Microsoft Word Gulnara-kitab son doc
Yüklə 1,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun türk dilləri şöbəsi **********************************************************
- Məhəbbət MİRZƏLİYEVA İstedad və elmi qabliyyətin, nəzəribilik və bacarığın, elmə vurğunluq və çalışqanlığın labüd nəticəsi ..
- TƏDQİQATLAR, İSTİQAMƏTLƏR VƏ BAXIŞLAR
- Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s . 241
- TENSE CATEGORY IN TURKIC LANGUAGES (
- Türk dillərində keçmiş zaman
- Türk dillərində indiki zaman
- Türk dillərində gələcək zaman
- Qeyri-qəti gələcək zamanın inkarı
AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun türk dilləri şöbəsi ********************************************************** Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s . 239 MÜNDƏRİCAT Məhəbbət MİRZƏLİYEVA İstedad və elmi qabliyyətin, nəzəribilik və bacarığın, elmə vurğunluq və çalışqanlığın labüd nəticəsi ..............3-7 GİRİŞ..............................................................................8-9 I FƏSİL TÜRK DİLLƏRİNDƏ FELİN ZAMANLARI: TƏDQİQATLAR, İSTİQAMƏTLƏR VƏ BAXIŞLAR .......................................................................9-62 §1. Azərbaycan dilçiliyində fel zamanlarının tədqiqi...................................................................12-19 §2. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələrində fel zamanları..............................................................19-23 §3. Fel zamanları türkoloji tədqiqatlarda................... 23-34 Keçmiş zaman......................................................34-45 İndiki zaman.........................................................48-57 Gələcək zaman......................................................57-60 §4. Abidələrin dilində zaman formaları.......................60-62 II FƏSİL TÜRK DİLLƏRİNDƏ FEL ZAMANLARININ MORFOLOJİ ƏLAMƏTLƏRİ .......................................63-138 § 1. Keçmiş zamanın morfoloji əlamətləri..................66-91 -dı şəkilçili keçmiş zaman....................................67-75 -mış və -qan şəkilçili keçmiş zaman....................75- 91 § 2. Türk dillərində digər keçmiş zaman formaları..............................................................91-94 AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun türk dilləri şöbəsi ********************************************************** Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s . 240 § 3 . İndiki zamanın morfoloji əlamətləri.................94-109 -a, -e(-ə), -y şəkilçili indiki zaman................. 104-109 § 4. Türk dillərində digər indiki zaman formları….......................................................109-112 § 5. Gələcək zamanın morfoloji əlamətləri………112-134 Qəti gələcək zaman..........................................112-129 Qeyri-qəti gələcək zaman................................119-126 Qeyri-qəti gələcək zamanın inkar forması......126-134 § 6. Türk dillərində digər gələcək zaman formaları.........................................................134-138 III FƏSİL TÜRK DİLLƏRİNDƏ HƏMHÜDUD KATEQORİYALARDA ZAMAN, FEL ZAMANLARININ SEMANTİK-ÜSLUBİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ.... .................................................139-202 § 1. Felin zaman formalarında şəxs sonluqları...........................................................139-159 § 2. Həmhüdud kateqoriyalarda zaman....................159-167 § 3. Türk dillərində fel zamanlarının semantik-üslubi xüsusiyyətləri..........................167-202 Keçmiş zamanın semantik-üslubi