218
kahvedir. En geniş renk kullanımı erkek figürlerinde görülmektedir. Kırmızı beyaz
siyah açık sarı ve kahverenginin yanı sıra renklendirilmemiş kıyafetlerde vardır.
Başlıklarda genellikle kırmızı tercih edilmiştir. Yan yana duran figürlerin başlıklarında
ise kırmızı ve açık kahverengi dönüşümlü olarak kullanılmıştır. Kıyafetlerde de
yoğunlukla kırmızı tercih edilmiştir. Özenle işlenmiş olan doğu duvarının birinci
kalasında kırmızı kıyafetlerin yan şeritleri beyaz boyalıdır. Kahverengi ve renksiz
kıyafetlerin yanı sıra tek bir örnekte siyah renk kullanımı da vardır.
Batı Anadolu Arkaik Dönem resim sanatı içerisinde yer alan Harta, Aktepe, Kızılbel,
Karaburun, Gordion Boyalı Ev ve Tatarlı’da insan figürlerinde kullanılan renk skalası
aşağıdaki gibidir:
HARTA
AKTEPE
KIZILBEL
KARABURUN II
GORD ON B.E.
TATARLI
TEN ( E )
TEN ( K )
SAÇ (E)
SAÇ (K)
G YS (E)
G YS (K)
Hayvan figürlerine gelince Harta, Aktepe ve Gordion Boyalı Ev’den hiçbir hayvan
figürüne ait parça ele geçmemiştir. En fazla hayvan figürü Kızılbel resimlerinde
bulunmaktadır. Burada at, domuz, geyik, boğa, aslan ve köpek figürleri tespit edilmiştir.
Hayvan çeşitliliğinde Kızılbel’i Karaburun takip eder. Karaburun’da at, köpek, horoz,
tavuk ve keklik figürleri görülür. Kızılbel’deki hayvan figürleri ana bezeme
kuşaklarında yer almaktadır. Karaburun II’ de duvarda sadece at figürleri vardır. Köpek,
horoz, tavuk ve keklik duvarda değil, mezar odasındaki taş kline üzerinde yer
almaktadırlar (Lev. 36: b, c, d; Lev. 37: a). At ve köpek figürlerini ayrı tutarsak diğer
219
merkezlerden farklı olarak Kızılbel’deki av sahnelerinde vahşi hayvan figürlerine de yer
verilmiştir.
At, Kızılbel, Karaburun ve Tatarlı resimlerinde ortak hayvan figürüdür. Atların dış
konturları ve anatomik detaylandırmaları siyah ile yapılmıştır. Yan yana ilerleyen at
gruplarında gövde renkleri farklı farklıdır. Tatarlı’da siyah, beyaz, kırmızı, gri ve gri-
mavidir. Kızılbel’de beyaz, lila, pembe ve gri-mavidir. Karaburun II’nin at figürleri
siyah, beyaz ile açık ve koyu pembedir. Kızılbel’deki at figürlerinde siyah renk
kullanılmamıştır. Kızılbel’den farklı olarak Karaburun II güney duvarındaki taht
arabasını çeken atların yeleleri dalgalı siyah çizgilerle gösterilmiştir.
At figürlerinde genellikle yele, kuyruk ve toynaklar gövde renginden farklı olarak
kontrast renklerde boyanmıştır. Bu kontrastta kırmızı ve mavi tercih edilen iki renktir.
Tek atların da mavi yele ve kuyrukları vardır. At figürlerinin boyanması Tatarlı’da
farklılık gösterir. Burada yele ve kuyruk, gövde ile aynı renktedir. Toynaklar ise
herhangi bir kontrast gözetilmeden ya gövde renginde ya da siyah boyanmıştır.
HARTA
AKTEPE
KIZILBEL
KARABURUN II
GORD ON B.E.
TATARLI
AT
DOMUZ
GEY K
BOĞA
ASLAN
HOROZ
TAVUK
KÖPEK
KEKL K
220
7. BATI ANADOLU DUVAR RES MLER N N KONOGRAF K
NCELENMES
Harta, Aktepe, Karaburun II ve Gordion Boyalı Ev’de odaların duvarlarında tek bir friz
bulunmaktadır. Tatarlı ve Kızılbel’de ise mezar odasının bir duvarında birden fazla
resimli friz yer almaktadır. Kızılbel, figürlerinin çokluğu ve işlenen konuların çeşitliliği
ile öne çıkmaktadır. Ancak bu mezar resimlerinin ikonografik yorumlanmasında farklı
görüşler vardır. Bunun başlıca nedeni, zamanın yapmış olduğu aşındırmaların resimlerin
net bir şekilde anlaşılmasında zorluklar yaratmasıdır.
Kızılbel mezar odasının içerisinde yer alan taş kline ve masa, duvarlardaki friz
kuşaklarının sayısını etkileyen faktörlerden birisidir. Kline ve masa, resimlerin
yapılmasından önce yerleştirilmiş olmalıdır. Mezar odasının batı duvarının önünde
masa, kuzey duvarının doğu köşesinin önünde kline bulunmaktadır. Neredeyse duvar
genişliğinde olan masanın bulunduğu batı duvarında iki friz yer almaktadır. Kuzey
duvarında ise kline ve masa arasında resim yapabilmek için dar bir alan kalmıştır. Bu
duvarda dar alanla birlikte toplam beş friz bulunmaktadır. Doğu ve güney duvarlarında
masa ve kline engeli olmadığı için altta da bir friz yer almaktadır.
Tüm duvarlarda yer alan frizler irdelendiğinde, taban (alt) ve tavanın (üst) genel olarak
bordo renkli bir bant ile sınırlanmış olduğu görülmektedir. Üst frizin taban (alt) çizgisini
oluşturan bant, alttaki frizin tavan (üst) çizgi bandını oluşturmaktadır. Mellink
tarafından yapılmış çizimlerde ve anlatımlarda bu bantlar çoğu yerde saptanamamış,
saptanan durumlarda da salt bant olarak verilmiştir. Ancak tüm duvar resimlerini içeren
çizimler ve resimler incelendiğinde, sahnelerin devamını ve geçişlerini izlemede çok
önemli rolleri olduğunu saptamış bulunuyoruz. Bu durumda, kapının tam karşısına
gelen kuzey duvarının alınlığı başlama noktası olarak kabul edildiğinde: Alınlıkta
sağdan sola giden korunmuş durumda beş süvari yer almaktadır (Lev. 12: a; 19: a).
Ancak atların ölçümleri hesaplandığında burada toplam dokuz süvari olması
gerekmektedir (K10-12 nolu bloklar). konografik incelemeler sonucunda eksik olan
alanlardaki tema ve figürlerin ölçüm çalışmaları yapılarak yeni saptamalar ve öneriler
sunulmuştur. Taban bordo renkli bir bantla belirlenmiştir. Bu bant K7-10 nolu bloklarda
Dostları ilə paylaş: |