Microsoft Word gomruk-huququ docx

29 
 
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 119-cu maddəsində nəzərdə tutulan 
bütün  müddəalar,  demək  olar  ki,  bu  və  ya  digər  dərəcədə  Gömrük  Komitəsinin  işi  ilə 
bağlıdır.  Odur  ki,  Nazirlər  Kabinetinin  qərar  və  sərəncamlarına  daha  tez-tez  ehtiyac 
duyulur.  Çünki  ölkənin  apardığı  iqtisadi  siyasətdə  taktiki  gedişlərin  mütəhərrikliyinə 
ehtiyac  olduğundan,  çıxarılmış  iqtisadi  sanksiya  və  ya  iqtisadi  güzəştlərin  də  vacib 
dəyişkənliyə  məruz  qalması  təbii  sayılmalıdır.  Məsələn,  «Gömrük  xidmətlərinin 
göstərilməsi üçün alman ödənclər haqqında təlimat» haqqında Azərbaycan Respublikası 
Nazirlər  Kabinetinin  24  aprel  1995-ci  il  90  saylı  qərarı  16  iyun  1997-ci  ildə  62  saylı 
qərarı ilə dəyişdirilmişdir.  
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin verdiyi qərarlar əsasən aşağıdakı 
gömrük məsələlərini əhatə edir: 
1)  Azərbaycan  Respublikasının  idxal-ixrac  əməliyyatları  üzrə  gömrük 
rüsumlarının dərəcələri haqqında; 
2)  Gömrük rəsmiləşdirilməsinə görə alınan gömrük yığımlarının miqdarı; 
3)
   Ölkə  ərazisinə  gətirilən  Gömrük  idxal  rüsumuna  cəlb  olunmayan  malların 
siyahısı; 
4)
   Azərbaycan  Respublikası  ərazisinə  gətirilən  və  gömrük  dəyərinin  5%-i 
həcmində gömrük-idxal rüsumuna cəlb olunan malların siyahısı; 
5)
   Azərbaycan  Respublikası  ərazisinə  gətirilən  minik  avtomobillərinin  aksiz 
vergisinə cəlb edilməsi haqqında; 
6)
   Bеynəlxalq daşınmalarda iştirak edən xarici dövlətlərə mənsub avtonəqliyyat 
vasitələrinin ölkə ərazisində hərəkətinin tənzimlənməsi haqqında; 
7)
   Azərbaycan  Respublikasında  gömrük  anbarlarının  və  müvəqqəti  saxlanc 
anbarlarının təsis edilməsinə xüsusi razılıq verilməsi qaydaları haqqında; 
8)
   Azərbaycan  Respublikası  gömrük  buraxılış  məntəqələrindən  fiziki  şəxslər 
tərəfindən  istehsalat  və  ya  kommersiya  fəaliyyəti  üçün  nəzərdə  tutulmayan  malların 
kеçirilməsi barədə; 
9)
   Azərbaycan  Respublikası  ərazisinə  gətirilən  MDB  üzvü  olan  dövlətlərin 
hüdudlarından  kənarda  istehsal  edilmiş  ƏDV-dən  azad  olunan  malların  siyahısı 
haqqında; 
10)  Müxtəlif  Gömrük  rejimlərinin  tənzimlənməsi  barədə  və  s.  Azərbaycan 
Respublikası  Dövlət  Gömrük  Komitəsi  sədrinin  verdiyi  normativ  hüquqi  aktlar 
Azərbaycan  Respublikası  Gömrük  qanunvericiliyində  nəzərdə  tutulmuş  qaydalar 
ə
sasında tərtib olunaraq verilir. Komitənin sədri, gömrük işi sahəsində həll edilməsi tələb 
olunan  məsələlərin  aradan  qaldırılması  üçün  sərəncamlar  imzalayır,  öz  əmri  ilə 
Ə
sasnamə, qaydalar, təlimat, tövsiyyə metodika və s. kimi tənzimləyici hüquqi sənədlər 
imzalayır. Belə sənədlərdən bir neçəsini göstərək: 
-
 Gömrük rejimləri üzrə mütəxəssislərə ixtisas attestatlarının verilməsi Qaydaları ( 
Ə
N qeydə alır); 