xüsusiyyətləri.....................................................166-184 İndiki zamanın semantik-üslubi xüsusiyyətləri.....................................................184-192 Gələcək zamanın semantik-üslubi xüsusiyyətləri......................................................192-202 NƏTİCƏ .....................................................................203-207 AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun türk dilləri şöbəsi ********************************************************** Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s . 241 КАТЕГОРИЯ ВРЕМЕНИ В ТЮРКСКИХ ЯЗЫКАХ (РЕЗЮМЕ ) ....................................................208-209 TENSE CATEGORY IN TURKIC LANGUAGES (SUMMARY) ...................................................................210-212 İXTİSARLAR ....................................................................212 ƏDƏBİYYAT ..............................................................213-238 CƏDVƏL (Əlavə).......................................................239-255 MÜNDƏRİCAT ...........................................................256-258 239 Türk dillərində keçmiş zaman -dı 4 ,-tı 4 -mış 4 qeyri-məlum məlum qaqauz nəqli qeyri- müəyyən -an 2 türkmən qəti -dı 4 nəqli qəti subyektiv şühudi -dı 4 -mış 4 ,-ıb 4 -dı 4 -mış 4 Azərbaycan türk Oğuz 240 -p -dı qəti qaqaqalpaq -qan qeyri-müəyyən qeyri-müəyyən -dı, -tı noqay qəti subyektiv -ğan -ıp qeyri-müəyyən subyektiv davamlı qəti -dı -qan -ıp+tır -çu 2 qırğız uzaq keçmiş davamlı uzaq keçmiş -qan+ele -çu+ele Qıpçaq yaxın keçmiş adi keçmiş -dı 4 , -tı 4 -ğan 2 qazax uzaq keçmiş 241 qeyri-müəyyən qəti müəyyən keçmiş müəyyən -dı 4 -mış -dı 4 -ğan başqırd qaraçay- balkar -dï 2 ,-tï 2 -a+dım -ar+dım -qan perfekt qeyri-müəyyənII qeyri-müəyyənI müəyyən qumuq -dı 2 , -tı 2 bilgele ütkən kazan-tatar bilgesez ütkən -qan Bulqar karaim bitməmiş keçmiş qəti -dı 3 , -tı 3 -ar+edi 242 -yan,-qan -p+tro keçmiş zaman II keçmiş zaman I -'te, -'de sarı-uyğur keçmiş zaman III uzaq keçmiş -o/u+'te perfektli subyektiv qəti -dı -qan -ib -zı,-mış özbək salar keçmiş zaman II keçmiş zaman II -qan 2 Karluq 243 qeyri-müəyyən keçmiş nəqli keçmiş ritorik keçmiş qəti keçmiş -dı 4 , -tı 4 -kan -p tır -çık 4 tuva tofalar indiki-keçmiş -mışaan qəti keçmiş -dı 4 , -tı 4 şor perfektli keçmiş subyektiv keçmiş yaxın keçmiş uzaq keçmiş gələcək-keçmiş yaxın keçmiş -çık 4 -qan -dı 4 , -tı 4 -qan 2 , -kan 2 -çan 2 -dı 4 , -tı 4 barabin subyektiv keçmiş həyata keçməmiş qəti keçmiş perfektli keçmiş subyektiv keçmiş -ğalak -çıx 4 -tı 2 -ğan -çan 2 Uyğur-oğuz -ğan 2 xakas qeyri-müəyyən keçmiş adi keçmiş müəyyən keçmiş uzaq keçmiş -çan 2 -çatxan 2 -p tır 244 Türk dillərində indiki zaman -yandır 2 -amok, - aŋok, -anok indiki ehtimal bildirən indiki qaqauz konkret indiki du:r, otı:r, yatı:r, yö:r türkmən ümumi indiki -yar 2 keçmiş indiki -er, -yer şimdiki indiki ır 4 -yor Azərbaycan türk Oğuz 245 -ıptur (-ıptı) -işda, -maqta davamlı indiki hal-hazırki indiki indiki-gələcək qaraqalpaq -adı 2 keçici indiki indiki-gələcək indiki davamlı konkret indiki ıp+otır, ıp+tür, ıp+jatır, ıp+jür -a, -e, -ü -a, -e, -y -a, -e, -y + taqan qazax noqay hal-hazırki indiki -a, -y + yatır Qıpçaq 246 ümumi və konkret indiki daimi indiki indiki -a, -ə, -y -a, -e, -y ıuçu, -ıçan başqırd qaraçay- balkar nəticəli indiki -ıb/b -a, -e indiki qumuq -a, -ə xəzerqe kazan-tatar Bulqar indiki -a, -e, -y karaim 247 -үaq, -qaq, - gek, -kek -ōyan, -ūyan indiki II indiki I I p+par II, III u, o + dro sarı-uyğur indiki III indiki-konkret