152
17.
Dərindən nəfəs almaqla yeriş: 1-2 – qollar arxaya-yuxarıya, baş yuxarıya
qalxır (dərindən nəfəsalma); 3-4 – qolların yanlardan çarpazvari endirilməsi,
gövdənin
irəliyə əyilməsi, başı aşağıya endirmək (nəfəsvermək) 8-10 dəfə .
18.
Şəkil 104
Rezin amartizatorlarla hərəkətlər
1.
Ç.v. – rezin amartizatorun ortasında durun. Hər iki əlinizlə amartizatorun
ucundan tutun, dirsəkləri yana sıxın: 1 – eyni vaxtda və ya növbəli olaraq qolu
dirsəkdən bükün; 2 – ç.v. 12-16 dəfə .
2.
Ç.v. – rezin amartizatorun ortasında durun. Uclarını əlinizə dolayın,
qollarınızı yuxarıya açın: 1 – qolları yuxarıya açın; tədricən ç.v. qayıdın 16-20
dəfə .
3.
Ç.v. – rezin amartizatorun ortasında durun və uclarından tutun: 1-2 –
qollar yanlara (və ya yuxarı); 3-4- tədricən ç.v. qayıdın 12-16 dəfə .
4.
Ç.v. – rezin amartizator kürək arxasında; 1 – düz qollar irəliyə (5-6 san
saxlayın); 2 – ç.v. 6-8 dəfə .
5.
Ç.v. – rezin amartizatorun ortasında durun. Oturaraq amartizatorun
uclarından tutun, qolları çiyinlərə qaldırın: 1 – əsas duruş vəziyyəti alın; 2 – oturun
və ç.v. qayıdın 16-20 dəfə .
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
Çap üçün deyil
153
6.
Ç.v. – rezin amartizatorun ortasını dizdən bükülmüş qıçın pəncəsinin
altına keçirin. Uclarını əlinizə dolayın: 1 – qıçı irəliyə açın; 2 – ç.v. qayıdın 14-16
dəfə hər bir ayaqla.
7.
Ç.v. – rezin amartizatoru divara bərkidin, uclarını əlinizə dolayın: 1 –
gövdəni irəli əyin; 2 – ç.v. 14-16 dəfə .
8.
Ç.v. – 7-ci hərəkətdə olduğu kimi ancaq qollar yanlarda; 1 – gövdəni sola
çevirin; 2 – gövdəni sağa çevirin 14-16 dəfə .
9.
Ç.v. – rezin amartizatoru divara bərkidin, uclarını əlinizə dolayın: 1 –
irəliyə əyilin əlləri arxaya aparın; 2 – ç.v. qayıdın 12-16 dəfə .
10.
Ç.v. – rezin amartizatoru divara bərkidin, uclarını əlinizə dolayın: 1 –
oturuş,
qollar yanlara; 2 – ç.v.; 3 – oturuş qollar arxaya; 4 – ç.v.
8-10 dəfə .
11.
Yeriş, qaçış, ümuminkişaf etdirici hərəkətləri, qantellərlə olan variant.
Şəki
l 105
(
)
(
)
(
)
(
)
Çap üçün deyil
154
Səhər gimnastika kompleksinin kross variantı
(20-30 dəqiqə ərzində)
Hərəkətlərin icrası ilə 100m yeriş.
1.
1-2 – düz qolların arxaya aparılması; 3-4 – düz qolların yanlara aparıl-
ması (ovuclar yuxarıya); 5-6- düz qolların yuxarıya-arxaya aparılması 6-8 dəfə .
2.
Ç.v. – əsas duruş, əllər çiyinlərə; 1-4 – bükülmüş qolların
irəliyə dairəvi
hərəkəti; 1-4- bükülü qolların arxaya dairəvi hərəkəti 6-8 dəfə .
400m asta qaçış.
Ümuminkişaf və xüsusi hərəkətlər.
3.
Ç.v. – əsas duruş, ayaqlar çiyin enində; 1– bədəni açır, əllər yuxarıda;
2-3 – irəliyə yayvari əyilmələr; 4- ç.v. 6-8 dəfə .
4.
Ç.v. – əsas duruş, irəliyə hücum addımı əllər beldə; 1-3 – yayvari otu-
ruşlar; 4- geriyə dönmə 8-10 dəfə .
5.
Ç.v. – əsas duruş, dayaqda duruş, gövdə irəliyə əyilir, çiyin səviyyəsində.
