Microsoft Word Gurz?col yaz?lar? – 160
Yüklə 1,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
Gürzəçöl yazıları 64 Vä düz demişdi.Çünkü elä bir häftä keçmämiş qapısına çalpapaq kişi gälmişdi. Salam verib, hal- ähval tutandan sonra demişdi: – Otu kimdän, neçäyä alırsan? – Yol qırağından biçiräm, – demişdi kişi. – Yolun sağından, ya solundan? – soruşmuşdu çalpapaq kişi. – O yandan da, bu yandan da, – cavab vermişdi kişi. – A kişi, mänim dä inäyim var. İndi neyläyäk? – soruşmuşdu çalpapaq kişi. – Sän yolun sağını biç, män solunu. Sänin dä heyvanın yesin, mänim dä, – demişdi kişi. Vä ertäsi gün ikisi dä käränti götürüb poçt yolu- na çıxmışdılar. Çalpapaq kişi yolun sağına düşüb, käräntisinä daş çäkmişdi, ağzını ülgüc kimi itiläyib: – Ya Allah! – demişdi. Sonra käräntini solaxay olduğu üçün soldan sa- ğa vurmuşdu. Bircä ot da düşmämişdi. – Buranın otu biçilmir. Mana käläk gäldin, kişi, – demişdi. – Gäl bu yanı biç, – demişdi kişi. Sonra çalpapaq kişinin käräntisinä baxıb soruş- muşdu: – A qonşu, käräntini sapına tärs niyä bağlayıb- san? – Solaxayam, – cavab vermişdi çalpapaq. VAQÌF SÄMÄDOÕLU 65 Vä çalpapaq yolun soluna düşändä, yolun sağı- na keçän kişi därin fikrä getmişdi, öz käräntisinä baxa-baxa. Görmüşdü ki, käräntini heç cür sapına tärs bağlamaq olmur. Otu soldan sağa biçmäk üçün onda gäräk yerdä başı üstä durasan, ya da qabağına güzgü qoyasan. Vä bu an onu fikirdän çalpapağın säsi ayırmışdı: – Sağın da otu biçilmir, – demişdi çalpapaq kişi. Vä sässiz-sämirsiz, käräntisini çiyninä qoyub get- mişdi. Evä gälib üç stäkan çay içändän sonra här ayağını on mollanın saqqalı yoğunluqda tük basmış qızını çağırıb, Zoykanın yiyäsinin qapısına göndär- mişdi. Kişi çalpapağın qızına bir qucaq ot verib de- mişdi: – Dädänä de ki, pişpişä hälä cavandı. Qorxma- sın, heyvana versin. Bir dä de ki, yoxlamışam, ca- van pişpişä heyvanı köpmäyä qoymur. Qız otu öz häyätlärinä gätirmişdi. – Bu ki ot deyil! – bağırmışdı çalpapaq. – Ämi deyir ki, cavan pişpişä köpün birinci där- manıdır, – demişdi qıllı qız. – Män indi bu pişpişäni äminin dalına soxum, baxaq göräk necä çıxardır, – demişdi çalpapaq kişi. Vä üç stäkan da çay içib otağa keçmişdi. Qaba- ğına kağız qoyub, älinä qäläm götürüb mäktub yaz- mışdı. Sonra qızını çağırıb mäktubu ona oxutdur- muşdu. Gürzəçöl yazıları 66 – “Sovet xalqının rifahı naminä” nä demäkdir, ay dädä? – soruşmuşdu qız. – Män nä bilim, az! Bütün millät belä yazer! Dalı- nı oxu! – bağırmışdı çalpapaq. Qız mäktubu axıra qädär oxuyub, sonra aparıb poçt yeşiyinä atmışdı. Zoyka sähär tezdän sağılandan sonra kişi hämi- şäki kimi qapının ağzında oturub alverä başlamışdı. – Allah bazar versin, – demişdi halal mal alan müştärilär. – Allah bazar versin, – demişdi gälib çalpapaq kişi. – Sän niyä alver elämirsän? Olmaya arvadın qa- tıq tutmayıb? – soruşmuşdu kişi. – Ac heyvanı alverä sağmaq olmaz. Südü özü- müzä ancaq yetär. Qonşu, oğluna de, mänim