə 1,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
B U L U D X A N X Ə L İ L O V 182 ları, xanımları ana kimi qəbul etmişdir. Necə ki, akade- mik Bəkir Nəbiyevin anası Zəhra xanımı ana deyə ça- ğırmışdır. Bu, onun təbiətindən və təbiiliyindən irəli gəlmişdir. Qabilin təbiətindəki təbiilik, saflıq onu təbii olan hər şeyə bağlamışdır. O cümlədən akademik Bəkir Nəbiyevin anasına da. Bəkir Nəbiyev yazırdı: “Qəbri nurla dolmuş Suğra xanımı 1962-ci ildə itirmiş Qabil bu zaman artıq beş il idi ki, anasız qalmışdı. Mənimlə də, mənsiz də Şirvan tərəflərə yolu düşəndə anamın, ailə- mizin əziz qonağı olardı...” İş elə gətirir ki, Bəkir Nəbi- yevin anası Zəhra xanım dünyasını dəyişəndə Qabil hadisədən bir-iki saat gec xəbər tutur. Dəfnə gecikir. Bəkir Nəbiyev yazır: “Bakıdan gələnləri, o cümlədən də bəzi qonşularını görüb dedi: − Ay insafsızlar, qardaşım evinə təziyyəyə gəlirsiz, mənə isə barı bir xəbər də vermirsiz?! Axı mən Zəhra xanıma ana... demişdim! Əl-üzünü yumamış, bir stəkan çay belə içməmiş tə- kid etdi ki, onu qəbir üstə aparaq. Qardaşım Mahmud müəllimlə birlikdə arzusuna əməl etdik. 15-20 dəqiqə- dən sonra Qabil anamın qəbrinin hələ təravətini itirmə- miş narın torpağını hamarlaya-hamarlaya dodaqaltı nəsə pıçıldayır, gözlərindən gildir-gildir yaş tökürdü.” Bəli, bu elə bir mənəvi keyfiyyətdir ki, onu hər adamda axtarmaq, hər adamda görmək olmur. Onu yalnız səda- qətli, səmimi, sözü və özü bütövlərdə görmək mümkün- dür. Şair Qabil məhz belələrindən − bu sırada olanlardan olmuşdur. Ə B Ə D İ Y A Ş A R Ə D Ə B İ Y Y A T 183 Qabil Azərbaycan ədəbiyyatına XX əsrin 40-cı illə- rində gəlmişdir. Artıq XX əsrin 50-ci illərində o, şeir, ədəbiyyat aləmində peşəkarlığı ilə fərqlənmişdir. XX əsrin 60-cı illərində Qabil Azərbaycan ədəbiyyatında aparıcı simalardan biri olmuşdur. Onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, Qabil ədəbi prosesə qoşulanda, daha doğrusu, gələndə onunla çiyin-çiyinə addımlayan B. Va- habzadə, N.Xəzri, H.Arif, Ə.Kürçaylı, İ.Səfərli, A. Ba- bayev və başqaları poeziyada öz isti nəfəslərini, üslublarını diqqət mərkəzinə çevirə bilmişdilər. Məhz ədəbi prosesdə layiqincə özünü doğruldan bu aparıcı simalar içərisində öz dəstxəti ilə seçilmək, bənzərsizliyi və özəlliyi ilə diqqət mərkəzində olmaq hər şairin işi ola bilməzdi. Heç şübhəsiz ki, Qabil bu baxımdan seçildi, fərqləndi və ədəbi mühitin ən parlaq nümayəndələrindən birinə çevrildi. Nəyin sayəsində? Hər şeydən əvvəl duyğularını, hisslərini tərənnüm etmək istedadına malik olması ilə. Həm də bu istedad üzərinə onu da əlavə etmək lazımdır ki, o, müraciət etdiyi mövzuların hər birini özünəməxsus üslubda, ifadə və deyim tərzində çatdırmaq istedadı ilə də fərqlənmişdir. Məsələn, “Və- tən” mövzusunda yazdığı şeirlərdə Qabil dili, üslubu, ifadə forması, məslək və əqidə sahibliyi baxımından bənzərsizdir. O, “Vətən” şeirində yazır: Bir birindən hər şey qopar, ayrılar− Ayrılmayan bəs nə var? Mən, Vətən! B U L U D X A N X Ə L İ L O V 184 Bu cür dəqiq fikir söyləmək Qabilin öz xarakter də- qiqliyindən irəli gəlir. Qabil “mən”inin Vətəndən, Vətə- nin isə Qabil “mən”indən ayrılmazlığı maddə kütləsinin itməməsini, heçdən yaranıb heçdən yox olmamağı yada salır. Bir daha Qabil “mən”inin hətta bölünən atomlara ironiya ilə yanaşdığını xatırlayır. Bunların hamısının səbəbi də, nəticəsi də yenə də Qabil xarakterinin bütöv- lüyündən, bölünməzliyindən irəli gəlir. Ona görə ki, o, həyat tərzini əqidəsinə tabe etmiş, əqidəsinin içərisinə paylamışdır. Xarakter bütövlüyü həyat tərzinə, lap məişətinin hər anına sadiq olmağı təmin etmişdir. O yazır: Mən gözümü bu torpaqda açmışam, Mənim dilim bu torpaqda söz tutub, İməkləmiş, yerimişəm, qaçmışam− Dizlərimi qanadanda daş-kəsək İlk yaram da bu torpaqda köz tutub. Qabil “Vətən” mövzulu şeirlərində Vətənin şəhəri- nə, kəndinə, qumlu sahilinə, gölünə, dağına, yaşıl or- manlarına sevgi və məhəbbətini gizlətmir. Onun üçün dünyanın bütün gözəllikləri Vətəndən – Azərbaycandan başlayır. Azərbaycan torpağı, Öpüm, öpüm səni gəl! Axı, səndə görmüşəm Hər şeyi əvvəl-əvvəl. Ə B Ə D İ Y A Ş A R Ə D Ə B İ Y Y A T 185 Bu dünyaya sevgi, məhəbbət, bu dünyada hər şeyin gözəli, bir sözlə, xoş olan nə varsa, onların hamısı Qabil üçün Azərbaycan torpağından başlayır. O yazır: Dünya mənə xoş gələr Həyatın hər bir çağı? − Sən bir dünyasan demək, Azərbaycan torpağı. Qabilin “Azərbaycan torpağı”, “Göygöl”, “Pirşa- ğı”, “Gül bağı”, “Qoy danışsın təbiət”, “Göyçay narı”, “Çıxdım Əlincəyə”, “Qız qalası”, “Mərdəkan”, “Bakı”, “Yardımlıya qonaq gəlin” və s. şeirləri Azərbaycan tor- pağına bağlılığın ən bariz nümunələri olmaqla şairin tə- miz, pak, isti və hərarətli nəfəsini oxucunun qəlbinə toxumtək səpir. Qabil Vətənin gözəlliklərini Vətənin özünə anlatmaq yolunda heç kəsə bənzəməyən bir üslu- ba, ifadə tərzinə malik şairdir. Yəni Qabil Vətənlə həm- söhbət olan şairdir. Məsələn: Axı, bircə ovuc su deyilsən sən Anasan, torpaqsan, Vətənsən, Vətən! Yaxud: Azərbaycan – çınqısından vulkanınacan, Azərbaycan – çeçməsindən ümmanınacan, Azərbaycan – dahisindən adisinədək, Azərbaycan – fəhləsindən aliminədək, Azərbaycan – Babəkindən əsgərinədək, Azərbaycan – Şahdağından düzlərinədək, Yüklə 1,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|