Pəncələrin növbəli olaraq qızışdırılması, pəncələr ucuna qalxıb dabanlara enmək.
Hərəkəti aşağı və orta tempdə çoxsaylı təkrar etmək.
6.
Dəyişən qaçış. 30-40m 2-3 : Hərəkət sürətlə icra olunur.
Təkan ayaq
tam açılır. Pəncələr dayağa paralel qoyulur.
7.
Sıçrayışla qaçış, təkan ayağı üzərinə enmək. Budu yuxarı qaldırmaqla
qaçış. 40-50m 2-3 dəfə .
8.
Sürətlənmə ilə qaçış 50-60m 3-4 dəfə .
M
ÖVZU ÜZRƏ SUALLAR
1.
Səhər gimnastikasının əsas məqsədi nədir?
2.
Səhər gimnastikasına hansı hərəkətlər daxil edilə bilər?
3.
Müxtəlif səhər gimnastikası hərəkətləri orqanizmə necə təsir
göstərir?
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
Çap üçün deyil
155
B A D M İ N T O N
Bu idman oyunu məzmun və icra xüsusiyyəti ilə çevikliyin, sürətin, dö-
zümlülüyün inkişafına və rəqibin fəaliyyətini əvvəlcədən müəyyənləşdirmək
bacarığının formalaşmasına imkan verir.
Bu oyunu həm iki, həm də dörd yunçu
oynaya bilər. Badmintonu yolda, açıq havada ilin istənilən fəslində düz səthi olan
istənilən meydançada oynamaq olar.
Oyunun tarixi
Hələ bizim e.ə. XII əsrdə Çində lələkdən istifadə etməklə oynanılan oyun
zaman keçdikcə Avropada və Amerika qitəsində yayılmağa başladı. 1873-cü ildə
qeyd olunan oyun üzrə turnir İngiltərənin Badminton şəhərində keçirilir və şəhərin
adı ilə müasir badminton adını alır. 1876-cı ildə badmintonun oyun qaydaları
işlənilib hazırlanır. 1934-cü ildə Beynəlxalq Badminton Federasiyası (İBF) təsis
olunur. 1977-ci ildə İsveçrədə birinci rəsmi Dünya Çempionatı keçirilir. Uzun illər
Badminton Olimpiya oyunlarının proqramına daxil edilmişdir. Yalnız 1992-ci ildə
Barselonada bu idman oyun növü Olimpiya oyunlarının proqramına daxil edilir.
İndoneziyalı idmançılar
bu idman növündə həm kişilər, həm də qadınlar arasında
ilk Olimpiya Çempionları oldular.
Badminton oyununun əsas oyun qaydaları
Badminton oyunu bir cütlük və iki cütlük arasında müxtəlif ölçülü mey-
dançalarda keçirilir. Badminton oynanılan meydançanın standart ölçüləri şəkil 106-
da verilmişdir. Cütlüyün oyunu üçün meydançanın uzunu 1340 sm, eni 610 sm-dir.
İki oyunçunun oyununda meydançanın eni 518sm-dir. Oyun meydançası iki dirək
arasında çəkilmiş, uzunluğu 610sm, eni 76 sm olan topla iki yerə bölünür. Torun
yuxarı hissəsi 155sm. hündürlükdə bərkidilir. Tor iki dirəklər arasında elə möhkəm
çəkilir ki, meydançanın ortasında onun yerdən hündürlüyü 152 sm. az olmamalıdır.
Badminton oynanılan raketka (çəkisi 135-190 qr.) tenis raketkasına oxşayır.
Badminton oyunu üçün top üzərinə dəri və ya onun əvəzləyicisi çəkilmiş
propkadan və ona dairəvi bərkidilmiş lələklərdən ibarətdir (çəkisi 4,5-7qr.)
Yeniyetmə və uşaqların cüt oyunçularda oyun hesabı 15 xala, tək oyunçu-
larda isə 11 xala kimi hesablanır. Oyun üç hissədə keçirilir. Kimin oyuna başlaması
püşkatma yolu ilə müəyyənləşir. İkinci hissədə topu
oyuna daxil etmək hüququ
birinci hissədə qalib gəlmiş oyunçuya və ya cütlüyə verilir. Əgər üçüncü həlledici
hissə keçirilirsə, o zaman hesab 8 (cütlük) və ya 6 (tək) xal olduqda oyunçular
yerlərini dəyişirlər.
o
Çap üçün deyil