dä inäyimi säninkinä qatıb otlamağa aparsın. – Gözüm üstä. Amma, qonşu, bizim Zoyka bu yolun qırağındakı otu häzm eläyib südä verä bilir. Sän, bälkä, gedib kolxozdan yem alasan? – Ä, kolxozdan Allah verän canını ala bilmir, män necä yem alacağam? – Onu düz deyirsän, qonşu, – demişdi kişi. Vä o gün kişinin böyük oğlu iki inäyi qabağına salıb yol qırağında otarmışdı. Axşam heyvanları geri qaytarmışdı. Zoykanı mähällänin başında buraxıb, çalpapağın inäyini qapılarına qädär gätirmişdi ki, heyvan täzä yurdunu tanıyıb, burnunu onun bunun VAQÌF SÄMÄDOÕLU 67 häyätinä soxmasın, ya da arada qalıb molaya-mola- ya yiyäsini säslämäsin. Çalpapağın qıllı qızı eşiyä çıxıb inäyin başını hä- yätä döndärmişdi. Oğlan uşağı yerindä mıxlanıb qı- zın ayaqlarına baxmışdı mat-mat. Sonra axşam ata- sına demişdi: – Ay dädä, çalpapağın qızının här ayağında bir yorğanlıq yun var. Vä o gün dädäsi uşağı birinci arvadına döydür- müşdü. Gecä hamı şirin yuxuya dalmışdı, çalpapaq kişi- nin qızından başqa. Qız qıllı ayaqlarının yun yum- şaqlığına Mirzä İbrahimovun “Pärvanä” romanını qoyub, şirin-şirin oxuyurdu ki, birdän qulağına töv- lädän gälän qäribä bir hänirti däydi. Gül kimi roma- nı ayaqlarından yerä atıb, qız tövläyä qaçdı. Gördü ki, inäkläri böyrü üstä düşüb, qarnı da şişib, az qalır tavana däysin. Evä keçib tez atasını yuxudan qaldır- dı: – Ay dädä, ay dädä, inäyi gürzä çalıb. Heyvan şi- şib ölür! Çalpapaq inäyä baxıb dedi: – Gürzä çalmayıb. Heyvan zähärlänib köpür. Bı- çaq gätir bura. Çalpapaq inäyi murdar olmağa qoymadı. Tez başını käsdi.Vä sähärä kimi tövlädä dalı üstä otu- rub, seyräk neft lampasının işığında därisini soydu. Gürzəçöl yazıları 68 Hava işıqlananda evä keçdi ancaq. Täzä mäktub yazıb qızına oxutdu. – “Sovet xalqının rifahı naminä” nä demäkdir, dädä? – soruşdu qız. Çalpapaq qızına bir sillä vurub, getdi inäyin cäm- däyini doğramağa. Ancaq sähär açılanda, camaat eşiyä çıxanda öz mähällälärinin adamlarına ät sata bilmädi. Camaata çalpapağın damazlıq inäyi käsib satmağı şübhäli göründü. Hamı belä qärara gäldi ki, ät murdardır. Odur, çalpapaq äti aparıb uzaq bir mähällädä satdı. Geri dönüb Zoykanın yiyäsinä bir- iki söz demäk istädi. Ancaq fikrindän dönüb öz evi- nä gäldi. Qızına dedi: – Heç käsä demä ki, bizim inäyä Zoykanın yiyä- sinin oğlu bilä-bilä zähärli ot yedirdib. – Baş üstä, dädä, – dedi qız. Sonra atasının yazdığı üçüncü mäktubu oxuyub, apardı poçt yeşiyinä atdı. Bu däfä sual vermädi. Fevral ayı keçdi, mart ayı getdi, vä nähayät, ap- rel ayı gäldi. İndi mähällädä kimdän soruşsan, hamı bir ağızdan deyäcäk ki, aprelin o günündä Zoykanın yiyäsinin qapısı ağzında maşın gälib dayandı. Hamı gördüyünü danacaq. Ancaq kişinin qapısına maşın yox, uçan xalı gälmişdi o gün. Vä xalıdan iki mäläk düşüb, häyätä girmişdilär. – Gäl, ay kişi, gäl bizimlä xalıya otur, bir az göy üzünä qalxaq, – demişdilär. Yüklə 1,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|