---

30 
 
-
 Azərbaycan  Respublikası  ərazisindən  ixrac  edilən  mallarla  müqayisədə  valyuta 
vəsaitlərinin ödənişinə nəzarət barədə Təlimat; 
-
 Malların tranziti Gömrük rejimi haqqında Əsasnamə (Azərbaycan Respublikası 
Ə
N qeydə alır) və s.  
 
Gömrük işi sahəsindəki hüquqi aktlar 
Ə
vvəllərdə,  gömrük  işi  sahəsində  ictimai  münasibətlərin  tənzimlənməsi  üçün 
hüquq  normalarından  istifadə  olunduğu  qeyd  olunmuşdur.  Bu  baxımdan  əvvəlcə 
normativ hüuqi akt anlayışı aşağıdakı kimi xarakterizə olunur.  
“Normativ hüquqi aktlar haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun (26. XI. 
1999-cu ildə qəbul olunub) 2-ci maddəsində normativ hüquqi akt nalayışı “Azərbaycan 
Respublikasının normativ hüquqi aktı səlahiyyətli dövlət orqanıtərəfindən qəbul edilmiş, 
göstərişləri  ümumi  məcburi  xarakter  daşıyan,  hüquq  normalarını  müəyyən  edən, 
dəyişdirən  və  ya  ləğv  edən,  dəfələrlə  tətbiq  olıunmaq  üçün  nəzərdə  tutulmuş  rəsmi 
yazılısənəddir”-kimi verilmişdir.  
Mövcud qanunvericiliyə görə, Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik sistemi 
və  ona  daxil  olan  normativ  hüquqi  aktlar  Azərbaycan  Respublikası  Konstitusiyasının 
147-151-ci maddələri ilə müəyyən edilir.  
Azərbaycan Respublikasının normativ xarakterli aktları aşağıdakılardır: 
1)
  “Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 130-cu maddəsinin III hisəinin 1-
6,  8-ci  bəndlərinə  və  IV  hissəsinə  əsasən  qəbul  edilmiş  Azərbaycan 
Respublikası Konstitusiyası Knstitusiya Məhkəməsinin qərarları; 
2)
  Azərbaycan  Respublikası  Mərkəzi  Seçki  Komissiyasının  qərarları,  təlimatları 
və izahları; 
3)
  Vergi icra hakimiyyəti orqanlarının, yerli özünüidarə orqanlarının qərarları; 
4)
  Azərbaycan Respublikası Milli Bankının qərarları.  
Normativ hüquqi aktlar qəbul etmək səlahiyyəti olan orqanlar və bu səlahiyyətlərin 
hüdudları Azərbaycan Respublikası Konstitusiyası və digər qanunları ilə müəyyən edilir.  
Bu  qanunun  6-cı  maddəsinin  2-ci  bəndinə  görə,  “Azərbaycan  Respublikasının 
normativ hüquqi aktlar qəbul etmək səlahiyyəti olan müvafiq icra hakimiyyəti orqanları 
bu səlahiyyətin bir hisısini aşağı icra hakimiyyəti orqanlarına verə bilər”.  
Qanundan  göründüyü  kimi,  səlahiyyəti  olan  bütün  dövlət  orqanları,  öz  işlərini 
mövcud  qanunveiciliyə  uyğun  həyata  keçirmək  üçün  normativ-hüquqi  aktlar  qəbul  edə 
bilərlər: 
a)
  hüquq yaradıcı; 
b)
  hüquq müəyyənedici; 
Gömrük  orqanları  öz  xarakterinə  görə  hüquq  yaradıcı  və  hüquq  müəyyənedici 
olmaqla  hüquqi  aspektdən  norma  yaradıcı  bir  orqan  kimi  fəaliyyət  göstərirlər.  Bu 

---