indiki-davamedici indiki-gələcək -a -yap -moқda -por, -par özbək salar indiki I indiki II -ar, -er, -yr Karluq 248 barabin konkret indiki -a, -y -a/ -tı 2 indiki I indiki II danışıq anında indiki -p yatı, otı odır, çör, tur uzaq indiki adi indiki konkret indiki konkret indiki -tur -a, -y dır -a, -e dır 4 (ı) -u, -i/tur, çoru, olur tuva tofalar indiki davamedici -bışaanqa indiki -p ça 2 şor Uyğur-oğuz indiki -ça 2 adi indiki -a, -e dır xakas davamlı indiki -atığan 249 Türk dillərində gələcək zaman -ar 2 , -ır 4 -icek 2 müəyyən gələcək qeyri-müəyyən gələcək qaqauz qeyri-qəti gələcək -ar 2 türkmən qəti gələcək -cak 2 qeyri-qəti gələcək geniş zaman gələcək zaman qəti gələcək -acaq 2 -ar 2 -ar 2 , -ır 4 -acak 2 Azərbaycan türk Oğuz 250 -ar 2 , -r -acak müəyyən gələcək qeyri-müəyyən gələcək qaraqalpaq qeyri-müəyyən gələcək -ar qırğız müəyyən gələcək -a, -y qeyri-müəyyən gələcək qeyri-müəyyən gələcək qəti gələcək ehtimal bildirən gələcək -ar 2 -mak 2 , -pak 2 , -bak 2 -ar 2 , -r -ayak 2 qazax noqay Qıpçaq 251 müəyyən gələcək qeyri-müəyyən gələcək qeyri-müəyyən gələcək -ır, -er, -or, -ör -acak 2 -ar, -r başqırd qaraçay- balkar qəti gələcək -ar 2 +lık 2 -ar 2 gələcək zaman I qumuq -ažaq 2 gələcək zaman II kazan-tatar keçmişdə gələcək -ažaq+idi bilgele kiləçək -azak 2 bilgesez kiləçək -ar, -ır, -er Bulqar gələcək zaman -ır 3, -ar 3 karaim 252 -ar 2 , -ir 2 -үу, -gу, -үo, go, -үu, -gu gələcək zaman II gələcək zaman I үуs, -qуs, -xуs, -gуs sarı-uyğur gələcək zaman III gələcək zaman IV -үуr, -qуr, -gуr, -kуr qəti gələcək tarixi qəti gələcək ehtimal bildirən -ar, -r -ajak -ğu, -qu, -gi, -ki -gur, -gar, -үur, -үar, -qur, -qar, -kur, -kar özbək salar müəyyən gələcək qeyri-müəyyən gələcək -ar, -er, -yr Karluq 253 gözlənilən gələcək qəti gələcək ehtimal bildirən indiki-gələcək -r -kalak -ar 2 -qay 2 , -kay 2 tuva tofalar xakas -ar gələcək barabin gələcək zaman I -r gələcək zaman II gələcək zaman III -maқ 2 -ğalak 2 Uyğur-oğuz şor mümkün gələcək gələcək I -r -qadıq 2 həyata keçməmiş -qalak 2 Qeyri-qəti gələcək zamanın inkarı Tək Cəm dillər I II III I II III Azərbaycan oxumaram oxumazsan oxumaz oxumarıq oxumazsınız oxumazlar türk sormam sormazsın sormaz sormayız sormazsınız sormazlar türkmən bilmerin bilmersiŋ bilmez bilmeris bilmersiŋiz bilmezler qaqauz satmarım/ satmam satmarsın/ satmazsın satmar/ satmaz satmarız/ satmazız satmarsınız/ satmazsınız satmarlar/ satmazlar qazax bilmespin bilmessiŋ/ bilmessiz bilmes bilmespiz bilmessiŋder/ bilmessizder bilmes qırğız ketpesmin ketpessiz/ ketpessiŋ ketpes krtpespiz ketpessizder/ ketpessiŋer ketpes altay albazım albazıŋ albas albazıbıs albazığar albaslar noqay bermespen bermessiŋ bermes bermespiz bermessiz bermesler qaraqalpaq jazbaspan jazbassaŋ jazbas jazbaspız jazbassız (lar) jazbas başqırd almam almashın almas almabıź almashığız almastar qumuq jatmäsman jatmässan jatmäs jatmäsbiz jatmässiz jatmäsłar qaraçay-balk. kalmazma kalmazsa kalmaz kalmazbız kalmazsız kalmazla karaim barmasmın barmassın barmastır barmasbız barmassız barmastırlar kazan-tatar yazmam(ın) yazmassıŋ yazmas yazmabız yazmassız yazmaslar özbək kelmasman kelmassan kelmas kelmasmiz kelmassiz kelmaslar tuva olbas men olbas sen ol olbas olbas bis olbas siler olar olbas sarı-uyğur men satmas sen satmas goł satmas mys satmas siler satmas gołar satmas tofalar barbas men barbas sen barbas barbas bis barbas siler barbas (tar) xakas aspaspın aspassıŋ aspas aspaspıs aspassar aspas Document Outline
Yüklə 1,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|